Overzorgzaam of bemoederend is een valkuil
Overzorgzaam of bemoederend is een valkuil. Te zorgzaam zijn: breekt het jou soms op? Is geven en ontvangen in onbalans? Kost het jou veel tijd en energie? En krijg je soms ook nog kritiek omdat anderen het als bemoederend ervaren? Wil je werken aan jouw valkuil over-zorgzaam? Wil je beter leren begrenzen? Begin maar eens met dit artikel te lezen waarbij ik de volgende aspecten uitwerk:
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Training en coaching
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen kunt vermijden? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Betekenis en definitie
Wat is overzorgzaam of bemoederend eigenlijk? Ik leg het uit aan de hand van wat kenmerken. Je bent te zorgzaam wanneer:
- het vormen aanneemt die onwenselijk zijn
- je te lief en te aardig bent voor de ander
- je hulp aanbiedt waar niet om gevraagd is
- je overbetrokken raakt op de ander
- jij je over-verantwoordelijk voelt voor het wel en wee van jouw medemens
- je zorg levert die niet in de behoefte van de ander voorziet
- je de behoefte van de ander interpreteert op jouw manier terwijl de werkelijke behoefte ergens anders ligt
- je moeite krijgt met afstand en nabijheid
- je bevoogdend overkomt op anderen
- je betuttelend wordt en de ander zijn vrijheden ontneemt
- je belerend overkomt alsof jij het allemaal wel weet
- je de ander gaat pamperen en dus de mogelijkheid ontneemt om verantwoordelijkheid te nemen voor eigen leven
- je de neiging hebt om zaken voor een ander in te vullen
- je de neiging hebt om de ander te ontzien (terwijl er geen noodzaak voor is)
Waar ligt de grens?
Waar ligt de grens tussen overzorgzaamheid en zorgzaam? Ik noem een aantal aspecten. Ten eerste is het zo dat je de grens zelf moet bepalen. Dat kan niemand voor je doen. Maar je voelt en ervaart zelf dat je over de grens bent gegaan. Hoe dan?
- je merkt dat de zorg die je biedt jou leegzuigt qua energie omdat je jezelf wegcijfert
- je hebt wel oog voor de behoeften, wensen en dromen van de ander maar je komt onvoldoende toe aan jouw eigen dromen en idealen
- je zorgt voor iedereen maar je zorgt te weinig voor jezelf
- je geeft voorrang aan de belangen van de ander en je vergeet jouw eigen belangen
- je bent met iedereen bezig behalve met jezelf
Het leerpunt zit met name in het feit dat je op het erf van de ANDER (ik noem het even de buurman) zit. Je zit op het perceel van de ander waar je niet verantwoordelijk voor bent. En door jouw gedrag van TE ontneem je de ander zijn/haar verantwoordelijkheid. En ik weet dat veel mensen dit nog fijn vinden ook maar hoelang het duurt daar geef ik geen garanties voor.
Leer jouw kwaliteit zorgzaam benutten!
Je bent zorgzaam ingesteld. Dat is een kernkwaliteit. Er ontsnapt weinig aan jouw aandacht. Je hebt voldoende oog voor de behoeften van een ander en je weet er ook mee om te gaan. Je komt meer in jouw kracht door een balans te vinden tussen 'Zorgzaam' en 'afstand houden'. Jouw zorgzaamheid krijgt dan meer effect.
Bemoederend
Overzorgzaam is hetzelfde als bemoederen:
- je legt de ander in de watten
- je vertroetelt de ander
- je verwent de ander
- je pampert de ander
Bemoederen komt voort uit een overmatige gerichtheid op de ander. Je wilt dat het goed gaat met die ander. Je spant je volop in om dat te bewerkstelligen. Misschien herken je het dat mensen jouw 'zorgzame instelling' als vanzelfsprekend ervaren. Het dankjewel dat je er voor krijgt is zeer beperkt. Eerder krijg je kritiek wanneer je het nalaat. Of wanneer het even anders gaat dan de ander had gedacht.
Ineffectief
Overzorgzaamheid is ineffectief en kan op de duur de relatie schaden. De zorgservice die je biedt wil men op den duur niet meer, hoewel men er dankbaar gebruik van heeft gemaakt.
Barbara vertelt: ‘jarenlang stond ik voor hem klaar. In alles heb ik hem geholpen. Dag in, dag uit. Tot hij constant kritiek op mij had. Toen besefte ik pas waar ik mee bezig was. Uiteindelijk kreeg ik nog een trap na ook. Tenminste zo voelde het. De zorg die ik had geboden was blijkbaar ook nog niet goed genoeg´.
Barbara zegt over haar motief: ‘In feite was ik bezig om mijn behoefte aan waardering te vervullen door overmatig voor iedereen te zorgen. En wanneer het onvoldoende opgemerkt werd of onvoldoende gewaardeerd werd, was ik vaak enorm teleurgesteld’.
Leren om jouw valkuil te vermijden?
Wil je leren om overzorgzaamheid te vermijden? Training of coaching kan je helpen te ontdekken wanneer je in de valkuil stapt. Je zult immers niet altijd en overal te zorgzaam zijn maar steeds in bepaalde situaties? Waar ligt de grens tussen de mooie kwaliteit ‘zorgzaam’ en de valkuil ‘overzorgzaam’? Heel eenvoudig: dat voel je. Wanneer het je teveel energie kost, passeer je de grens. In dat geval wordt het een energievreter. Leerdoelen die passen bij deze valkuil zijn:
Training kwaliteiten en valkuilen
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen vermijd? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.