Belerend is een valkuil
Belerend is een valkuil. Het heeft te maken met de ander voorschrijven of soms bijna dicteren wat goed voor hem is, wat hij/zij wel zou moeten doen en wat hij/zij vooral niet zou moeten doen. In dit artikel leg ik uit wat belerend is.
Wat is beleren?
Het kenmerk van beleren is: uit de hoogte, pedant, betweterig of schoolmeesterachtig een ander voorschrijven, dicteren of adviseren over:
- hoe het leven eruit zou moeten zien
- wat voor keuzes je zou moeten maken of welke keuzes je vooral niet zou moeten maken
- welke normen en waarden de juiste zijn of welke verkeerd zijn (normatief zijn voor een ander of iemand de maat nemen)
Het kenmerk is het opgeheven vingertje. Daarin zit iets van 'ik weet het' en 'jij begrijpt het niet'.
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Training en coaching
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen kunt vermijden? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Moralistisch: wij weten wat goed voor jou is
Belerend is een vorm van moralisme. Er zit iets in van: ‘wij weten wat goed voor jou is’. Taalgebruik wat erbij hoort?
- Je snapt toch niet dat ze …………….
- Dit hoort niet zo……….
- Zo moet je niet……..
- Dit kan echt niet…….
- Hoe kunnen ze dit nu doen?
Lees ook mijn artikel over de moraalridder.
Waarom doen mensen het?
Achter belerend zit een kernkwaliteit. Vaak zijn er zelfs meerdere kwaliteiten te benoemen. Je kunt je erg verantwoordelijk voelen voor jouw medemens en vanuit de valkuil van over-verantwoordelijkheid belerend overkomen. Een andere kwaliteit die erbij kan horen is: zorgzaam. Dat is een positieve kwaliteit. Belerend is de doorgeslagen variant en daardoor ineffectief. Een valkuil die er erg op lijkt is:
Communicatie
De valkuil belerend zegt alles over hoe je communiceert. Het heeft al snel te maken met: iemand terechtwijzen of corrigeren. En natuurlijk ook met: normatief zijn voor een ander. Dat betekent dat je jouw normen oplegt aan anderen of predikt als de ware normen.
Waar komt het voor?
In feite kan de valkuil belerend in allerlei settingen voorkomen zoals:
- De leidinggevende en de medewerker
- De adviseur en de geadviseerde
- Ouder / kindrelatie
- In een partnerrelatie
Wat is erop tegen?
Ben je soms belerend? Dat kan veel weerstand bij de ander oproepen. In feite ontneem je de ander:
- De keuze om zelf te bepalen wat hij/zij goed of fout vindt
- De mogelijkheid om eigenaar te zijn van zijn/haar eigen normen- en waardenpakket
- De verantwoordelijkheid om zijn/haar leven in te vullen naar eigen behoefte
Belerend is een vorm van opdringerigheid en betweterigheid. Het pedante vingertje van de schoolmeester zit er teveel achter. Gevolg is dat de ander wegkijkt (en denkt: laat hem maar) of dat hij met jou in discussie komt (en de strijd aangaat).
Training kwaliteiten en valkuilen
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen vermijd? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching.
