Impact ontwikkelen: is dat een competentie?
Impact wordt nog wel eens gepresenteerd als een competentie. Alsof het iets is dat je kunt leren zoals je leert fietsen of een Excel-sheet opmaken. Alsof je met een beetje training en een handvol tips vanzelf indruk maakt, mensen overtuigt en de regie pakt in elk gesprek. Maar zo simpel ligt het niet.
Wat ís impact?
In dit artikel wil ik die vraag zorgvuldig ontrafelen. Impact is namelijk geen kunstje. Het is geen aangeleerde invloedvaardigheid waarmee je de ander moeiteloos meekrijgt in jouw verhaal. Impact gaat dieper. Veel dieper. Het gaat om de mate waarin jij in staat bent om een krachtige, geloofwaardige indruk achter te laten. Het gaat over de invloed die jij uitoefent op mensen en situaties – niet omdat je iets goed voordraagt, maar omdat je iets wezenlijks overbrengt.
Iemand met impact komt krachtig en positief over. Niet schreeuwerig of dominant, maar helder, zuiver, overtuigend. Je wekt vertrouwen. Je neemt de ander mee, omdat je iets uitstraalt wat klopt. Omdat jouw woorden, je houding, je energie congruent zijn. En dat voelen mensen. Ze luisteren, omdat ze merken: hier spreekt iemand die weet waar hij voor staat.
Impact is dus het effect dat jouw communicatie én gedrag hebben op je omgeving. Het moment waarop je verhaal écht binnenkomt. Waarop anderen niet alleen horen wat je zegt, maar ook bereid zijn om met je mee te bewegen. Dat gebeurt niet omdat je het goed zegt, maar omdat het klopt met wie je bent.
Doe de communicatietest!
Bij De Steven kun je een communicatietest doen om inzicht te krijgen in jouw sterke punten en valkuilen, wanneer het over communicatie gaat.
Zo krijg je inzicht in jouw communicatie-ontwikkeldoelen!
Communicatietraining
Wil je een training volgen om jouw communicatievaardigheden te ontwikkelen?
- individuele communicatietraining
- teamtraining communicatie verbeteren
Wat zijn kenmerken van impact?
Het woord impact komt oorspronkelijk uit het Latijn: impingere betekent letterlijk ‘inslaan’ of ‘tegen iets aanstoten’. In het Engels kreeg het later de betekenis van krachtige botsing of indruk. Pas sinds de jaren ’60 gebruiken we het in het Nederlands en dan niet meer letterlijk, maar figuurlijk: impact als invloed. Als uitwerking. Als iets wat blijft hangen. Het gaat dus nu niet om een botsing, maar om dat wat jij teweegbrengt in een gesprek, een situatie of een relatie. Impact hebben betekent:
- Je hebt invloed op de ander of op de situatie.
- Je komt krachtig en positief over.
- Je bent geloofwaardig.
- Je roept geen twijfel op, maar neemt mensen mee in jouw verhaal.
- Je weet anderen te winnen voor jouw idee of standpunt.
- Je kunt bezwaren wegnemen met inhoud en helderheid.
- Je buigt weerstand om naar iets positiefs.
- Je laat je niet overrulen.
- Je wekt vertrouwen door jouw deskundigheid te laten zien.
Impact is niet wat je zegt, maar wat je teweegbrengt.
Uiterlijk vertoon? Vergeet het maar!
Impact heeft niets te maken met uiterlijk vertoon. Laat ik daar maar meteen helder over zijn. Natuurlijk, het is prima als je je kleding afstemt op de context. Als je een presentatie geeft, kleed je je anders dan wanneer je een collega helpt met verhuizen. Maar vergis je niet: dat soort dingen zijn bijzaak. Ze maken je misschien representatief, maar ze geven je geen impact.
Impact ontwikkel je niet met een pak, een houding of een ingestudeerde glimlach. Het zit 'm niet in hoe mooi je praat of hoe strak je presentatie eruitziet. Het zit 'm in wat je uitstraalt en of dat klopt met wie je bent.
