Principieel: ben jij dat?
Ben jij principieel? Dat noem ik een kernwaarde. Het vertelt iets over jouw pallet van overtuigingen. Principieel kun je ook duiden als een kernkwaliteit. Dat betekent dat je ergens voor staat, dat je niet kunt marchanderen met jouw overtuigingen en dat je niet tot schipperen bereid bent. In dit artikel ga ik in op de kracht van principieel en ik benoem ook de valkuil die erbij kan horen (té principieel).
Wat is een principe?
Een principe is een soort van grondregel, een basis. Het komt uit het Latijn en betekent 'voor de prins (vorst)'. Dat geeft al aan dat het om wetten en regels gaat. Eigenlijk is het een heel breed begrip. Het kan gaan over hoe iets werkt in praktische zin maar het kan ook gaan over ethische normen. Voorbeelden:
- in praktische zin: ik leg je nu het principe uit van de werking van een digitale fotocamera: hier gaat het dus over de grondgedachte die gehanteerd wordt bij digitale camera's
- basisregels binnen ons bedrijf: uit principe nemen we alleen opdrachten aan waar X% marge op zit
- in ethische zin: in principe staat veiligheid van onze medewerkers boven het aantal orders dat wij uitvoeren
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Training en coaching
Wil je een training volgen om te ontdekken waar jouw kwaliteiten liggen? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Normen en waarden
Ik ga nu vooral in op de ethische kwesties. Principes raken altijd normen en waarden. Wanneer verkeersveiligheid een waarde is, is de norm dat jij je houdt aan de maximumsnelheid op de weg. Dat is dus een principe en het kan een principekwestie worden wanneer jij je niet aan de verkeersregels wilt houden. Wanneer integriteit een waarde is waar wij voor staan betekent dat in principe dat we niet voortdurend collega's zwart maken of beroddelen zonder dat ze erbij zijn. Ik noem zo wat voorbeelden, maar de vraag is: wat zijn jouw principes? In principe vind ik dat niemand dit artikel zo maar kan overnemen zonder de juiste bronvermelding of zonder te vragen of ik het wel goed vind dat jij iets uit dit artikel citeert.
Wat betekent principieel zijn?
Wanneer je principieel bent, ben je in mijn ogen consciëntieus en gewetensvol. Je handelt vanuit bepaalde overtuiging, wellicht gebaseerd op een bepaalde ideologie of geloofsovertuiging, en je bent beginselvast. Dat is krachtig, karaktersterk. Je bent niet tot schipperen bereid en je zult niet van jouw beginselen afwijken. Wat is de kracht van principieel zijn?
- je durft best een afwijkende mening te hebben, ook al begrijp je dat daar soms moed voor nodig is
- je waait niet met alle winden mee
- je staat ergens voor en je draagt jouw overtuiging ook uit
- je hebt eigenschappen als:
Voorbeelden van principes
Ik noem wat voorbeelden van principes in de wetenschap dat ze talrijk zijn. Voorbeelden zijn:
- je wilt niet werken op zondag, in verband met de zondagsrust
- je bent vanuit geloofsovertuiging tegen abortus of euthanasie
- je eet uit principe geen vlees
- je wil geen producten kopen in de supermarkt van leveranciers waar ze onjuist met dieren omgaan
- je bent principieel tegen vaccinatie
- je drinkt uit principe geen alcohol
Principeafspraken
Principeafspraken wil ik ook nog duiden als zijnde een afspraak die in beginsel is gemaakt. Het is geen afspraak over principes maar het gaat erover dat je in principe een afspraak hebt. Ik duid het met een voorbeeld:
Karel is eigenaar van het bedrijf en Wim is bedrijfsleider. In principe hebben ze de afspraak dat Wim het bedrijf overneemt, zodra Karel met pensioen gaat. Dat wil dus zeggen dat deze afspraak in beginsel is gemaakt maar niet formeel is vastgelegd.
Joanne is enig kind en zij woont in een mooi koopappartementje in de stad. Haar ouders wonen niet ver van haar vandaan in een vrijstaande woning. Ze hebben wel een principeafspraak gemaakt. Zodra een van beide ouders slecht ter been wordt, ruilen ze van woning. In principe gaan de ouders van Joanne dan in het appartementje waar een lift aanwezig is. En op dat moment betrekt Joanne de woning van haar ouders.
