Voelen en gevoelens: wat voel jij eigenlijk?
Over gevoelens en voelen is veel te zeggen. Wat voel jij eigenlijk op dit moment? Voel je je goed? Of voel je je slecht? Voel je je gelukkig? Of voel je je blij?
Betekenis
Als ik over voelen praat, kan ik het breed trekken.
- Tasten: je kunt voelen en tasten. Je zet je zintuig om te tasten in en je voelt iets of iemand. Zo kun je ook iets of iemand betasten of bevoelen.
- Voelen in de zin van ervaren. Je beseft en ervaart en doorleeft een moment of een gebeurtenis.
- Je gevoelens ervaren in de zin dat jouw emoties en gevoelens door je lijf trekken.
- Je medemens aanvoelen of invoelen of een bepaalde situatie die je aanvoelt of invoelt.
Verstand en gevoel
Jouw verstand redeneert (rede = verstand), argumenteert en onderbouwt. Stel je wilt een huis kopen en je staat voor de afweging: zal ik het doen of niet? Je maakt een rijtje met voor- en nadelen. Dat rijtje met voor- en nadelen is een verstandelijk lijstje (en verstandig dat je die maakt). Nu stap je het huis binnen waar je oog op viel en ineens weet je het: ‘hier wil ik niet wonen, veel te benauwd’. Dat is jouw gevoel, jouw intuïtie. Kun je ook onderbouwen waarom het huis je te benauwd is? Waarschijnlijk niet! Het is een gevoel.
Emotionele verwaarlozing
Emotionele verwaarlozing betekent dat je als kind niet kreeg wat je nodig had aan aandacht, liefde en steun, vaak resulterend in overlevingsmechanismen.
Emotionele onbeschikbaarheid
Emotionele onbeschikbaarheid als overlevingsstrategie toont zich in afstandelijkheid, vermijden van diepgaande gesprekken en gebrek aan empathie, vaak gevormd door persoonlijke ervaringen en opvoeding.
Emotionele onvolwassenheid
Emotionele onvolwassenheid duidt op een gebrek aan emotionele groei en rijpheid, zich uiten in impulsiviteit, vermijden van verantwoordelijkheid en gebrek aan zelfreflectie.
Verleerd om te voelen
Ik vind dat we een beetje verleerd zijn om te voelen. We rationaliseren en redeneren er lustig op los onder het mom ‘meten is weten’. In onze cultuur zit ook iets van ‘niet zeuren maar poetsen’ en ‘niet voelen maar aanpakken’. Althans zo ervaar ik dat. Dat is een hele persoonlijke mening dat weet ik. Maar in mijn coachingspraktijk komt het alle weken voorbij:
- Niet meer voelen en alleen maar in je hoofd leven (gevolg burn-out etc.)
- Niet met eigen gevoelens kunnen omgaan: opkroppen en oppotten en als dat te lang duurt exploderen
- De gevoelens van anderen niet kunnen ontvangen en al helemaal niet als er sprake is van negatieve gevoelens
- Gevoelens niet kunnen delen (gevolg: niet overtuigend overkomen, geen contact maken met de ander etc.)
- Intuïtie uitschakelen en alles maar beredeneren
Gedoofd gevoel
Natuurlijk kan je gevoel gedoofd zijn. Uitgeblust! Als jij iets ernstigs meegemaakt hebt in je leven dan kan dat! Ik noem dat: vechten, vluchten of bevriezen. Het voelt of je verkild geraakt bent. Maar in feite is het een zelfbeschermingsmechanisme wat een rol speelt. Het bewaart je ervoor om de pijn te voelen die blijkbaar te heftig was toen voor jou.
Gevoelens negatief beoordelen
Eigen gevoelens veroordelen, is iets wat je naar mijn mening behoorlijk in de weg kan staan. Waarom? Omdat je de boodschap achter dat gevoel dan precies gaat missen. In dit artikel ga ik in op het negatief beoordelen van eigen gevoelens en met negatief bedoel ik dan kwalificaties als niet goed, kwaad of slecht.
Je goed voelen of je slecht voelen
Wanneer voel je je goed en wanneer voel je je slecht? Ik denk dat het te maken heeft met jouw behoeften. Gevoelens en emoties wijzen jou de weg in je leven en brengen je bij jouw behoeften en verlangens. Overigens ook bij jouw grenzen. Wanneer je je behoeften vervult krijg je positieve gevoelens. Wanneer je je behoeften niet of overmatig vervult, krijg je negatieve gevoelens en voel je je minder fijn.
