Voel je je overbodig?
Voel jij je regelmatig overbodig? In dit artikel ga ik in op het gevoel van overbodigheid, wat het precies is en waar het vandaan kan komen. Eerst de vraag: wat voor gevoel is dat eigenlijk?
Wat is het voor gevoel?
Als je je overbodig voelt, wijst dat op een gevoel van 'teveel zijn'. Ik leg het uit met een voorbeeld: er zijn zeven mensen nodig om een klus te klaren, maar jij bent nummer acht. Die achtste persoon (jij dus) is overbodig. Dit beeld illustreert wat overbodigheid inhoudt: je bent overbodig of overtollig, wat betekent dat je gemist kunt worden of dat je aanwezigheid zinloos is.
Gevoelens
Dit artikel schreef ik in de serie over: voelen en gevoelens. Wat voel jij en welke gevoelens heb je?
Persoonlijk ontwikkeltraject
Wil je aan de slag met jouw leerdoelen? Volg een persoonlijk ontwikkeltraject. Meer informatie? Bel ons!
Het gevoel gaat dieper
Het eerder genoemde voorbeeld gaat over 'ze hebben jou niet nodig' of 'je bent in dat project overbodig'. Maar het gevoel van overbodigheid gaat veel dieper. Het raakt aan het leven zelf. Wanneer je je overbodig voelt, kun je het gevoel hebben:
- Dat je in dit leven geen toegevoegde waarde hebt.
- Dat je geen bijdrage levert en geen betekenis hebt in dit leven.
- Dat jouw leven zinloos is, onnodig en zonder betekenis.
- Dat jouw aanwezigheid in dit leven niet nodig of vereist is.
Martijn vertelt
Martijn vertelt: “Toen ik vanmorgen wakker werd, voelde ik direct dat het niet goed zat. Het was een zwaar, beklemmend gevoel dat me meteen naar beneden trok. Ik kon de gedachte aan mijn werk niet verdragen, dus ik heb me afgemeld. Ik kruip het liefst terug in bed, weg van alles en iedereen. Maar dat geeft me alleen maar een gevoel van schaamte en schuld. Waarom kan ik niet gewoon doorgaan zoals anderen? Het voelt alsof ik faal, alsof ik niet sterk genoeg ben.”
"Vaak voel ik me compleet nutteloos, alsof ik er niet toe doe. Ik heb geen vrienden met wie ik mijn zorgen kan delen. Dat maakt het nog zwaarder, want ik zie anderen om me heen die wel vrienden hebben, die wel steun krijgen. Ze lijken hun leven op orde te hebben, terwijl ik telkens het gevoel heb dat ik tekortschiet. Ik vergelijk mezelf constant met hen, en steeds kom ik tot de conclusie dat zij het beter doen dan ik. Ze hebben carrières, relaties, sociale kringen. Ik niet."
Oorzaken
Gevoelens van overbodigheid kunnen talloze oorzaken hebben. Ik ken jou niet uiteraard. Ik weet niet hoe jouw leven is verlopen. Toch wil ik een paar punten maken:
-
Jouw omgeving
- Heb je de juiste mensen om je heen?
- Kun je jouw verhaal kwijt?
- Word je gehoord en gezien door anderen?
Of
- Word je genegeerd door anderen?
- Ziet men jou niet staan?
- Lachen mensen je uit wanneer je je kwetsbaar opstelt?
- Mis je aansluiting bij je familie, vrienden of kennissen?
-
Werk en opleiding
Een tweede onderwerp is het werk wat je doet of de opleiding die je volgt.
- Past het werk bij je?
- Geeft het je voldoening?
- Ervaar je werkplezier?
- Word je gewaardeerd op je werk?
Of
- Doe je werk dat niet bij je past (of volg je een opleiding die niet bij je past)?
- Werk je op automatische piloot?
- Voer je te veel routinematige taken uit?
- Mist je werk uitdaging?
-
Jezelf
- Hoe ga je om met jezelf?
- Ben je vaak alleen en blijf je daardoor malen in je hoofd?
- Vergelijk je jezelf voortdurend met anderen?
- Geef je te weinig aandacht aan je eigen behoeften?
- Wijs je jezelf voortdurend af?
- Heb je een minderwaardigheidsgevoel?
- Denk je na over existentiële levensvragen?
Angela vertelt
"Vroeger was ik een compleet andere persoon. Ik stond elke dag op met een gevoel van enthousiasme en drive. Ik voelde me energiek, dynamisch, en ik had altijd het idee dat ik vooruitging in het leven. Maar nu is dat allemaal verdwenen. Ik herken mezelf niet meer. De energie en motivatie die ik ooit vanzelfsprekend vond, zijn vervangen door een gevoel van leegte. Het lijkt alsof alles wat ik ooit had, langzaam uit mijn handen is gegleden, zonder dat ik het kon stoppen. Nu sta ik aan de zijlijn van het leven, toekijkend hoe anderen doorgaan, terwijl ik het gevoel heb dat ik stilsta. Waar ik ooit deelnam aan het leven, voel ik me nu een toeschouwer die nauwelijks invloed heeft op wat er gebeurt.
Twijfel aan bestaansrecht
Je overbodig voelen legt vaak een diepere link naar een twijfel aan bestaansrecht. Wat heeft jouw leven voor zin? Ik denk aan Lisanne die op haar 8e te horen kreeg dat ze eigenlijk ongewenst was.
Je kunt je ook overbodig voelen doordat jouw vriendenkring te klein is. Je raakt dan in een sociaal isolement. Of je vergelijkt je voortdurend met anderen en dan vooral met mensen die ogenschijnlijk succes hebben of gelukkig zijn. Overbodigheid kan jou in een existentiële crisis brengen. Zeker in een maatschappij die de nadruk legt op succes en betekenis in prestaties. Oppassen dus!
Jezelf leren zien en waarderen
Als je je overbodig voelt, lijkt het soms alsof je geen plek hebt in het leven, alsof je er niet toe doet. Maar wat belangrijk is om te beseffen, is dat je waarde niet bepaald wordt door wat je doet of hoe anderen je zien. Je eigenwaarde zit in wie je bent, ongeacht externe omstandigheden.
Het hervinden van jezelf begint bij het erkennen van jouw eigen waarde. Dit betekent dat je jezelf gaat zien als iemand die betekenis heeft, simpelweg omdat je bestaat. Neem de tijd om te ontdekken wat jou uniek maakt: je talenten, passies, en eigenschappen. Begin met kleine stappen om weer verbinding te maken met jezelf. Misschien betekent dit tijd nemen om te doen waar je van houdt, zelfs als het klein lijkt.
Door te leren je eigenwaarde te zien kun je weer zelfvertrouwen opbouwen. Je hoeft niet perfect te zijn of aan verwachtingen te voldoen om waardevol te zijn. Je bent al genoeg zoals je bent.
Vicieuze cirkel
Belangrijk is om de vicieuze cirkel te doorbreken. Hoe zorg je dat desinteresse weer interesse wordt? Hoe zorg je dat je niet overleeft maar leeft? Hoe zorg je dat je niet teveel in afzondering leeft? Hoe bouw je vertrouwen en zelfvertrouwen op?
Persoonlijk ontwikkeltraject
Wil je aan de slag met jouw leerdoelen? Volg een persoonlijk ontwikkeltraject. Meer informatie? Bel ons!
Gevoelens
Dit artikel schreef ik in de serie over: voelen en gevoelens. Wat voel jij en welke gevoelens heb je?
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.