Zie je wat een principeafspraak is?
Tegenovergestelde van principieel: marchanderen
Jouw allergie is het tegenovergestelde van principieel. En dat is: losbandigheid, normloosheid of mensen die marchanderen en schipperen met principes. Want inderdaad die mensen zijn er ook. Die nemen het niet zo nauw met ethische kwesties of met afspraken die ze hebben gemaakt. Die kunnen rustig wieberen met hun principes en als ze ervan kunnen profiteren dan zijn ze de ene dag vegetariër en de andere dag geheelonthouder. Maar als de politieke wind uit een andere hoek komt dan kan morgen anders zijn.
Het lastige van principes
Principes kunnen soms ook lastig zijn in die zin dat je je onbegrepen voelt door anderen of dat je het gevoel hebben dat anderen heel snel voorbij gaan aan wat voor jou essentiële waarden zijn. Onbegrip kan het gevolg zijn. Op het moment dat het ernstiger vormen aanneemt kan afwijzing en afgewezen worden om principes jouw deel zijn. In ’t ergste geval maak ik zelfs vormen mee van pesten wegens geloofsovertuiging.
Uiteenlopende principes
Principes kunnen ook uiteenlopen. Sterker nog: het kan leiden tot conflicten. Je komt dan bij conflicten uit die ik omschrijf als uiteenlopende overtuigingen. En wanneer het een principekwestie is, kom je niet bij elkaar met een potje lijm.
Een principekwestie kan er ook voor zorgen dat je iets niet gaat doen, ergens van afziet of een relatie niet aangaat of beëindigd. Soms best wel lastig.
Wat ook een punt is, is communicatie over uiteenlopende principes. Hoe ga je met elkaar om wanneer er uiteenlopende overtuigingen zijn? Hoe voer je het gesprek zonder elkaar iets aan te praten terwijl je wel naar elkaar luistert en de communicatie openblijft? Dat vraagt best veel communicatieve vaardigheden. Maar vooral ook: respect voor elkaar!
De valkuil: té principieel zijn
Te principieel of principieel zijn? De valkuil van principieel is dat je te principieel wordt. Waar ligt de grens tussen principieel en té principieel? Heel eenvoudig: wanneer je geen ruimte meer biedt aan mensen die anders tegen zaken aankijken of wanneer je onvoldoende ruimte of respect geeft aan mensen die een andere overtuiging zijn toegedaan. Lees ook: de waarheid in pacht hebben. Té principieel betekent halsstarrig vasthouden aan jouw standpunten of ideeën of jouw normen en waarden opleggen als een onbetwiste waarheid aan andere mensen. Ik schreef er een artikel over en het onderwerp is: word niet ‘roomser dan de paus'. Vermijd dat je heel koppig of halsstarrig gaat vasthouden aan jouw standpunten en vermijd dat je heel rechtlijnig denkt. Dat kan immers gevolgen hebben voor de relatie.
Bewustwording
Merk je dat je soms te principieel bent? Weet dan dat je zelf eigenaar bent van jouw normen, waarden, overtuigingen en principes. Je komt overtuigender over wanneer je het bij jezelf houdt in jouw communicatie. Dat betekent dat jij best jouw overtuiging mag uitdragen maar dat je niet moet gaan drammen om de ander ook zover te krijgen dat ze met jou meegaan.
- Relativeren
- inzicht in verschil van overtuiging
Principekwesties binnen teams en organisaties
Principes horen binnen bedrijven en organisaties vaak tot de categorie ongeschreven regels. Toch helpt het om ongeschreven regels een keer op te schrijven. Welke basisprincipes binnen jouw team of organisatie zijn leidend? Hoe zorg je ervoor dat medewerkers of collega's zich daaraan committeren? Hoe zorg je dat je dezelfde taal spreekt wanneer het over principes gaat? Bekijk ook onze trajecten gericht op team en organisatie.
Training kwaliteiten
Wil je een training volgen om te ontdekken waar jouw kwaliteiten liggen? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
