Ik ben niet zo’n spreker in de groep!
Ken je dit soort uitdrukkingen over wat je niet hoeft? Of wat je niet moet? Of wie je niet bent? Ik noem een paar voorbeelden.
- Je bent niet iemand die in het middelpunt van de belangstelling hoeft te staan.
- Je bent niet iemand die op de voorgrond hoeft te staan.
- Je bent niet zo’n spreker in de groep.
- Je bent niet te beroerd om hard te werken.
- Je bent geen haantje-de-voorste.
- Je bent niet heel dom.
In dit artikel ga ik in op de onuitgesproken verwachtingen en zelfs maatschappelijke druk die achter deze opmerking kan zitten. Maar wellicht is het ook een allergie die jou iets vertelt over jouw kwaliteiten.
Ik ben niet!
Wat je vertelt is wie je niet bent. Alsof je je moet verantwoorden. Ik ben niet iemand die maar drie koppen koffie op een dag drinkt. Alsof je je moet verdedigen. Je zegt toch ook niet tijdens een sollicitatiegesprek: ik ben niet iemand die geen salaris hoeft te ontvangen. Zie je de kromheid en de gekkigheid van ‘niet’? Stel je voor dat de bakker op de deur schrijft: ‘ik ben niet iemand die slager is’. Ik steek er nu een beetje de draak mee, maar er zit toch een serieuze ondertoon in ‘ik ben niet’. Wat is dat dan?
Wie zegt nooit: ik ben niet!
Iemand die een vlotte babbel heeft, makkelijk praat en ad rem is, heb ik nooit horen zeggen: ‘ik ben niet iemand die heel goed luistert tijdens gesprekken’. Jij wel? Iemand die nogal aanwezig is, heb ik nooit horen zeggen: ‘ik ben niet iemand die graag een beetje op de achtergrond is in een groep’. Dat is kenmerkend. Dat valt op! Dus wie gemakkelijk praat, vlot is in de omgang, die zegt: ‘dit ben ik’. En wie daar naar eigen perceptie niet bij hoort, zegt: ‘ik ben niet’.
Dus het zijn niet de sprekers, de makkelijke praters die dit soort opmerkingen maken. Het zijn de stille waarnemers, de stillen in den lande die dit zeggen. Het zijn de mensen met een hoge opmerkingsgave, die met een enkel woord kunnen duiden waar het om gaat en die niet de halve bibliotheek nodig hebben om hun verhaal te doen.
Verwante informatie
Waarom doen we dit?
Wat mij betreft heeft dit alles te maken met onuitgesproken verwachtingen. Of met een ideaalbeeld dat maar ten dele klopt. Want ergens in onze maatschappij leeft het idee dat je jezelf moet laten zien. Dat je aanwezig moet zijn. Dat je een leuke, vlotte babbel moet hebben. En als jij jezelf daarin niet herkent, dan ga je je indekken. Dan zeg je: ik ben niet iemand die graag op de voorgrond treedt. Of: ik ben niet zo’n prater.
Eigenlijk zeg je dan: verwacht dit maar niet van mij. Maar onder die woorden hoor ik iets anders. Iets kwetsbaarders. Namelijk: eigenlijk vind ik dat je het wel van mij had mogen verwachten… maar ja, zo ben ik nou eenmaal niet. Sorry. Een verontschuldiging, bijna. Alsof je tekortschiet. En daaronder, nog een laag die vaak onzichtbaar blijft: angst. Zet mij alsjeblieft niet in de spotlights. Want dat vind ik heel eng. Dan klap ik dicht. Ik denk dat het juist die angst is die maakt dat we dit soort dingen zeggen. Een manier om jezelf alvast te beschermen. Een manier om de lat iets lager te leggen, voordat een ander hem te hoog legt. En ja, het zijn meestal de introverten die zich op deze manier indekken. Niet omdat ze zich afzetten, maar omdat ze hun eigenheid proberen te bewaren in een wereld die soms hardop en snel is. Een wereld waarin extraversie de norm lijkt.
Of is er nog wat anders aan de hand?
Ondertussen vraag ik me af: is het ook een manier om afstand te nemen?
Niet alleen een vorm van zelfbescherming, maar ook van begrenzing?
Misschien zegt iemand met zo’n opmerking eigenlijk: ik wil me niet verbinden met wat jij normaal vindt.
- Ik ben niet zo’n haantje-de-voorste — want daar heb ik juist een hekel aan.
- Ik hoef geen 10K per maand te verdienen — want ik heb niets met dat opgeblazen gedoe, die oppervlakkigheid van mensen die alleen maar voor het geld gaan.
- Ik ben niet zo’n gangmaker op feestjes — dus laat me met rust.
Dan is het geen angst meer die voorop staat, maar misschien eerder een allergie. Een duidelijke nee tegen een bepaald soort gedrag waar je je niet mee wilt identificeren. En daar zit soms ook iets stelligs in, iets wat schuurt: ik ben anders dan jij, en dat wil ik even helder hebben.
Kernkwaliteiten en kernwaarden
Als het een allergie is, dan vertelt het iets over jouw kernkwaliteit. Als jij zegt: ik hoef niet vooraan te staan in de groep, dan is jouw kwaliteit wellicht dat je bescheiden bent. Pas op voor de valkuil van onzichtbaarheid. En eigenlijk vertel je: ik heb een hekel aan blaaskaken.
Als jij zegt: ik ben niet zo’n prater in de groep, dan is jouw kwaliteit dat je een goed luisteraar bent. Pas op voor de valkuil: te weinig inbreng in het gesprek. Maar je hebt een hekel aan mensen die veel praten en niets zeggen. Dat is de allergie die je benoemt.
Het woord niet bestaat niet!
Vroeger hadden wij thuis een woordgrapje. Of eerlijk gezegd: het waren er heel veel. We zeiden: ‘een nietmachine niet wel maar een naaimachine niet niet’. Maar wat ik wil zeggen: het woord niet, bestaat niet. Je kent vast de uitspraak: ‘als je zegt denk niet aan een roze olifant, dan denkt iedereen aan een roze olifant’. En daar ligt nu het geheim.
Profileren en beeldvorming
Als jij je herkent in de persoon die niet in de belangstelling hoeft te staan en je vertelt dat ook. Of als jij vertelt dat je niet zo’n spreker bent. Dan profileer jij je op roze-olifantenniveau. Je vertelt wat je niet bent. En dat beeld blijft hangen bij jezelf, maar ook bij anderen.
Wat je moet doen?
Gewoon pontificaal! Stop ermee door dit soort dingen te vertellen.
Vertel niet: ik ben niet zo’n spreker. Maar zeg dat jij een goed luisteraar bent en dat je een behoorlijk empathisch vermogen hebt ontwikkeld.
Vertel niet: ik hoef niet in de belangstelling te staan. Vertel dat jij dienstbaar bent.
Vertel niet: ik hoef niet op de voorgrond te staan. Vertel dat jij jouw medeteamleden kunt laten floreren en in hun kracht zetten.
Training kwaliteiten en valkuilen
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen vermijd? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching.
