home / persoonlijke ontwikkeling / hoogbegaafd coaching / communicatietraining hoogbegaafd / valkuilen communicatie hb

Waarom jij vaak verkeerd wordt begrepen als je hoogbegaafd bent: 8 communicatievalkuilen

Heb je het idee dat je vaak verkeerd wordt begrepen, terwijl je het juist helder bedoelde? Dat je gesprekspartners afhaken, terwijl jij alleen maar de vinger op de zere plek legde? Of dat jij als ‘te kritisch’ wordt ervaren, terwijl je gewoon verbeterpunten zag? Je bent niet de enige. Hoogbegaafdheid en communicatie gaan niet vanzelf samen.

De 8 grootste communicatievalkuilen voor hoogbegaafden

Ik noem de 8 valkuilen:

1. Je denkt sneller dan je praat

Jouw brein is je mond vooruit. Terwijl de ander nog bezig is met het begin, zit jij al bij de conclusie. Voor jou klopt het helemaal. Alleen: jij bent al bij stap 5, terwijl je gesprekspartner nog bij stap 2 is.

• Valkuil: Je slaat stappen over. Je vergeet je denkproces toe te lichten.
• Gevolg: De ander begrijpt je niet of haakt af. Je komt chaotisch of onsamenhangend over.

Voorbeeld: Jeroen legt een voorstel uit in een teamoverleg. Voor hem is het logisch. Hij ziet de lijnen, de structuur, de implicaties. Maar de rest van het team fronst. “Kun je het nog een keer uitleggen?”, vraagt iemand. Jeroen voelt zich dom. Maar hij was niet dom – hij was sneller.

Jij bent niet warrig. Jij bent vooruit. Alleen: niemand liep met je mee.

2. Je bent te direct of te scherp

Jij houdt van helderheid. Je zegt het zoals het is. Geen omwegen, geen sociale franje. Gewoon: dit klopt niet. Maar jouw eerlijkheid wordt vaak als fel of bot ervaren.

• Valkuil: Je intentie is zuiver, maar je toon is te confronterend.
• Gevolg: De ander sluit zich af. Of voelt zich aangevallen.

Voorbeeld: Linda zegt tijdens een vergadering: “Dat voorstel is niet realistisch.” Kort, helder, feitelijk. Maar de indiener voelt zich afgebrand en zegt later: “Had je dat niet iets vriendelijker kunnen brengen?”

Directheid is een kracht. Maar zonder afstemming wordt het een valkuil. Lees ook: te direct in de communicatie.

3. Je denkt in nuance – maar de ander wil gewoon een antwoord

Je ziet de complexiteit. Je voelt dat het niet zwart-wit is. Dus je antwoord is meestal: “Het hangt ervan af…” En dat klopt ook. Alleen: de ander wil duidelijkheid.

• Valkuil: Je komt vaag of besluiteloos over.
• Gevolg: De ander raakt geïrriteerd. Of denkt dat je geen mening hebt.

Voorbeeld: Sam wordt in een projectgroep gevraagd om advies. Hij benoemt drie invalshoeken en zegt vervolgens: “Het is lastig om daar een eenduidig antwoord op te geven.” De projectleider zucht: “Dus… ja of nee?”

Jij denkt gelaagd. Maar de ander zoekt houvast. En dat schuurt.

4. Je houdt je in – uit zelfbescherming

Na een paar keer verkeerd begrepen worden, leer je het wel af. Je past je aan. Je zwijgt. Je doet sociaal wenselijk. Je zegt niet meer wat je écht denkt of voelt.

• Valkuil: Je trekt je terug. Je gaat maskeren.
• Gevolg: Je voelt je leeg of onzichtbaar. Je bent jezelf kwijt.

Voorbeeld: Esther voelt zich vaak “te veel” in haar team. Ze weet dat haar feedback ‘te scherp’ overkomt. Dus houdt ze zich in. Na afloop van een overleg zegt ze niets meer, terwijl ze eerder nog vol ideeën zat.

Inhouden is een copingmechanisme. Maar het kost je op termijn jezelf.

5. Je voelt te veel aan wat er in de onderstroom gebeurt

Ben je ook hoogsensitief? Dan voel je alles. De sfeer. De spanning. De hapering in iemands stem. De non-verbale signalen. En dus pas je je aan. Onbewust. Of je trekt je terug.

