home / persoonlijke ontwikkeling / autonomie / behoeften / behoefte waardering

Behoefte aan waardering, erkenning en respect

Behoefte aan waardering, erkenning en respect is een mens eigen. Ieder mens kent deze behoefte ongeacht waar je vandaan komt. Wat er achter zit: ook jij wilt erbij horen, gezien worden, gehoord worden, serieus genomen worden. Je wilt betekenis hebben, ertoe doen!

Onjuiste bronnen

Soms halen mensen hun waardering uit onjuiste bronnen. Ik noem een paar vormen:

• Pleasegedrag

  Een eerste vorm die ik noem is pleasegedrag. Dat is waardering halen bij de ander (partner, kind, collega, leidinggevende) door gedrag te laten zien waarvan je denkt dat de ander dit pleziert of tevreden stelt. Of dat je de ander verantwoordelijk maakt voor jouw gebrek aan waardering in de trant van:

  • hij/zij ziet mij niet staan
  • hij/zij neemt me niet serieus
  • hij/zij negeert mij

• Afhankelijkheid en afhankelijkheidsrelaties

  De behoefte aan waardering of nog sterker: de onvervulde behoefte aan waardering kan ervoor zorgen dat mensen zich afhankelijk maken van de waardering van de ander. Ze kunnen er als het ware niet meer zonder en regelmatig is dit de basis voor afhankelijkheidsrelaties. Zolang de ander je maar waardeert, voel jij je goed en wanneer dat weg valt voel jij je minder goed. Vragen die daarbij horen zijn:

  • zie je jezelf wel staan?
  • neem je jezelf wel serieus?
  • hoor je jezelf wel?
  • heb je zelfrespect?

• Status of materiële zaken

  Soms halen mensen waardering, respect of erkenning uit status of materiële zaken zoals een woning of een auto. In feite zoeken ze dan waardering uit wat ze bezitten of wat ze opgebouwd hebben aan vermogen. Dat kan veel onjuiste drijfveren geven. Lees ook: altijd meer is nooit genoeg.

• Aanzien en prestige

  Waardering wordt soms ook gehaald uit aanzien en prestige. Dat kan een enorme drijfveer zijn voor mensen zoals  hun carrière, loopbaan, diploma's of titels. Een vergelijkbare drijfveer is angst om gezichtsverlies te lijden. Maar oprechte waardering krijg je pas om wie je bent. Niet om wat je bereikt hebt in jouw leven. Jouw kinderen waarderen je om wie je bent en niet om de diploma's die je hebt behaald.

• Over de rug van iemand anders

  Waardering halen over de rug van iemand anders is ook een onjuiste bron. Soms doen mensen dat. Ze proberen waardering te krijgen ten koste van anderen. Vormen daarvan zijn: andere mensen veroordelen op basis van geruchten of kwaadsprekerij, achterklap en laster.

De juiste bron voor erkenning en respect

De juiste bron is erkenning en respect voor wie je bent en niet om wat je doet of om wat je bereikt hebt. Dat is ten diepste het verlangen wat achter de behoefte aan waardering zit. Erkenning dat je van betekenis bent en ook een plek mag hebben op deze wereld met jouw kwaliteiten, drijfveren en dromen. Ongeacht jouw diploma’s, titels, opgebouwd vermogen, huizen en auto’s.

• Onvervulde teambehoeften leiden tot klachten en knelpunten.

  Onvervulde behoeften binnen het team leiden tot klachten en knelpunten en brengen negatieve gevoelens. Gebrek aan waardering levert klachten op zoals:

  • er is te weinig tijd en aandacht voor mij
  • de leiding pakt signalen onvoldoende op
  • ik heb het gevoel dat ik er alleen voor sta
  • ik word niet serieus genomen door mijn leidinggevende

Leerdoelen

Er is verwantschap tussen de behoefte aan waardering en  leerdoelen op persoonlijk niveau, teamniveau of organisatieniveau. Voorbeelden waar dit een rol speelt:

• gebrek aan waardering kan ervoor zorgen dat je moeite hebt om kritiek te ontvangen en dat je je onzeker voelt en meer zelfvertrouwen wil ontwikkelen of dat je je zelfverzekerder zou willen voelen.
• ook in teams en organisaties kan gebrek aan waardering leiden tot negativiteit en weerstanden.
• een leerdoel voor leidinggevenden is: een relatie opbouwen met de medewerker.