Te aardig, te lief en te vriendelijk
Te aardig, te lief en te vriendelijk is een valkuil. Enerzijds kan deze valkuil voortkomen uit de kwaliteit van loyaal en trouw zijn. Anderzijds kan het te maken hebben met de moeite om voor jezelf op te komen of met de moeite om grenzen aan te geven.
In dit artikel ga ik in op onderwerpen als:
- Het kenmerk of de definitie van te aardig en te lief zijn.
- Waarom ben je te aardig of te lief? Wat zijn de oorzaken?
- Aardig en leuk gevonden willen worden: bang om onaardig gevonden te worden.
- Aardigheid in teams en organisaties.
- Te aardig als leidinggevende: wat betekent dat?
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Training en coaching
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen kunt vermijden? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Kenmerken en definitie van te aardig
Je zoekt vast naar de kenmerken van te aardig en te lief zijn. Ik maak een opsomming en ben superbenieuwd of jij je in sommige herkent:
- Je praat het gedrag van anderen goed, zelfs als ze jou tekort hebben gedaan.
- Je spreekt liever geen kwaad over iemand, ook niet als je boos of gekwetst bent.
- Je gaat vaak mee in wat de ander wil, zelfs als jij iets anders nodig hebt.
- Je zet de belangen van anderen boven die van jezelf.
- Je vermijdt conflicten en lastige gesprekken.
- Je doet extra je best om aardig gevonden te worden.
- Je hebt geleerd om jezelf klein te maken – ‘je moet ook de minste kunnen zijn’, zei je moeder misschien wel.
- Je staat altijd voor iedereen klaar.
- Je wil iedereen te vriend houden.
- Je voelt je voor iedereen verantwoordelijk.
- Je luistert naar ieders verhaal, maar wie luistert er eigenlijk naar jou?
- Je zorgt ervoor dat het gezellig blijft, thuis en op je werk – ook als jij daar zelf onder lijdt.
- Je wordt zelden boos, zelfs niet als je onrecht wordt aangedaan.
- Je doet alles om spanning of ongemak te voorkomen.
- Je wilt het iedereen naar de zin maken.
- Maak jij een fout? Dan bied je je excuses aan. Maakt een ander een fout? Dan zeg je al snel: "Geeft niks hoor."
- Je blijft vriendelijk, zelfs als je je irriteert of ergens last van hebt.
Oorzaken van overmatige vriendelijkheid
Misschien vraag je je af: waarom ben ik eigenlijk zo aardig? Of beter gezegd: waarom ben ik soms té aardig? Dat heeft vaak te maken met mooie eigenschappen die zijn doorgeslagen. Ik geef een paar voorbeelden.
- Je bent van nature loyaal en trouw. Maar soms ga je daarin te ver, en beland je in de valkuil van over-loyaliteit.
- Je bent graag behulpzaam. Maar voor je het weet, doe je alles voor een ander en cijfer je jezelf weg.
- Je bent zorgzaam en betrokken. Prachtig! Maar soms zorg je zó veel voor anderen dat je jezelf vergeet.
In zulke gevallen ligt het dus niet aan een gebrek, maar juist aan een kracht die uit balans is geraakt. Jouw kernkwaliteiten zijn je kracht, maar ze kunnen je ook in de weg zitten als ze te groot worden.
Andere redenen: overtuigingen of coping
Maar er zijn ook andere, diepere redenen die meespelen. Bijvoorbeeld:
- Je gelooft dat wie goed doet, goed ontmoet. Dus blijf je geven en geven, in de hoop dat het zich terugbetaalt.
- Je hebt een diepe behoefte aan waardering of je bent bang om afgewezen te worden.
- Je hebt nooit geleerd om jezelf op waarde te schatten. Misschien heb je wel meegekregen: ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’.
- Je gaat regelmatig over je eigen grenzen heen. En je merkt dat anderen dat ook doen, zonder dat jij ze een halt toeroept.
- Het is voor jou een copingstrategie geworden.
