Boosheid en woede
Boosheid is een krachtige emotie. In dit artikel ga ik in op ‘boos zijn’ en de gradatie van boosheid tot woedend of furieus c.q. razend zijn. Wat is boosheid en hoe gaan we ermee om?
Wanneer ontstaat het?
We worden boos (of kwaad) in tal van situaties zoals:
- we voelen ons tekort gedaan
- er wordt ons onrecht aangedaan
- we worden ergens van beschuldigd wat onterecht is
- er wordt ons iets verweten wat niet klopt
- we worden genegeerd of gepasseerd door anderen
- er wordt misbruik van onze loyaliteit gemaakt
- de ander gaat over onze grenzen heen
- we worden achtergesteld of wellicht zelfs gepest
Verschillende gradaties
Boosheid is een sterke kracht maar in verschillende gradatie aanwezig. Iemand vergeleek het met een teef die gromt om haar jongen te beschermen. Gevoelens van irritatie lopen voor de boosheid uit. Vaak is boosheid een opeenstapeling van irritaties. Een zwaardere vorm noem ik woede of zoals de volksmond het uitdrukt: ‘hij was werkelijk woedend op haar’. Dat betekent dat hij weinig controle over zijn emoties nog had. Of weer anders uitgedrukt: ‘hij was furieus’.
Kortom: je vindt de emotie van boosheid in verschillende vormen. Van enige geraaktheid, geprikkeldheid, knorrigheid tot irritatie en frustratie. En van irritatie tot boosheid, verontwaardiging, kwaadheid, razernij en ongekende woede.
Gevoelens
Dit artikel schreef ik in de serie over: voelen en gevoelens. Wat voel jij en welke gevoelens heb je?
Persoonlijk ontwikkeltraject
Wil je aan de slag met jouw leerdoelen? Volg een persoonlijk ontwikkeltraject. Meer informatie? Bel ons!
Wat doen boze mensen?
Boze mensen kunnen van alles doen. Ze kunnen agressief worden, ze kunnen gaan trappen of slaan. Maar ze kunnen de ander ook uitschelden. Vaak is er stemverheffing en begint men te schreeuwen. Boosheid kan ook naar binnen slaan waardoor iemand niets meer zegt en zijn mond verder zal houden over de kwestie.
Wat voor functie heeft het?
Wat voor functie heeft boosheid of woede? Een betere vraag zou zijn: heeft boosheid een functie? Ons antwoord: jazeker, anders zou het niet bestaan. Boosheid heeft wel degelijk een functie. Ik noem een paar functies van boosheid. Boosheid:
- is de kracht om ‘de ander uit je innerlijk te gooien’
- heeft als functie om je integriteit te beschermen
- zorgt dat je grenzen niet worden overschreden en zegt ‘nee’ tegen iets wat we als verkeerd ervaren
Leren van boosheid
Boosheid is een belangrijk instrument voor training en coaching. Ik noem een paar leerdoelen:
- het toestaan en ervaren van de eigen gevoelens
- het uitspreken van gevoelens in plaats van: opkroppen van gevoelens
- leren om eigen grenzen aan te geven
- leren om eigen behoeften te ervaren
Boosheid en behoeften
Boosheid is een samenhang tussen behoeften en verlangens. Iemand zei: ‘een verwijt is een bevroren verlangen’. Ik verwijt iemand dat hij nooit meer iets van zich laat horen maar ik heb ten diepste behoefte aan contact.
Ingehouden woede
Maatschappijbreed wordt boosheid bedwongen: we zijn netjes, beleefd, vormelijk en procedureel. Dat past bij onze cultuur. Op jonge leeftijd hebben we vaak al geleerd dat het niet netjes of onfatsoenlijk is om onze boosheid te tonen. Dus leerden we onze boosheid te bedwingen, in te slikken, weg te drukken. In ieder geval leerden we ervoor te zorgen dat het er schijnbaar niet was. Er zijn diverse manieren om boosheid te vermijden zoals:
- dichtklappen, weglopen en negeren
- cynisme en weglachen
- mopperen en klagen
- rancuneuze gevoelens jegens de ander
- honen of pesten
- de ander zwart maken of in een verkeerd daglicht stellen
Buitenproportioneel
Op zichzelf staand is boosheid positief. Maar het kan ook proporties aannemen die niet meer gezond zijn. Zo kan naar binnen geslagen boosheid leiden tot depressie en zelfhaat. De schuldgevoelens die daarna ontstaan leiden tot een vicieuze cirkel. Ook agressie en geweld zijn misvormingen van boosheid. De gevolgen? Geweld, ruzie, trammelant, mishandeling, destructie. Wat dacht je van:
Persoonlijk ontwikkeltraject
Wil je aan de slag met jouw leerdoelen? Volg een persoonlijk ontwikkeltraject. Meer informatie? Bel ons!
Gevoelens
Dit artikel schreef ik in de serie over: voelen en gevoelens. Wat voel jij en welke gevoelens heb je?
