home / persoonlijke ontwikkeling / persoonlijke effectiviteit / kwaliteiten / irritatie

Geïrriteerd, geprikkeld, gepikeerd of geërgerd

Irritatie en ergernis, geprikkeld of gepikeerd: iedereen is weleens geïrriteerd of geprikkeld en kan weleens geërgerd ergens op reageren. En dat is maar goed ook. Want deze gevoelens van irritatie en ergernis hebben een duidelijke functie. In dit artikel ga ik in op de functie van irritatie.

Gefeliciteerd: je bent de eigenaar van jouw gevoelens!

Belangrijk is om te weten dat een ander jou niet irriteert maar dat jij de eigenaar bent van gevoelens en ook van jouw grenzen. Die ander maakt blijkbaar iets bij je los wat iets over jouw grenzen zegt. En dat is vooral van belang om deze gevoelens op de juiste wijze te communiceren.

Dus niet:

• jij irriteert me mateloos maar ik ben geïrriteerd omdat........
• jij ergert me verschrikkelijk de laatste tijd maar ik.............

Positief of negatief?

Op het moment dat je sinds enige tijd structureel last hebt van overmatige irritatie of geprikkeldheid is het signaal oranje of rood. Oppassen geblazen dus! Negeer het niet want misschien is er iets anders aan de hand. Dat kan van alles zijn maar kijk ook eens bij de kenmerken van een burnout. Waarom zijn gevoelens van irritatie en ergernis positief? Het zegt alles over jouw grenzen. Blijkbaar gebeurt er iets wat over jouw grens gaat of blijkbaar is er iemand die jouw grens passeert. Maar wanneer je het negeert en er niets mee doet, leidt het tot boosheid, woede of zelfs agressie.

De rode lijn

Ik noemde wat voorbeelden waarbij je geïrriteerd zou kunnen raken. Maar los van de voorbeelden is het belangrijk om de rode lijn te zien. Over het algemeen zou je kunnen zeggen dat irritatie kan ontstaan:

• Wanneer iemand over jouw grens heen gaat
• Wanneer iemand zijn afspraken niet nakomt (ondanks meerdere toezeggingen)
• Wanneer het niet aan jouw verwachtingen voldoet

Dat zijn drie belangrijke oorzaken. Maar in dit artikel wil ik het vooral hebben over de vierde oorzaak en dat is jouw allergie. Ik leg het uit.

Allergie

Misschien ken je de leer van de kernkwaliteiten van Daniel Ofman. Daarin zie je in een kwadrant wat jouw kwaliteit is, jouw valkuil, jouw uitdaging en jouw allergie. En deze allergie is dus jouw irritatie en die laat het tegenovergestelde zien van jouw persoonlijke eigenschappen. Een irritatie is dus een manier om jouw kwaliteiten te ontdekken. Dat is toch superpositief? Ik noem wat voorbeelden:

• Egoïsme / profiteurs

  Jij ergert je wanneer mensen egoïstisch zijn ingesteld en alleen maar oog hebben voor zichzelf. Je herkent ze vast: wanneer er wat te halen valt, zijn ze aanwezig. Maar zodra de mouwen opgestroopt moeten worden om samen de klus te klaren, haken ze af. Je kunt je niet voorstellen dat ze zelden bereid zijn een ander eens een keer te helpen. Waarschijnlijk beschik je over de kwaliteit: behulpzaam en hulpvaardig en ben je bijzonder zorgzaam

• Starheid en rigiditeit

  Je ergert je wanneer mensen zich star of rigide opstellen, weinig aanpassingsvermogen tonen, niet flexibel zijn en star vasthouden aan bepaalde gewoonten, procedures of afspraken. Misschien zeg je wel eens: 'ze zijn zo flexibel als beton'. Waarschijnlijk beschik je over de kwaliteit aanpassingsvermogen en over de kwaliteit: flexibiliteit. Kun je goed improviseren?

• Onrecht: kun je daar niet tegen?

