home / persoonlijke ontwikkeling / kernkwaliteiten / zorgzaam / betuttelen

Betuttelen: ben jij betuttelend?

Wat is er op tegen?

Betuttelen is een vorm van ‘over de grens van de ander heengaan’. Het is de ander de mogelijkheid ontnemen om zelf keuzes te maken, eigen behoeften in te vullen of verantwoordelijkheid voor zijn/haar eigen leven te nemen. Ik noem het wel eens een lieve vorm van ‘agressie’. Hoe goed het soms ook bedoeld is, uiteindelijk ga je over de grens van de ander heen, maak je (vaak ongevraagd) keuzes voor de ander, neem je een stuk regie over het leven van de ander.

Wat er op tegen is? In feite zit er achter dit gedrag een vorm van kleineren. De ander is nog niet in staat volgens de betuttelaar om in zijn eigen leven te voorzien. Hij/zij is nog onbekwaam om voor zichzelf te zorgen.

Wanneer gebeurt het?

Uiteraard kan betuttelen voorkomen in een ouder/kind-relatie. Pappa’s en/of mamma’s die de dienst blijven uitmaken in het leven van een kind. Ouders die gevraagd of ongevraagd advies geven aan hun kind of zelfs keuzes maken voor hun kind.

Het komt ook voor in een partner-relatie waarbij de één betuttelt en de ander betutteld wordt.

Betuttelen komt ook voor op de werkvloer: bij collega’s onderling of in de relatie leidinggevende-medewerker.

Kleine dingen

Doorgaans hoeft het niet in grote dingen te zitten. Betuttelen kan voorkomen in de kleinste dingen. Voorbeelden:

• Ik heb even jouw straatje geveegd want ik zag dat er troep lag (zegt een vader tegen zijn kind)
• Ik heb nog even wat verse groente uit eigen tuin meegebracht want ik zie dat jij heel veel van die kant-en-klare pakketten koopt in de supermarkt en dat is toch minder gezond.
• Op de opmerking dat je je wat minder fit voelt: ‘zou je niet eens naar de dokter gaan?’
• ‘Jij moet ook eens wat eerder naar bed gaan. Logisch dat jij zo moe bent de laatste tijd’.

Waarom doen mensen het?

Betuttelen is een valkuil. Er hoort iets positiefs bij en dat is de kernkwaliteit zorgzaamheid. Ook een hoge mate van verantwoordelijkheidsgevoel kan een rol spelen. Maar er zit ook iets bij van: waardering halen uit wat je allemaal voor de ander doet. Betuttelaars halen een grote mate van zelfwaardering uit het feit dat ze altijd voor de ander klaar staan en menen soms dat ze onmisbaar zijn.

Wat zegt het over de betuttelde?

Een goeie vraag: wat zegt het over diegene die betutteld wordt? Waarom sta je dat toe eigenlijk? Daar kunnen verschillende redenen voor zijn:

• Het kan een gangbaar patroon geworden zijn waar je aan gewend geraakt bent in bijvoorbeeld de ouder/kind relatie
• Er kan een vorm van afhankelijkheid zijn
• Soms is er gemakzucht of luiheid (zolang je betutteld wordt hoef je ook geen eigen verantwoordelijkheden te nemen)
• Wellicht wil je de betuttelaar niet voor het hoofd stoten. De kans is groot als je aangeeft dat je het niet (langer) wilt dat de ander zich afgewezen voelt.