Je mooier, groter of beter voordoen dan je bent? Het werkt averechts. Mensen voelen het haarfijn aan als je iets speelt. Je verliest geloofwaardigheid nog vóór je iets hebt gezegd. En geloof me: daarmee verlies je ook je invloed.
Impact is geen kunstje. Het is geen trucje van buitenaf. Je kunt het niet aanleren als een nieuwe vaardigheid in een cursus ‘krachtig overkomen in 7 stappen’. Want zodra het gemaakt is, werkt het niet meer. Sterker nog: het wekt weerstand op. Impact ontstaat wanneer jij op een natuurlijke manier overkomt. Wanneer wat je zegt klopt met wat je uitstraalt. Dus gewoon zoals je bent. Niet opgepoetst, niet opgeblazen, niet gladgestreken. Maar echt. Authentiek. En dat is precies wat mensen raakt.
Hoe ziet impact er in de praktijk uit?
Wat bedoel je eigenlijk als je zegt: “Dat had impact”? Wat maakt dat de ene spreker binnenkomt en de ander niet? Dat de ene collega je raakt met twee zinnen, terwijl de ander minutenlang praat zonder dat het iets doet? Impact kent meerdere gezichten. Je maakt geen indruk met alleen goede inhoud of alleen een mooie presentatie. Het is de samenhang die telt. Hieronder licht ik vier vormen van impact toe die je dagelijks tegenkomt in gesprekken, presentaties of samenwerking.
-
Verbaal: wat je zegt en hoe je het zegt
Verbaal impact maken begint bij taal. Je woorden doen ertoe. De manier waarop je iets formuleert, hoe je je boodschap opbouwt, of je helder bent of wollig – dat alles maakt verschil. Sterke zinnen, logische opbouw, heldere structuur: het zorgt dat je verhaal landt. Actief taalgebruik helpt. Niet: “Ik zou eventueel drie dingen kunnen noemen.” Wel: “Ik geef je drie voorbeelden.” Dan sta je ergens voor. Dan komt het binnen. Verbaal impact maken vraagt bewustzijn: over je woorden, je toon, je timing.
-
Non-verbaal: de boodschap die je uitstraalt
Non-verbale communicatie is vaak krachtiger dan wat je zegt. Mensen zien meer dan je denkt. Ze voelen je houding, vangen je gezichtsuitdrukking, horen je stemgebruik. En ze prikken feilloos door incongruentie heen. Zeg jij “ik luister” terwijl je wegkijkt of je armen over elkaar slaat? Dan geloven mensen jouw lichaam, niet jouw woorden. Je komt pas echt over als lichaamstaal en boodschap samenvallen. Een open houding, rustig oogcontact, een natuurlijke stem – dát zorgt dat mensen je geloven, nog voordat je inhoud hebt gebracht.
-
Relationeel: hoe je in contact staat met de ander
Impact gaat ook over de relatie. Hoe jij in contact bent met de ander. Heb je aandacht voor de ander? Begrijp je zijn of haar zorgen, toon je respect, sluit je aan bij de belevingswereld? Mensen met relationele impact luisteren oprecht. Ze stemmen af. Ze zoeken naar win-win. Daardoor voelen anderen zich gehoord, serieus genomen – en ontstaat er ruimte om mee te bewegen. Verbinding vergroot je invloed. Altijd.
-
Inhoudelijk en deskundigheid: wat je écht te zeggen hebt
De inhoud telt. En hoe. Zeker als je weet waar je het over hebt. Goede argumenten, duidelijke uitleg, logische structuur: het maakt dat je overtuigt op basis van inhoud. Als jouw verhaal klopt zowel feitelijk en logisch dan geef je mensen houvast. Je laat zien dat je weet waar je het over hebt. Dat straalt vertrouwen uit. Inhoudelijke impact ontstaat niet door alles te weten, maar door helder te maken wat je weet. En dat op een manier die de ander begrijpt. Ook jouw deskundigheid speelt een rol bij het ontwikkelen van impact. Dat betekent dat je in jouw vakgebied snel tot de kern en essentie komt en laat weten aan anderen dat je terzake deskundig bent. Maar het gaat niet alleen om kennis van zaken, het gaat er ook om hoe je overkomt, of je ontspannen bent, of je kunt uitleggen waarover het gaat. Het gaat erom dat je de ander meeneemt in de boodschap, dat je op een natuurlijke wijze overwicht hebt.