Te aardig zijn = jezelf onwaardig vinden. Dat klinkt misschien hard. Maar het helpt om eerlijk te kijken naar wat eronder ligt. Want pas dan kun je kiezen voor een ander pad.
Aardig en leuk gevonden willen worden
Wil je aardig en leuk gevonden worden? Is het belangrijk voor jou dat mensen zeggen dat je het goed doet, dat je er leuk of knap uitziet? Wil je niemand voor het hoofd stoten, teleurstellen of pijn doen? Weet je dat dit een drijfveer is? Een drijfveer die voorziet in jouw persoonlijke behoefte om erbij te horen en om waardering te ontvangen. Ik noem enkele gedragskenmerken:
- Je voelt je snel afgewezen als mensen jou niet leuk vinden.
- Je spant je tot het uiterste in om er leuk uit te zien: niets is jou teveel.
- Je bent heel erg bezig met wat anderen van je vinden of wat je denkt dat anderen van jou vinden.
- Je loopt jezelf voorbij en je gaat over eigen grenzen heen.
- Je zit erg in de dienstverlenende stand maar klantgericht heet bij jou klantgezwicht.
Hoe komt het? De diepste oorzaak zal wel zijn dat je meent waardering te krijgen door je zo op te stellen. Wat denk je zelf? In feite is het een vorm van sociale angst en ben je bang om buitengesloten te worden of afgewezen te worden door anderen. Hoe komt dat?
- Ben je een sociaal ingesteld mens die met name in de valkuil stapt?
- Is het zaak om aan jouw zelfvertrouwen te werken en merk je dat je daar behoefte aan hebt?
- Was er thuis te weinig aandacht vroeger voor jouw gevoelens?
Wie te aardig is, is uiteindelijk… onaardig
Dat klinkt tegenstrijdig, hè? Maar toch zeg ik het: wie té aardig is, is in feite onaardig. Waarom? Omdat je jezelf tekortdoet én de ander geen recht doet.
Als je altijd meebeweegt, geen grenzen aangeeft, of toezegt terwijl je het eigenlijk niet wil, dan wordt het voor de ander onduidelijk. Ze weten niet waar ze aan toe zijn met jou. En jij raakt jezelf kwijt.
Te aardig zijn is niet gelijk aan goed doen. Integendeel. Het maakt je vaag, ongrijpbaar, onbetrouwbaar zelfs – ook al bedoel je het goed. Want:
- Zeg je ‘ja’, terwijl je ‘nee’ voelt?
- Geef je toe, terwijl je het eigenlijk niet wil?
- Blijf je vriendelijk, terwijl het schuurt vanbinnen?
Te aardig is jezelf onwaardig
Te aardig is jezelf onwaardig achten. En wie zichzelf onwaardig maakt, wordt ook niet gewaardeerd. Je zendt de boodschap uit: ‘ik ben er vooral voor jou, niet voor mij’. En dat doet iets met hoe anderen jou behandelen. Het respect dat je eigenlijk zoekt, blijft uit. Mensen waarderen duidelijkheid. Eerlijkheid. Grenzen. Dan weten ze wat ze aan je hebben.
Dus vraag jezelf eens af:
- Wil je echt wat je zegt? Of zeg je wat je denkt dat een ander wil horen?
- Door helder te zijn – ook als dat spannend is – ben je uiteindelijk pas echt aardig. Voor jezelf én voor de ander.
Te aardig zijn als copingmechanisme
Te aardig zijn is lang niet altijd een bewuste keuze. Vaak is het een manier om met spanningen, onzekerheid of afwijzing om te gaan. In de psychologie noemen we dat een copingstrategie: gedrag waarmee je probeert om stress te hanteren of moeilijke situaties het hoofd te bieden. Aardig zijn wordt dan een overlevingsstrategie. Niet omdat je per se zó wilt zijn, maar omdat je denkt dat het nodig is om harmonie te bewaren of conflicten te voorkomen.