  Kun je niet tegen onrecht of oneerlijkheid? Vind je het lastig wanneer mensen achterbaks zijn? Heb je de neiging om meteen in te grijpen wanneer je onoprechtheid, malversaties en onrecht bespeurt? Ook al zou het jouw kop kosten: maar je gaat ervoor! Dan beschik je over de kwaliteit: recht door zee Wat samenhangt met een sterk rechtvaardigheidsgevoel.

• Ze laten zich altijd leiden door anderen

  Je ergert je wanneer mensen als een kuddedier achter elkaar aanlopen. Je vindt ze veel te meegaand, ze hebben te weinig een eigen visie en kijk op de wereld. Eigenlijk is het slappe hap. Je gaat liever jouw eigen gang en al te graag volg je jouw eigen koers. Je beschikt over de kwaliteit: aanwezig en profilerend. Of wellicht past de kwaliteit autonoom bij je.

• Ze rommelen maar wat raak

  Je ergert je wanneer er maar wat aangerommeld wordt binnen jouw team of organisatie. Collega's die het niet al te nauw nemen, onnauwkeurig zijn staan niet op jouw lijst met favorieten. Je vindt dat ze veel te gemakkelijk ingesteld zijn. Waarschijnlijk ben je accuraat, nauwkeurig en precies of ordelijk. systematisch en gestructureerd. Je hebt oog voor details.

• Bij ons is het zo gezapig

  Je ergert je wanneer alles zijn gangetje gaat binnen jouw organisatie. Mensen lijken niet vooruit te branden. Wat je ook doet, je krijgt de boel maar niet in beweging. Collega's willen alles zoveel mogelijk bij het oude laten en staan weinig open voor vernieuwing en innovatie. Waarschijnlijk beschik je over de kwaliteit: ambitieus en grensverleggend of prestatiegericht. Je zou graag meer risico's willen nemen. Je hebt daar de moed en durf voor.

• Impulsieve beslissingen en besluiten

  Je ergert je wanneer er ad-hoc beslissingen worden genomen waarvan men de consequenties vaak niet goed kan overzien. Impulsieve beslissingen en besluiten zitten duidelijk in jouw irritatiezone. Onder druk of geforceerd een besluit nemen vind je heel vervelend. Je denkt liever eerst eens goed na en wilt graag de tijd om alle opties eens goed te overdenken. Je beschikt over de kwaliteit: bedachtzaam, doordacht en weloverwogen

• Ze doen zich veel groter voor dan ze zijn: opgeblazenheid

  Je ergert je wanneer mensen zich groter voordoen dan ze zijn. Mensen die altijd in het middelpunt of op de voorgrond moeten staan kunnen je mateloos irriteren. Laten ze een keer normaal doen. Waarschijnlijk beschik je over de kwaliteit: bescheiden

• Je kunt er ook nooit op aan

  Je ergert je wanneer je merkt dat je niet op andere mensen aankunt. Mensen die van alles afspreken maar er nooit op terugkomen of de afspraken halfbakken uitvoeren, kunnen je mateloos irriteren. Ook kun je je ergeren wanneer er steeds een andere uitleg aan bepaalde afspraken wordt gegeven. Waarschijnlijk beschik je over de kwaliteit: betrouwbaar: afspraak is afspraak

• Onverschilligheid

  Je ergert je wanneer mensen onverschillig zijn en weinig meeleven of betrokkenheid tonen bij de ander. Je kunt je moeilijk voorstellen dat ze zo weinig interesse hebben in hun medemens. Alsof ze alleen maar voor zichzelf leven en totaal geen oog hebben voor de ander. Waarschijnlijk beschik je over de kwaliteit: betrokken en betrokkenheid.

• Ze raken nooit een keer in vuur en vlam

  Je raakt geïrriteerd wanneer mensen nooit in vuur en vlam raken over een bepaald plan of idee. Hoe goed jouw idee ook is, hoe mooi je het ook brengt maar er zit geen beweging in. Waarschijnlijk hoort de kwaliteit enthousiast bij jou!