Geloofwaardig overkomen begint bij jezelf. Namelijk dat jij overtuigd bent van jouw verhaal. Overtuigingskracht begint bij overtuigd zijn. En dat is meer dan argumenteren en onderbouwen. Het is een diep innerlijk weten, een innerlijk overtuigd zijn van datgene wat jij overbrengt op anderen.
Welke kernkwaliteiten zorgen bij jou voor impact?
Impact maak je niet door harder te praten of door trucjes aan te leren. Impact ontstaat als jij spreekt vanuit wie jij bent. Vanuit jouw natuurlijke kracht. Jouw stijl. Jouw toon. Jouw manier van contact maken. Maar wat is dat dan, jouw natuurlijke stijl?
Denk eens aan de kwaliteiten die bij jou passen. Die je niet hoeft aan te leren, omdat ze gewoon zijn wie jij bent. En vraag je af: welke van deze kwaliteiten zorgen ervoor dat mensen naar je luisteren, zich gezien voelen, of in beweging komen?
Voorbeelden van impactvolle kernkwaliteiten
- Inspirerend – je weet mensen te raken, te motiveren, een vonk aan te steken.
- Enthousiasmerend – je energie werkt aanstekelijk, je weet anderen mee te nemen.
- Verbindend – je zoekt oprechte afstemming en brengt mensen samen.
- Betrokken – je bent er echt, met aandacht. Mensen voelen zich gehoord.
- Warm – je bent toegankelijk, menselijk, zonder poespas.
- Bezielend – je spreekt met hart en ziel, en dat raakt.
- Zelfverzekerd (van binnenuit) – je hoeft het niet te bewijzen, je straalt rust en overtuiging uit.
- Geduldig – je geeft ruimte, ook aan de ander, ook aan het proces.
- Duidelijk – je bent helder, zonder hard te worden.
Reflectie-opdracht
-
Welke van deze kwaliteiten herken jij sterk bij jezelf?
-
In welke situaties komt dat tot uiting? Denk aan een gesprek, een presentatie, een teamoverleg.
-
Hoe draagt dat bij aan de impact die jij maakt? Wat gebeurt er bij de ander?
-
En welke kwaliteit wil je misschien nog meer ruimte geven in je werk of relaties?
Tip: Vraag gerust eens aan een ander: “Wat maakt dat jij mij als impactvol ervaart?” Je zult versteld staan van het antwoord.
Is impact te leren via trucjes of slimme technieken?
Soms lijkt het alsof je met een beetje training zomaar impact kunt aanleren. Alsof het een vaardigheid is die je even oppoetst met een workshop ‘invloed uitoefenen in 5 stappen’. Maar ik zal het maar eerlijk zeggen: zo werkt het niet. Echte impact begint niet buiten jezelf, maar binnenin. Niet met trucjes, maar met echtheid.
-
Geen kunstje van buitenaf
Impact is geen toneelspel. Het is geen masker dat je opzet, geen ingestudeerd script. Je vergroot je impact niet door je styling te perfectioneren of door je houding ‘strategisch’ in te zetten. Integendeel: als je je groter, beter of mooier voordoet dan je bent, tast dat je geloofwaardigheid aan. En daarmee ook je invloed.
Mensen voelen of je oprecht bent. Ze prikken erdoorheen als je iets speelt. Trucjes hebben misschien op korte termijn effect, maar ze breken je af op de lange termijn. Je straalt pas kracht uit als jouw woorden overeenkomen met wie je bent. Dus nee: impact is geen kunstje. Het is een gevolg van innerlijke overtuiging en persoonlijke echtheid.
