home / persoonlijke ontwikkeling / persoonlijk ontwikkeltraject / voelen gevoelens / twijfel

Twijfel je vaak?

Twijfelen is een soort tweespalt. In meerdere opzichten zelfs. Een innerlijke tweestrijd kan het zijn. Je kunt twijfelen bij een beslissing die je moet nemen of bij een keuze die je moet maken. Je kunt twijfelen bij de aankoop van een nieuwe auto of een woning. In dit artikel leg ik uit wat twijfelen is, maar ook wat de functie van twijfelen is.

Oorzaken

Mogelijke oorzaken zijn (ik noem er een paar):

• Als twijfelaar denk je vaak veel, beschouw je veel, bekijk je een vraagstuk op 100 manieren. Maar je hebt verleerd om op eigen gevoel en intuïtie te vertrouwen. Je blijft als het ware in je hoofd hangen.
• Je kunt het zicht op jouw behoeften kwijtgeraakt zijn waardoor er twijfel en verwarring is ontstaan
• Je kunt zo vervreemden van jezelf dat je de focus teveel op de wensen van de omgeving richt
• Je kunt te weinig zicht hebben op jouw talenten en kwaliteiten
• Er is gebrek aan overtuiging of geloof: misschien klopt er iets niet ergens!
• Je speelt op zekerheden die er niet zijn en je durft alleen keuzes te maken als je de consequenties van jouw keuzes allemaal onder controle hebt (en dat kan meestal niet!)
• Je hebt nooit geleerd om keuzes te maken en je zocht altijd bevestiging en instemming bij anderen
• Je bent perfectionist en je wilt geen fouten maken
• Je schuwt verantwoordelijkheden en daarom speel je een zogenaamde twijfel

Ongezonde twijfel: pas daarmee op!

Wij zien twijfel vaak als negatief. Twijfel wordt uitgelegd als gebrek aan daadkracht en gebrek aan slagvaardigheid.  Ik begon al met de opmerking dat twijfel positief kan zijn en dat het vaak niet zo wordt ervaren. Maar er is ook ongezonde twijfel oftewel: valse twijfel. Een paar vormen van ongezonde twijfel:

• Ik noemde al dat je er ook in kunt blijven hangen. Dat heeft geen nut. Als je ergens in wilt blijven hangen, koop dan een hangmat van geluk en tevredenheid. Dat voelt beter!
• Je twijfelt omdat je luistert naar externe bronnen in plaats van naar je innerlijke bron: beelden en verwachtingen waar je aan zou moeten voldoen, terwijl je het niet wilt
• Je twijfelt omdat je jezelf dingen aanpraat die je zou moeten kunnen terwijl ze niet eens in jouw behoeften voorzien
• Je meet jezelf maten aan die te groot of te klein zijn en daarmee genereer je zelftwijfel
• Je bent niet bezig met wat je hebt maar je bent altijd bezig met wat ontbreekt en wat er nog mist
• Je wilt dingen die niet aansluiten bij je wilsbronnen

Waar twijfel je over?

Er zijn diverse zaken waar je over kunt twijfelen. Ik noem wat voorbeelden in verschillende gradaties.

• Middelmatige zaken

  Je kunt twijfelen of je de auto wel op slot hebt gezet. Of je wel een parkeerkaartje hebt gekocht. Maar je kunt ook twijfelen of je wel eten in huis hebt voor vanavond. Ik noem het maar twijfel over minder belangrijke zaken. Een stapje verder, of een niveau hoger kan gaan over: wel of niet een nieuwe auto aanschaffen? Wel of niet die woning kopen?

• Essentiëlere zaken

  Ga je naar wat meer essentiële zaken dan kom je bij twijfel terecht in zaken als:
  Heb ik nu wel of niet de juiste opleiding gekozen? Past die baan wel of niet bij mij ? Voorziet jouw relatie nog wel in jouw behoefte? Zie je dat dit veel verder gaat dan twijfel over de juiste keuze van het overhemd deze morgen?

  • Twijfelen aan jezelf: zelftwijfel

    Zelftwijfel, ja dat bestaat ook. Twijfel je vaak aan jezelf? Dat gaat ook gepaard met gevoelens van onzekerheid. Best wel lastig soms. Toch?  Twijfel leg ik ook wel uit als: niet weten. De ene keer is het zo, de andere keer is het weer anders. Aan de ene kant, en aan de andere kant. Als ik het zo bekijk dan. .. . . en als ik het van die kant bekijk dan. . . . . Op zich is dat gezond. Je gaat niet over één nacht ijs. Je bent niet onbezonnen en wispelturig maar je weegt even grondig af. Maar wanneer je teveel aan jezelf twijfelt dan is er wat anders aan de hand misschien.

    Je  wilt iets wat niet bij je past Je meent ergens aan te moeten voldoen, waardoor jij je voortdurend laat leiden

    Gevoelens van zelfvertwijfeling zijn vergelijkbaar met gevoelens van onzekerheid. Belangrijk is om eigen kwetsbaarheid aan te leren gaan en de zoektocht in te zetten naar jouw talent.

