Hoogsensitief: omgaan met verlies en tegenslag
HSP’ers (Hoog Sensitieve Personen) ervaren emoties intenser dan niet-HSP'ers. Dat komt door twee kenmerken, namelijk een diepe zintuiglijke waarneming en een diepgaande verwerking. Een trouwe lezer van deze website stelde me wat vragen die me motiveerden om daar aandacht aan te geven.
- Hoe gaat de HSP’er om met verlies en tegenslag?
- Hoe verwerken HSP’ers heftige gebeurtenissen of trauma’s?
- Hebben HSP’ers meer moeite met het verwerken van trauma's / zijn ze eerder 'verwond' door heftige gebeurtenissen?
- Wanneer is het een kwestie van ‘de tijd heelt alle wonden’ en wanneer is passende hulp bij (trauma)verwerking nuttig?
Rouwproces is intens
Emoties van rouw en verlies zijn sowieso heftig, maar wanneer je hoogsensitief bent, kan het nog heftiger zijn. Ik vind dit het beste uitgedrukt in het woord intens. Gevoelens van rouw en verdriet kunnen intenser zijn dan voor andere mensen. De pijn is soms zo groot, alsof je in een gapend gat valt, alsof alle grond onder je voeten vandaan gehaald wordt, alsof er geen uitzicht meer is. Zo diep en hard gaat het soms. En de buitenwereld begrijpt dat niet altijd.
Daarom is het goed om een nieuwe en voor jou beter passende weg in te slaan. Structuur is van belang. Orde en structuur in samenhang voorkomen dat je verdrinkt in het verdriet.
Hoe kan dat nu? Omdat HSP’ers diepgaander indrukken, observaties, gevoelens en emoties verwerken. Met andere woorden: ze hebben er meer tijd voor nodig. Iemand vroeg: blijven ze dan te lang hangen in het verdriet? Maar ik draai het om: het lijkt soms dat het verdriet langer bij hen blijft hangen.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Verwerking van trauma en heftige gebeurtenissen
Dat geldt ook voor heftige gebeurtenissen. Net als kritiek komt dat harder binnen omdat de HSP’er hooggevoelig is. De intensiteit van hun reacties kan ertoe leiden dat ze meer moeite hebben met het verwerken van trauma. Dit betekent echter niet per definitie dat HSP'ers minder veerkrachtig zijn. Het betekent dat ze meer tijd en soms aanvullende ondersteuning nodig hebben om te herstellen.
Heelt de tijd alle wonden?
Ik schreef al eerder over: ‘de tijd heelt geen wonden’. De tijd doet helemaal niets. Wel is het zo dat in de loop der tijd rouw anders kan aanvoelen, of dat een heftige gebeurtenis meer op zijn plek valt. Belangrijk zijn sociale steun en verbinding bij het verwerken van verdriet en tegenslag.
Als hoogsensitief persoon denk je veel na over de zin van het leven en doe je dat nog meer wanneer je in een rouwproces zit. Misschien trek je je terug in jezelf en doe je dat nog meer nu je zoveel verdriet voelt. Misschien heb je behoefte aan rust en ruimte en trek je je graag terug in de natuur. Toch kun je ook te veel zoeken naar stilte en rust, omdat het verdriet dan met je aan de haal kan gaan. Dan krijg je het gevoel dat je overspoeld wordt door verdriet en beleef je jouw gevoelens heel heftig.
Existentiële diepte: wat is dat?
HSP’ers zoeken doorgaans graag levensdiepte. Fundamentele levensvragen boeien hen, zoals zingeving, het doel van het bestaan, leven en sterven. In tijden van rouw en verdriet wordt dat versterkt. Iemand vroeg: moet je dan professionele hulp zoeken? Maar de vraag voor mij is: wat is professionele hulp? Ik denk dat je een hulpverlener moet hebben die hoogsensitiviteit ‘verstaat’. Iemand die aan een half woord genoeg heeft. Dat is toch anders dan iemand die uit een boek heeft geleerd wat het betekent. En de vraag is of HSP erkend wordt door de professionele hulpverlener. Daar hoor ik verschillende ervaringen over.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Leerdoelen
Bekijk de leerdoelen voor de training omgaan met veranderingen.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching.