-
Geen manipulatie
Impact wordt soms verward met manipulatie. Alsof je door slimme technieken de ander een kant op kunt sturen die jij bedacht hebt. Alsof je even op een knop drukt en mensen gaan vanzelf mee. Maar dat is een misvatting. Sterker nog: wie drukt, stoot af.
Impact heeft niets te maken met overrulen, doordrammen of gelijk krijgen. Echte impact vraagt geen macht, maar vertrouwen. Het gaat niet om winnen, maar om verbinden. Niet om de ander te verslaan, maar om de ander te begrijpen en mee te nemen.
Grappig genoeg zegt het woord ‘overtuigen’ veel. Oorspronkelijk betekende het – in de scheepvaart – dat een schip té veel zeil voerde en daardoor uit koers raakte. En dat is precies wat er gebeurt als je te hard duwt: je verliest controle en mist je doel.
Impactvolle communicatie zoekt geen machtsstrijd. Ze raakt, overtuigt en beweegt – op basis van inhoud, respect en authenticiteit.
Authenticiteit
Wanneer je impact wilt ontwikkelen, kom je terecht bij wat ik authenticiteit noem. Ik schreef er al eerder een artikel over: wat is authentiek? Maar ik schreef ook een boekje over authentiek communiceren. Die kun je aanschaffen via de webshop. Het gaat erom dat jij impact maakt op jouw manier, met jouw talenten en kwaliteiten. Het gaat erom dat de wijze waarop jij verbinding en contact maakt, de enige manier is om verbinding en contact te krijgen. Dat kun je niet leren in het circus en ook niet op het theater. Mensen voelen dat het dan niet echt en oprecht is.
Overtuiging van binnenuit en de kracht van jouw persoonlijkheid
Impact begint van binnen. Je komt pas echt overtuigend over als jij zelf overtuigd bent van wat je zegt. Niet omdat je het goed hebt voorbereid. Niet omdat je drie argumenten op papier hebt staan. Maar omdat je gelooft in je boodschap. Omdat je staat voor wat je zegt.
Die innerlijke overtuiging zie je. Je voelt het. Het maakt je geloofwaardig. Het maakt dat mensen luisteren, niet omdat ze moeten, maar omdat ze wíllen. En het werkt aanstekelijk: als jij passie en bezieling uitstraalt, raakt dat de ander. Twijfel je zelf aan je verhaal? Dan voelen mensen dat ook. Dan zakt je impact in als een pudding.
Daarom begint geloofwaardigheid intern. Hoe sterker jouw eigen commitment, hoe groter jouw invloed naar buiten.
Daarnaast: impact ontstaat nooit los van jouw persoonlijkheid. Iedereen heeft een eigen kleur, een eigen energie. Je hebt je eigen toon, je eigen ritme, je eigen stijl van spreken, denken en doen. Juist dát maakt het krachtig. Niet door iets anders na te doen, maar door trouw te blijven aan hoe jij bent.
Ben jij oprecht betrokken? Heb je plezier in wat je zegt? Komt je enthousiasme van binnenuit? Dan groeit je impact vanzelf. Want mensen worden niet geraakt door perfectie. Ze worden geraakt door echtheid.
Authenticiteit en persoonlijkheid gaan hand in hand. Hoe beter jij jezelf kent – en hoe meer je durft te vertrouwen op jouw eigen toon – hoe meer natuurlijk overwicht je hebt. Geen opgepoetst charisma, maar een ontspannen kracht die klopt met wie jij bent.
Hoe ziet positieve impact eruit in de praktijk?
Impact is geen vaag begrip. Je ziet het gebeuren. Je voelt het in gesprekken. Je merkt het in hoe mensen reageren. Hieronder geef ik drie herkenbare voorbeelden van positieve impact, uit de praktijk van coaching, leiderschap en samenwerking.
-
Een coach die écht luistert
Een coach met impact maakt verschil. Niet door advies te geven, maar door aanwezig te zijn. Door oprecht te luisteren. Door precies de vraag te stellen die binnenkomt. Daardoor ontstaat inzicht. Groei. Beweging.