    • Je wilt niemand teleurstellen maar diep van binnen weet je wel dat je het beter niet kunt doen
    • Je laat je leiden door een ideaalbeeld wat verre van realistisch is
    • Je kent jezelf onvoldoende en je hebt gebrek aan zelfinzicht
    • Je schat jezelf verkeerd, te hoog of te laag in
    • Je hebt je intuïtie gedoofd en je blijft maar malen in je hoofd, terwijl je geen molenaar bent (molenaars malen)

    

• Twijfel aan alles

  Pas zei iemand: ik twijfel aan alles. Nu leek me dat heel veel. Alles is net zoveel als niets. En niemand is net zoveel als iedereen. Twijfel aan alles is taal. Er zit een soort wanhoop in. Maar je twijfelt vast niet aan alles. Ik praat er graag een keer met je over. Wat het nu precies is, waar jij over twijfelt.

Richtingaanwijzer voor jouw behoeften

Twijfel is ook een richtingaanwijzer voor jouw behoeften. In dat geval vervult twijfel een soort van alarmfunctie.

Je kunt twijfelen over de zin van het bestaan. Het kan zo ver gaan dat je er somber van kunt worden. Wat voor nut heeft het bestaan nu? Deze twijfel wijst jou er wellicht op dat jij aan de gang moet om jouw leven zinvol te maken. Hoe krijgt het bestaan voor jou betekenis? Wellicht dat zingeving te passief is voor jou. Misschien moet je eens nadenken over zin nemen.

Twijfel of die baan wel bij jou past wijst wellicht op jouw talenten. Talenten schaar ik onder de wilsbronnen. En wanneer je je talent niet optimaal kunt inzetten, kan er twijfel ontstaan. Je kunt immers niet zijn wie je bent?

Twijfel over de toekomst kan erop wijzen dat je teveel controle wilt hebben over de toekomst. Of dat jouw plaatje met verwachtingen zo is dichtgetimmerd dat er maar één weg is en dat is die weg die jij in jouw hoofd hebt gefabriceerd.
Dus luister wel: wat wil de twijfel jou vertellen en veroordeel de twijfel niet meteen door het als negatief te zien. Immers, dan mis je de boodschap die je krijgt.

Twijfel kan een rol spelen bij het maken van keuzes. Je bent bedachtzaam maar je slaat door in besluiteloosheid en je blijft maar wikken en wegen. Twijfel kan een rol spelen bij het nemen van initiatief, waardoor je een passieve houding blijft aannemen.

Betwijfelen

Tot nog toe ging het over twijfelen. En dus over mij en jou. Betwijfelen heeft al met de ander te maken. Ik en de ander, de ander en ik.

Je kunt betwijfelen of het wel waar is wat de ander zegt. Dan zet je een vraagteken bij de uitspraak van de ander. Of je betwist of de beslissing die genomen is, wel de juiste is. Betwijfelen is dus, in twijfel trekken, het onzeker achten, vraagtekens zetten bij en je afvragen of het waar is wat een ander zegt, of het klopt wat de ander beweert, of de ander de juiste keuzes maakt.

Je kunt zelfs iemands integriteit in twijfel trekken. Voel je hoe heftig dat is in communicatie?

Maar dat is andersom ook zo. Iemand kan aan jou twijfelen. Iemand kan betwisten wat jij vertelt of jou tegenspreken. Iemand kan aanvechten of het wel waar is wat jij vertelt. Of jouw betrouwbaarheid in twijfel trekken.

In communicatie is betwijfelen nogal een dingetje. Als je ergens over twijfelt, is het belangrijk om daar zelf de verantwoordelijkheid voor te nemen. Dus niet beschuldigen of insinueren of aannemen dat de ander liegt, dingen zegt die onwaar zijn. Maar juist vertellen dat ‘jij nog niet overtuigd bent’ of ‘graag meer zekerheid wil hebben over’.

Als de ander over jou twijfelt en dat ook zo uitspreekt, dan is het voor de bewustwording goed om te weten dat dit ook heel veel over de ander zegt. Het is zijn/haar gevoel waar jij niet in eerste instantie verantwoordelijk voor bent.

Je kunt ook het gevoel hebben dat de ander aan jou twijfelt of je kunt het gevoel hebben dat de ander betwijfelt wat jij te berde brengt. Als dat gevoel niet klopt en dus onterecht is, dan is er eigenlijk een soort miscommunicatie aan de gang. Je ontvangt dan iets wat de ander niet zendt!

Vertwijfeld of ten einde raad?

Vertwijfeld of ten einde raad, dat is een gevoel wat je kunt hebben. En wellicht is het hoe jij je voelt want anders lees je dit artikel misschien niet. Ik probeer uit te leggen wat het is om vertwijfeld te zijn.

Wat is vertwijfeld?

Twijfel legde ik uit als zijnde op en neer gaan tussen licht en donker, tussen ja en nee, tussen goed en kwaad. Een bekende tekst is: ‘wie twijfelt is gelijk de baren der zee’. Ook dan word je op en neer geworpen, tussen hoop en vrees. En dat vertelt, wat het is om vertwijfeld te zijn. Wanneer je vertwijfeld bent slaat de weegschaal door naar vrees, naar nee, naar donker, naar kwaad. Vertwijfeling is het gevoel dat het over en uit is, dat je verloren hebt, dat er niks meer aan te doen is.

Twijfel leg ik uit als tweestrijd. Maar wanneer je vertwijfeld raakt, lijkt het alsof de strijd in je nadeel is beslecht. Je bent:

• De weg kwijt
• Ten einde raad
• Desperaat
• Radeloos
• Wanhopig

Ik zou vertwijfeld ook wel willen hernoemen in het woord 'wanmoedig'.