• Talmen en treuzelen

  Je ergert je wanneer mensen maar blijven talmen en treuzelen en uiteindelijk om de hete brij heen draaien. Mensen die zelden tot de kern komen en nooit eens doorpakken kunnen je mateloos ergeren. Men kan jou behoorlijk tegen de haren instrijken wanneer je merkt dat alles over 10 schijven moet gaan alvorens er een beslissing komt of wanneer er een bureaucratie heerst binnen jouw organisatie. Waarschijnlijk beschik je over de kwaliteit daadkrachtig en blijkbaar houd je van opschieten

• Ze zijn al aan 't werk voordat ze het probleem bekeken hebben

  Je ergert je wanneer mensen al te snel 'hands on' zijn en direct in actie komen om een probleem op te lossen. Liever onderzoek je het probleem wat nauwkeuriger waarna je keuzes maakt hoe je het zou aanpakken. Waarschijnlijk ben je analytisch ingesteld

• Ze blijven maar praten en beschouwen

  Je ergert je wanneer mensen maar blijven praten en beschouwen zonder dat ze ook maar 1 stap zetten om een probleem op te lossen. En maar analyseren, plannen bedenken hoe ze iets moeten aanpakken zonder tot doen te komen. Waarschijnlijk ben je doortastend

• Ze kunnen zich moeilijk verplaatsen in een ander

  Je ergert je wanneer mensen al te snel een oordeel hebben over iemand anders terwijl uit alles blijkt dat ze zich erg moeilijk kunnen verplaatsen in de situatie van de ander. Waarschijnlijk beschik je over de kwaliteit:  inlevingsvermogen

• Drammers!

  Je ergert je wanneer mensen druk op jou uitoefenen en beginnen te drammen over iets wat vandaag is bedacht en gisteren al klaar had moeten zijn. Hoe meer men de druk opvoert, hoe eerder men jou dreigt te verliezen. Waarschijnlijk beschik je over de kwaliteit geduldig

• Ongevoelig, afstandelijk en zakelijk

  Wanneer mensen ongevoelig en afstandelijk zijn, kan dat je irriteren of kun je je daaraan ergeren. Het is voor jou moeilijk voor te stellen wanneer situaties zo rationeel, zakelijk of afstandelijk worden besproken zonder dat je daar enig contact bij voelt. Waarschijnlijk is jouw kwaliteit: gevoelig en gevoelsmens of zelfs hooggevoelig. Ben je intuïtief ingesteld?

• Ze laten zich van alles aanpraten

  Je ergert je wanneer mensen zich zomaar wat laten aanpraten of aansmeren. Wanneer ze een verhaal horen of lezen staan ze snel in vuur en vlam en nemen ze zaken voor waar aan, terwijl je betwijfelt of dit wel terecht is. Het irriteert je wanneer mensen alles voor zoete koek slikken zonder dat ze de consequenties goed hebben overdacht en bekeken. Wellicht is jouw kwaliteit: kritisch en ben je  alert en waakzaam.

• BLABLA verhalen

  Je ergert je aan BLABLA verhalen. Het irriteert je wanneer mensen overenthousiast reageren op een idee of voorstel, dat ze meteen gouden bergen voor zich zien. Je betwijfelt de gouden bergen en vraagt je af wat hier van terecht komt. Overtrokken reacties zal men bij jou niet snel kunnen vinden. Jij wordt getypeerd als no nonsens en jouw kwaliteit is: nuchter en realistisch.

• Addertjes onder het gras: wantrouwen en achterdocht

  Mensen die altijd adders onder het gras zien kunnen je irriteren. Je vindt dat ze zich veel te veel laten leiden door wantrouwen en achterdocht. Jouw kwaliteit: open, openheid en openhartig

• Altijd negatief

  Jij kunt je ergeren wanneer mensen altijd negatief zijn. Overal hebben ze wat op aan te merken. Meestal zien ze wel beren op de weg. Ze zullen zelden in 1x instemmen met een nieuw voorstel want er mankeert altijd wel iets aan of ze zien het altijd donker in. Wellicht beschik je over de kwaliteit: optimistisch