Ik hoor het vaak terug in coachingstrajecten: “Ik heb het zelf gezegd, maar jij hielp me het te zien.” Dat is impact. Niet de spotlight op de coach, maar op de coachee. En de sleutel? Een veilige relatie. Vertrouwen. Empathie.
Die positieve impact zie je terug in meer zelfvertrouwen, betere keuzes, gezonder functioneren – op het werk én thuis.
-
Een leidinggevende die inspireert
Leiderschap met impact is niet schreeuwerig of dominant. Het is krachtig en helder. Een leidinggevende die duidelijk is over verwachtingen, die openstaat voor ideeën, die feedback geeft zonder oordeel – die maakt ruimte voor groei.
Impactvol leiderschap herken je aan de sfeer. Aan de samenwerking. Aan de energie in het team. Een leider met impact maakt het verschil door hoe hij of zij aanwezig is. Niet alleswetend, maar echt. Niet controlerend, maar richtinggevend.
Het resultaat? Meer betrokkenheid, betere resultaten, en mensen die het beste uit zichzelf willen halen.
-
Een collega die helderheid brengt
Impact zit soms in kleine dingen. In hoe een collega iets uitlegt. In hoe iemand complexe materie eenvoudig maakt. In het delen van informatie zonder poeha. In het stellen van die ene vraag die het team op scherp zet.
Positieve impact in een team betekent: minder misverstanden, meer duidelijkheid. Het betekent: vertrouwen opbouwen, samen sneller tot resultaat komen, en het gevoel hebben dat je ertoe doet.
Een collega met impact draagt bij aan het geheel, zonder zichzelf centraal te zetten. Daardoor ontstaat flow, verbinding en gezamenlijke trots.
Valkuil: jezelf voor de gek houden over je impact
Overschatting van eigen impact is een valkuil. Mensen hebben soms de neiging hun eigen communicatieve impact schromelijk te overschatten. Psychologisch onderzoek illustreert dit met een frappant voorbeeld: proefpersonen dachten gemiddeld dat zo’n 50% van hun communicatie duidelijk overkwam, terwijl in werkelijkheid slechts rond de 2,5% van de boodschap exact werd begrepen zoals bedoeld. Men neemt automatisch aan dat wat voor henzelf volkomen duidelijk is, dat ook voor de toehoorder wel duidelijk zal zijn. En dat is een misvatting. Zelfreflectie en feedback vragen zijn essentieel om deze valkuil te vermijden. Echte impact vereist een reëel beeld van hoe je overkomt; toets daarom regelmatig bij anderen of jouw boodschap aanslaat zoals jij denkt.
Impact is geen echo van je eigen stem. Impact is het moment dat de ander jouw woorden herkent – en er iets mee doet.
Kan impact ook doorschieten?
Ja. En dat gebeurt vaker dan je denkt. Want impact klinkt positief, maar als je niet oppast, slaat het om. Wat ooit krachtig begon, kan eindigen in weerstand, conflict of eenzaamheid. Hieronder twee voorbeelden van doorgeschoten impact – waar invloed verandert in overmacht.
-
Als jouw ego het gesprek overneemt
Sommige mensen verwarren impact met aandacht. Of met gelijk krijgen. Ze denken: als ik maar dominant genoeg ben, dan luisteren mensen wel. En inderdaad: mensen luisteren. Maar vaak uit beleefdheid of angst – niet omdat ze overtuigd zijn.
Een opgeblazen ego maakt indruk, maar geen verbinding. Het drukt anderen weg. Het maakt dat gesprekken stilvallen of veranderen in strijd. Je krijgt gelijk, maar verliest draagvlak.
Een manager die elk succes naar zichzelf toetrekt? Die elke vergadering domineert, anderen onderbreekt, zelf geen feedback duldt? Die heeft misschien wel een sterke uitstraling, maar geen duurzame invloed. Hij of zij zaait ongemak, onveiligheid en wantrouwen.
Impact zonder zelfreflectie wordt machtsvertoon. En dat gaat ten koste van de relatie.