Gevoelens hebben dus een functie. Zoals de maag, de lever en de nieren een functie hebben in het lichamelijk bestel, zo belangrijk zijn gevoelens in jouw leven. Je kunt er niet zonder.
Basis-emoties: de 4 B's
Vaak wordt gesproken over de basisemoties (de 4 B's) zoals:
- boosheid
- bedroefd of verdriet
- bang of angst
- blij
Voorbeelden van negatieve gevoelens
Ik noem hierna een hele serie van gevoelens die als negatief worden ervaren.
- aangeslagen
- aarzelen of aarzeling
- achtergesteld
- alleen zijn of je alleen voelen
- angst of bang
- achterdocht en wantrouwen
- afgedankt
- afgunst
- afwijzing
- afgeserveerd
- apathie en wezenloos
- bedeesd en timide
- bedrogen en belazerd
- beledigd
- beklemmend gevoel
- beknot worden in je vrijheid
- berouw
- beschadigd vertrouwen
- bevroren en versteend
- bezwaard voelen
- blozen
- boosheid en woede
- buiten de boot vallen
- dal: gevoel dat je door een dal gaat
- depressie, depressief of dipje?
- dom en onnozel
- eenzaamheid
- ellendig
- er doorheen zitten
- falen en mislukking
- frustratie
- gedesillusioneerd en ontgoocheld
- gehaast en gejaagd
- gekleineerd
- gepasseerd
- geraakt of gekwetst
- geremd of belemmerd
- gereserveerd of terughoudend
- gespannen en gespannenheid
- gevangen en opgesloten
- hartstocht
- heimwee
- hulpeloos en machteloos
- in de steek gelaten
- innerlijke leegte
- innerlijke onvrede over jezelf
- irritatie en ergernis
- jaloezie
- levenspijn
- luiheid
- miskenning of miskend
- moe, vermoeid en oververmoeid
- moedeloos
- nerveus en zenuwachtig
- opstandig
- onbegrip en onbegrepen voelen
- ongeduldig
- ongedurig
- ongemakkelijk
- ongewenst
- onrust (innerlijke onrust)
- ontdaan of van slag
- ontevredenheid en onvrede
- ontredderd en ontreddering
- onverschillig
- onzeker en onzekerheid
- overbodig
- overprikkeld
- paniek, overstuur, radeloos
- rouwgevoelens
- schaamte
- schuldgevoelens of gevoel van falen
- sentimenteel
- somber of neerslachtig
- spijt
- tegenzin, weerzin of 'geen zin'
- tekortschieten
- teleurstelling
- teruggetrokken
- twijfel en vertwijfeld
- uitgeput, opgebrand of uitgeblust
- uitzichtloos
- vastgelopen in jouw leven?
- verantwoordelijkheidsgevoel
- verbazing (in negatieve zin)
- verbeten
- verbitterd
- verbouwereerd
- verdoofd
- verdriet
- verharding
- verlegen
- vernedering
- verontrust of ongerust
- verslagen en verslagenheid
- verveling
- verwarring of verward
- waardeloos
- wanhopig
- weemoed en weemoedig
- zelfmedelijden
- zelfverwijt
- zielig
- zinloos en doelloos of overbodig
- zwaarmoedig of zwaar van gemoed
De rol bij conflicten
Gevoelens en emoties spelen een grote rol bij conflicten.
Voorbeelden van postieve gevoelens
Ik noem hierna een hele serie van gevoelens die als positief worden ervaren.
- bemoedigd
- betrokken
- blijdschap en verheugd
- betrokken
- dankbaar
- enthousiast
- fit
- flow: zit je in de flow?
- geborgenheid en genegenheid
- gelukkig
- gerust (geruststelling)
- genieten
- gesterkt
- gestimuleerd
- hartstocht
- hoopvol
- innerlijke vrede en rust
- levendig
- levenslustig
- ontroering
- ontspannen
- ontvankelijk
- opgetogen
- opgewekt en vrolijk
- opluchting
- optimistisch
- rust
- sensatie
- tevreden
- thuis voelen
- uitbundig of uitgelaten
- verbazing (in positieve zin)
- verlangen
- verrast
- verrukt
- vertrouwen
- verwondering
- voldaan
- waardevol
- zelfverzekerd
- zin hebben
Gevoelens delen
In communicatie is het delen van gevoelens zeer belangrijk. Dat doe je niet alleen met woorden.
Persoonlijk ontwikkeltraject
Wil je aan de slag met jouw leerdoelen? Volg een persoonlijk ontwikkeltraject. Meer informatie? Bel ons of klik op onderstaande link.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
Voelen en gevoelens
Velden met een * zijn verplicht.