• Valkuil: Je stemt je te veel af op de ander.
• Gevolg: Je vergeet jezelf. Je raakt uitgeput.

Voorbeeld: Paul wil iets aankaarten, maar merkt dat zijn collega geprikkeld reageert. Hij voelt het aan z’n lijf. Dus slikt hij zijn punt maar weer in. “Laat maar,” zegt hij.

Je mag voelen. Maar je hoeft je niet te verliezen in wat je voelt.

6. Je denkt in verbanden – maar de ander wil gewoon de kern

Voor jou is alles verbonden. Je vertelt een verhaal met achtergrond, nuance, context. Maar de ander wil gewoon: wat bedoel je?

• Valkuil: Je wordt als breedsprakig ervaren.
• Gevolg: Je boodschap verdwijnt in de hoeveelheid informatie.

Voorbeeld: Mark vertelt zijn collega over een fout in het systeem. Hij begint bij het grotere plaatje. Na drie minuten zegt de collega: “Maar wat wil je nu precies zeggen?”

Jij denkt systeemgericht. De ander denkt lineair. Dat vraagt afstemming.

7. Je voelt je dom, terwijl je het eigenlijk juist goed zag

Je deelt iets. Een scherp inzicht. Een kritische observatie. Maar de ander reageert lauw, defensief of onbegrijpend. En jij? Jij voelt schaamte. Of denkt: laat ik maar zwijgen voortaan.

• Valkuil: Je trekt conclusies over jezelf.
• Gevolg: Je gaat minder delen. Je raakt je eigenwaarde kwijt.

Voorbeeld: Anouk zegt tijdens een vergadering: “Is dit ethisch gezien wel verantwoord?” Ze bedoelt het zuiver. Maar de reactie is: “Daar gaan we weer…” Anouk voelt zich beschaamd. Maar ze was niet lastig – ze was gewetensvol.

Je wordt niet altijd begrepen. Maar dat zegt niks over jouw waarde.

8. Je bent kritisch – maar wordt als té kritisch ervaren

Jij ziet snel waar het beter kan. Je houdt van kwaliteit. Je bent scherp op inconsistenties, fouten of onduidelijkheid. Maar wat jij ziet als betrokkenheid, ervaart de ander als ‘azijnpisserij’.

• Valkuil: Je feedback komt ongevraagd, ongefilterd of te scherp.
• Gevolg: De ander voelt zich afgebrand. Jij krijgt het etiket ‘moeilijk’.

Voorbeeld: Wouter leest een plan en wijst vijf verbeterpunten aan. Feitelijk, helder en goed bedoeld. Maar de projectleider zegt: “Kun je ook eens iets positiefs zeggen?” En Wouter denkt: Waarom? Dit helpt toch juist?

Kritisch zijn is niet het probleem. Maar timing, toon en intentie-uitleg zijn essentieel.

Wat kun je doen?

Je hoeft jezelf niet te veranderen. Je hoeft je tempo niet te verlagen. Je hoeft je gevoeligheid niet uit te zetten. Maar je kunt wel leren om:

• Je communicatie bewust af te stemmen.
• Je taal toegankelijker te maken.
• Te voelen wat het juiste moment is.
• Je boodschap te verpakken zonder je boodschap kwijt te raken.

Wil jij leren hoe je helder, eerlijk en afgestemd communiceert?

Bij De Steven bieden we een communicatietraining speciaal voor hoogbegaafden. Want jij hebt geen standaardtraining nodig. Jij hebt inzicht, afstemming en verdieping nodig. In jouw stijl. Met jouw inhoud. In jouw tempo.

Veelgestelde vragen

Waarom word ik zo vaak verkeerd begrepen?

Omdat je sneller, dieper of gelaagder communiceert dan de meeste mensen gewend zijn.

Ben ik dan te moeilijk?

Nee. Je denkt complex. Dat is een kracht. Maar je kunt leren hoe je jouw complexiteit vertaalt.

Moet ik me aanpassen?

Nee. Je mag leren afstemmen. Dat is iets anders dan je inhouden of pleasen.

Waarom word ik als kritisch ervaren?

Omdat jij scherp kijkt en snel verbeterpunten ziet. Dat is waardevol – mits je timing en toon klopt.

Is er hoop?

Zeker. Communiceren kun je leren – als je het maar doet op jouw voorwaarden.