-
Als je indruk maakt, maar niemand meebeweegt
Een andere valkuil: denken dat overtuigen hetzelfde is als doorduwen. Mensen die voortdurend interrumperen, hun zin doordrijven, geen ruimte laten voor nuance – ze maken wel geluid, maar weinig impact.
Oogschijnlijk krijgen ze hun zin. Maar onderhuids groeit de weerstand. Medewerkers haken af, collega’s trekken zich terug, het team wordt voorzichtig in plaats van betrokken. Dat is geen impact. Dat is schade.
Echte overtuigingskracht is nooit gebaseerd op druk of volume. Het komt voort uit echtheid, respect en helderheid. Wie anderen overschreeuwt, wordt op termijn niet meer gehoord.
Dus ja, impact kan doorslaan. En dan werkt het tegen je.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Je hoort ze vaak in één adem: impact, overtuigingskracht, charisma, uitstraling. Maar wat bedoelen we er precies mee? En waar zit het verschil? Hieronder leg ik het voor je uit, met herkenbare voorbeelden.
Wat is overtuigingskracht?
Overtuigingskracht is het vermogen om mensen mee te nemen in jouw verhaal. Het gaat niet alleen om logica en feiten, maar ook om gevoel. Kun je raken, motiveren, bewegen? Dan heb je overtuigingskracht. Wanneer je overtuigingskracht hebt, ben je goed in staat om instemming te verkrijgen of overeenstemming te bewerkstelligen. Je weet mensen te enthousiasmeren en te inspireren voor een idee of plan. Je weet jouw invloed aan te wenden wanneer mensen bij aanvang minder enthousiast zijn, niet in beweging zijn te krijgen voor jouw idee of zelfs kritisch zijn en weerstand vertonen.
Iemand met overtuigingskracht straalt: “Ik weet waar ik het over heb en ik meen wat ik zeg.”
En wat is invloed dan?
Invloed is het effect dat je hebt op anderen. Op hun gedrag, hun keuzes, hun denken. Je kunt invloed hebben met je woorden, maar ook simpelweg met je aanwezigheid. Denk maar eens aan iemand die binnenkomt en direct rust brengt. Of juist spanning. Invloedvaardigheden kun je leren of versterken.
Impact en invloed liggen dicht bij elkaar. Bij impact voel je het vaak meteen. Invloed kan ook subtiel werken, op de achtergrond. Maar het komt allebei neer op: je laat iets achter. Je beweegt iets bij de ander.
Uitstraling en présence: het ongrijpbare
Sommige mensen stralen iets uit. Je kunt het niet goed benoemen, maar je voelt het meteen. Ze stappen een ruimte binnen en de energie verandert. Ze zijn aanwezig zonder zich op te dringen. Dat noemen we présence.
Uitstraling en présence hangen sterk samen met authenticiteit. Het komt van binnenuit. Het is geen aangeleerd kunstje. Het laat zien hoe comfortabel jij in je vel zit. Hoe trouw je bent aan jezelf.
Je hoeft niet luid te zijn om op te vallen. Soms is stilte juist krachtiger. Maar je uitstraling laat zien: ik ben hier, en ik ben oké met wie ik ben.
En charisma dan?
Charisma is een mix van uitstraling, energie en aantrekkingskracht. Het is dat magnetische – mensen willen bij je zijn, naar je luisteren, zich aan je verbinden. Charisma kun je deels ontwikkelen. Door zelfvertrouwen, sociale vaardigheden, levenservaring. Maar een deel zit ook in je temperament. Het is niet ‘maakbaar’, maar wel versterkbaar. Let op: charisma heeft ook een keerzijde. Het is een kracht. Wat je ermee doet, dat bepaalt het effect. Je kunt mensen in beweging brengen maar ook misleiden. Zoals altijd geldt: de intentie maakt het verschil.
Testen, webinars en E-book
Bekijk onze webshop waar je tal van aanbiedingen treft zoals:
- E-book over authentiek communiceren (in PDF)
- Communicatietest
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
Publicatiedatum: 14-02-2021