Angst om afgewezen te worden
Bij mensen die erg op goedkeuring gericht zijn, ligt de angst om afgewezen of niet gewaardeerd te worden vaak op de loer. Door aardig te doen, hoop je geaccepteerd te blijven. Je stelt de ander centraal en cijfert jezelf weg. Deze vorm van coping komt voort uit een diepgeworteld verlangen om erbij te horen – om verbinding te behouden, ook ten koste van jezelf.
Vrede bewaren, maar tegen welke prijs?
Misschien heb je in je jeugd geleerd dat je conflicten beter kunt vermijden. Je koos de rol van vredestichter, bemiddelaar of pleaser. Dat werkte toen – het hield de sfeer rustig en de verhoudingen goed. Maar die strategie neem je onbewust mee naar je volwassen leven. In je werk kan dat averechts uitpakken. Juist daar is het belangrijk dat je duidelijk bent, grenzen aangeeft en verantwoordelijkheid neemt. Als je blijft pleasen, verlies je de regie, stel je je afhankelijk op en kom je niet meer op voor wat jij nodig hebt.
Werken aan gezondere coping
Wil je loskomen van deze automatische reacties, dan vraagt dat bewustwording. Wat probeer je eigenlijk te voorkomen met jouw aardige gedrag? En wat zou er gebeuren als je eerlijker en directer bent? Gezonde coping betekent dat je leert voelen wat jij nodig hebt – en dat je daar ruimte voor durft te maken. Niet door hard te worden, maar door trouw te blijven aan jezelf.
Te aardig in teams? Dan gaat het wringen
Je zou denken: in een team waar iedereen aardig is, loopt het als een trein. Geen ruzie, geen gedoe. Maar weet je? Als we té aardig zijn voor elkaar, gaat het juist mis. Want dan:
- Spreken we elkaar niet aan, ook niet als het nodig is.
- Houden we onze mening in, uit angst om te storen.
- Blijven we vriendelijk glimlachen, terwijl de irritatie groeit.
En wat ontstaat er dan?
- Open eindjes.
- Afspraken die niet helder zijn.
- Verwachtingen die vaag blijven.
En uiteindelijk: teleurstelling, gedoe, spanningen. Want niemand weet écht wat de ander bedoelt, wil of nodig heeft.
Te aardig zijn in teams betekent vaak: onduidelijkheid, gedoe en stil verdriet. Want het blijft onder de oppervlakte borrelen. Prestaties lijden eronder. En de onderlinge relaties? Die worden stroef, vermoeiend of juist onecht. Zorg voor een cultuur waarin vriendelijkheid hand in hand gaat met duidelijkheid. Waar je respectvol wel zegt wat je vindt. Waar je durft te benoemen wat schuurt – juist omdat je om elkaar geeft.
Want echte samenwerking vraagt niet alleen om aardig zijn, maar ook om eerlijk zijn. Bovendien kan het leiden tot ontevredenheid en spanningen binnen teams of het zorgt voor ongezonde werkrelaties binnen teams.
Voor leidinggevenden
n jij leidinggevende, manager of ondernemer en merk je dat je vooral aardig wilt blijven in jouw rol? Dan is het tijd om even stil te staan. Want te aardig zijn lijkt vriendelijk, maar kan je leiderschap ondermijnen. In dit artikel benoem ik precies wat er gebeurt als je in je functie vooral aardig gevonden wilt worden:
- Teamleden lopen makkelijk over je heen.
- Je stuurt te weinig en jouw team verlangt juist richting en leiderschap.
- Haantjesgedrag krijgt ruimte en jij raakt de regie kwijt.
- Grenzen blijven vaag en dat zorgt voor frustratie binnen het team.
- Jouw communicatie wordt onduidelijk – met alle gevolgen van dien.
Herkenbaar? Dan is dit artikel echt iets voor jou: te aardig in een leidinggevende functie. Je leest hoe het komt dat je in deze dynamiek terechtkomt, en wat je eraan kunt doen.
Training kwaliteiten en valkuilen
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen vermijd? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
