home / persoonlijke ontwikkeling / persoonlijk ontwikkeltraject / voelen gevoelens / schuldgevoelens / schuldgevoel aanpraten

Schuldgevoel aanpraten: leer het herkennen!

Iemand een schuldgevoel aanpraten is een voorbeeld van manipulatieve communicatie. Het is indirect en eigenlijk heel gemeen, en toch is het iets wat je:

Hoe gaat het in zijn werk?

Er zijn tal van manieren om een schuldgevoel op te wekken bij de ander. Ik noem er een aantal.

Slachtofferrol

Je kunt communiceren vanuit de slachtofferrol, zoals: 'Ik stond altijd voor je klaar, maar jij liet je niet horen of zien.' Of: 'Ik doe mijn stinkende best, zelfs als anderen dat niet zien, misschien verwacht ik te veel van mensen.'

Inspanningsvergelijking

Je gaat inspanningen vergelijken, bijvoorbeeld door te zeggen: "Ik dacht dat onze vriendschap betekende dat we elkaar altijd zouden steunen. Ik heb altijd alles voor je gedaan, maar ik voel me nu een beetje teleurgesteld."

Teleurstellingstoon

Je gaat in de mineur van de teleurstelling. Je stem klinkt benepen en bedompt en je zegt: "Het is gewoon jammer dat ik altijd mijn best doe om anderen gelukkig te maken, maar het lijkt erop dat mijn inspanningen niet worden gewaardeerd."

Verwijten

Je gaat in de verwijtende stand: “Altijd stond ik voor je klaar. Maar nu ik in deze situatie zit, ben je in geen velden of wegen te bekennen”.

Underdog

Speel de underdog: "Het spijt me echt als ik je tot last ben geweest. Ik probeer altijd het juiste te doen, maar blijkbaar is dat niet genoeg." Underdog spelen doe je ook door jezelf de schuld te geven. Bijvoorbeeld: ‘Misschien ben ik niet goed genoeg om aan jouw verwachtingen te voldoen, want ik schiet werkelijk altijd tekort’.

Zielig doen

Zielig doen is ook een manier om iemand een schuldgevoel aan te praten. Bijvoorbeeld: ‘Jij kent mijn geschiedenis. Van jou had ik verwacht dat ik op jou kon rekenen’.

Je gevoelens bij de ander neerleggen

Een manier om schuldgevoel aan te praten is om jouw gevoel bij de ander neer te leggen. Bijvoorbeeld: ‘Door jouw manier van communiceren heb ik me echt ontheemd en verward gevoeld’.

Insinueren

Insinueren is een vorm van inboezeming. Niet van ontboezeming. Insinuaties kunnen diep indalen. Voorbeeldjes:

• ‘Ik zie dat jij al bezig bent met het voorbereiden van een andere strategie en dat mijn idee daar niet in past’. Dit kan als een poging worden gezien om de ontvanger defensief te maken en zichzelf te rechtvaardigen.
• “Wat je nu zegt, vertelt alles over hoe jij in elkaar zit”.

Dreiging

Dreigen is ook een vorm van schuldgevoel aanpraten. “Als het zo doorgaat, zoals het nu is, dan denk ik dat we een keer een punt achter onze relatie zetten”.

Tips

Daarna kom ik met tips:

• De eerste is: verleg de focus naar de feiten. Voorbeeld: Als iemand zegt: "Ik stond altijd voor je klaar, maar jij liet je niet horen of zien." Hoe reageer je daarop? Ik denk dat je moet vragen om concrete voorbeelden en feiten. Zeg bijvoorbeeld: "Kun je specifieker zijn over de situaties waarin ik je niet steunde? Ik wil begrijpen waar je het over hebt."
• De tweede: laat gevoelens van teleurstelling niet bij jou over de schutting gooien. Voorbeeld: "Ik dacht dat onze vriendschap betekende dat we elkaar altijd zouden steunen. Ik heb altijd alles voor je gedaan, maar ik voel me nu een beetje teleurgesteld." Hoe reageer je? Wijs op de gezamenlijke verantwoordelijkheid. Zeg bijvoorbeeld: "We hebben allebei in de vriendschap geïnvesteerd. Laten we samen kijken naar manieren om het te verbeteren."
• De derde: laat verwachtingen van de ander niet jouw verplichting worden. Voorbeeld: “Jij kent mijn geschiedenis. Van jou had ik verwacht dat ik op jou kon rekenen.” Benadruk open communicatie en spreek verwachtingen uit. Zeg bijvoorbeeld: "Laten we praten over hoe we elkaar kunnen ondersteunen, zodat we beiden weten wat we kunnen verwachten."
• De vierde: vraag verduidelijking. Voorbeeld: “Ik zie dat jij al bezig bent met het voorbereiden van een andere strategie en dat mijn idee daar niet in past.” Vraag direct om opheldering. Zeg bijvoorbeeld: "Kun je specifieker zijn over wat je bedoelt? Laten we het helder bespreken."
• De vijfde: laat je niet bedreigen. Voorbeeld: "Als het zo doorgaat, zoals het nu is, dan denk ik dat we een keer een punt achter onze relatie zetten." Concentreer je op het oplossen van problemen. Zeg bijvoorbeeld: "Laten we kijken naar manieren om onze relatie te verbeteren, in plaats van te dreigen. Wat kunnen we samen doen?"