• Zweverig en close

  Zodra het te zweverig en weinig concreet wordt, ben je vertrokken en haak je af. Het irriteert je wanneer mensen te sentimenteel worden of te close met elkaar omgaan. Je ergert je wanneer de beschouwingen leiden tot niets. Je vindt dat een bespreking of idee wel moet leiden tot concrete stappen. Wellicht ben je zakelijk en zaakgericht

• Onverantwoordelijk gedrag: de Jantjes van Leiden

  Wanneer mensen zich overal heel gemakkelijk van afmaken, kun je je behoorlijk opwinden. Je vindt dat ze veel te gemakkelijk ingesteld zijn en dat ze een ander altijd laten opdraaien voor gevolgen. Beschik je over de kwaliteit verantwoordelijkheidsgevoel?

• Ze draaien om de hete brij heen

  Je ergert je wanneer mensen voortdurend om de hete brij heen draaien. Het irriteert je wanneer mensen niet zeggen waar het op staat, overal doekjes omwinden, niet voor hun mening uitkomen. Wanneer er verborgen agenda’s zijn of politieke spelletjes worden gespeeld haak je helemaal af. Iedere vorm van overmatige diplomatie is jou vreemd. Je vindt het vervelend wanneer je merkt dat mensen liegen en bedriegen. Je zegt waar het op staat en wilt eerlijk voor jouw mening uitkomen. Waarschijnlijk is jouw kwaliteit: directheid of direct. Hypocrisie en huichelachtig stuit jou tegen de borst.

• Verborgen agenda’s, bedriegen en oneerlijkheid

  Wanneer mensen liegen, bedriegen, oneerlijk zijn, dubbele of verborgen agenda’s hebben of wanneer er sprake is van onoprechtheid, verkooppraatjes, mooie praatjes en vlotte babbels die niet gemeend zijn dan haak je af. Het stuit je tegen de borst zelfs. Je bent consciëntieus en gewetensvol en integer. Je beschikt over de kwaliteit: eerlijk en over de kernwaarde oprecht

• Verwende nesten: ze geven het ook zo maar op!

  Verwende nesten kunnen je mateloos ergeren. Hun bedje is blijkbaar altijd gespreid. Ze geven het zomaar op, zijn niet bereid om enige moeite te doen of een extra inspanning te leveren. Het moet allemaal vanzelf en gemakkelijk gaan en eigenlijk zijn ze gewoon verwend. Je kent dat niet want je bent volhardend en gedreven. Je beschikt over discipline en doorzettingsvermogen.

• Ze zijn veel té behoudend en conservatief

  Erger je je wanneer ze veel te behoudend, terughoudend of conservatief zijn en dat er maar weinig ruimte is voor vernieuwing? Je beschikt waarschijnlijk over de kwaliteiten: creatief en innovatief.

• Ontrouw: kun je er niet tegen?

  Erger je je aan ontrouw en het gemak waarmee mensen afscheid van elkaar nemen? Denk je ook dat trouw een begrip was wat bij vroeger hoorde en dat het tegenwoordig weinig meer is dan een krant? Jouw kwaliteit is: loyaal en trouw.

• Slijmerds die een wit voetje willen halen!

  Erger jij je ook zo aan slijmerds die een wit voetje willen halen bij jouw baas? Dat vertelt hoe oprecht jij bent!

• Schone schijn en uiterlijk vertoon

  Je kunt je blauw ergeren aan schone schijn en uiterlijk vertoon! Hoe dat komt? Omdat je daar veel te nuchter en authentiek voor bent.

Leren van jouw irritaties?

Altijd ligt er een relatie tussen mijn behoeften en mijn gevoelens. Onvervulde behoeften zorgen voor negatieve gevoelens. We hebben ze allemaal voor jou uitgewerkt. Wil je leren van irritaties en jouw inzicht in jouw kwaliteiten vergroten? De Steven is specialist in persoonlijke ontwikkeling! We stellen voor jou een maatwerktraining samen die precies bij je aansluit.