home / persoonlijke ontwikkeling / communicatie / overtuigingskracht / gelijk hebben krijgen

Gelijk hebben, gelijk krijgen of gelijk zijn?

Je verongelijkt voelen

Geen gelijk krijgen roept een gevoel op. En dat is het gevoel van ‘ik voel me verongelijkt’. In dat woord zit alles besloten denk ik. Want wat voel je dan? Je voelt dat je:

• onrecht is aangedaan
• je onbillijk bent behandeld
• dat het anders is dan men zegt
• boos wordt omdat anderen liegen of misbruik van je maken

Het voelt als onrechtvaardig wanneer je wel gelijk hebt of wanneer je in je recht staat en je krijgt het niet. Ik zwak het niet af. Het voelt niet alleen als onrecht, het is onrecht. Dat roept tal van bruisende gevoelens op zoals: boosheid, teleurstelling, woede, verdriet. Zeker wanneer je door anderen benadeeld wordt.

Gelijk hebben

Wanneer heb je gelijk? Wanneer de feiten waarop je je baseert kloppen met de werkelijkheid.

Maar nu gaat het over feiten en cijfers. En daar heb je wel gelijk. Een meter is geen twee meter en € 1,10 is geen € 1,30. Klopt als een bus. Vaak gaat het echter ook over meningen, gevoelskwesties, principes of normen en waarden. Zoals je weet wordt daarover verschillend gedacht. Verderop kom ik daarop terug.

Geen gelijk krijgen

Soms krijg je geen gelijk maar je hebt het wel. Het kunnen ook zaken zijn die er niet heel erg toe doen. Beetje onbeduidend zeg maar. Het wordt natuurlijk anders wanneer er andere belangen op het spel staan. Ik pak een willekeurig voorbeeld:

• Je ziet het helemaal misgaan in dat ene project. Bij herhaling heb je het management erop gewezen waar de knelpunten zitten. Toch geeft men er geen gehoor aan. Kortom: je hebt wel gelijk maar je krijgt het niet.

Een andere dimensie is wanneer er sprake is van onrecht. Stel je eens voor:

• Je wordt ontslagen en het is volkomen onterecht. De verwijten die men maakt slaan helemaal nergens op. Je weet dat er een spelletje met je gespeeld wordt. Kortom: je weet dat je gelijk hebt, maar je krijgt het niet.  Dat doet pijn!

Dus geen gelijk krijgen terwijl je het wel hebt, kan meerdere lagen aansnijden. Wanneer je wordt beschuldigd van iets wat niet terecht is of men verwijt jou dingen die onterecht zijn, dan doet het pijn!

Slecht tegen onrecht kunnen

Kun je slecht tegen onrecht? Heb je een sterk rechtvaardigheidsgevoel? Neem je het snel op voor de zwakkere in de groep? Of voor mensen die benadeeld worden? Dat is een nobel streven maar blijf wel relativeren. Ik begrijp dat je tegen dubbele agenda’s of verborgen agenda’s ageert, maar blijf de zaken in de juiste proporties zien. Jij gaat de wereld niet redden en ook niet bevrijden van onrecht.

Altijd strijden

Ik laat even de situatie van onrecht los. Soms gaan mensen ook altijd het gevecht aan om hun gelijk te halen. Ze moeten altijd winnen, ze gaan graag de discussie aan en ze hebben graag het laatste woord. Herken je jezelf daarin? Dat je altijd de strijd aangaat voor jouw gelijk? Weet dan dat je weerstand oproept bij anderen! Je wordt als vervelend, koppig, betuttelend of betweterig ervaren. In ieder geval: je neemt de ander niet mee in jouw boodschap. Je overrulet de ander en daar zit niemand op te wachten.

Gelijk zijn is belangrijker

Vertrouwen is de bakermat voor communicatie. Daarom zeg ik: gelijkheid en gelijkwaardigheid is vaak nog belangrijker dan gelijk krijgen. En dan verlaat ik het terrein van € 1,30 of € 1,25. Dat noem ik maar even een feitenrelaas. Ik neem je graag mee naar een andere dimensie van meningen, gevoelskwesties, principes of normen en waarden

Hoe vaak proberen wij anderen te overtuigen van ons gelijk maar dan op de manier van: ik zie, ik zie wat jij ook moet zien. Ik geloof, ik geloof wat jij ook moet geloven. Ik vind, ik vind wat jij ook zou moeten vinden. Volgens mij zit de wereld hier vol van. Zoals ik het zie, zoals ik geloof, zoals ik denk: zo is het! Maar het gaat nog verder: zoals ik het zie en zoals ik het geloof, zo moet jij ook zijn. Mijn normen en waarden moeten jouw normen en waarden zijn. En als je aan al die voorwaarden voldoet, dan doe je het goed.

Soms gaat het niet om gelijk of ongelijk: wel om gelijkwaardigheid

Jij bent anders dan ik. Ik ben anders dan jij. Je voelt de dingen anders aan dan ik. Je beleeft en ervaart het leven anders. Je hebt andere normen en waarden. Jouw overtuigingen zijn anders.

Maar als jij anders bent dan ik, ontstaat er vaak moeite. We weten dan niet hoe we met elkaar moeten omgaan. Voel je al wat eraan komt? Dat zijn de woorden ‘voorwaardelijke liefde’. Jij moet net zo zijn als ik. Jij moet de dingen hetzelfde ervaren en beleven als ik doe. Je moet geloven wat ik geloof, je moet dezelfde normen en waarden hebben als ik.

En als je het niet zo voelt en ervaart dan wijs ik je af: ik negeer je, ik zwijg je dood. Of ik molesteer je.

Communicatie: delen als er verschil is

Communiceren komt van het woord ‘commune’ en commune betekent ‘delen’. Je deelt met anderen. Je kunt van alles met anderen delen. Denk eens aan het delen van:

• kennis en inzichten
• feiten
• nieuws
• gevoelens
• mening ergens over
• beschouwingen
• gedachten
• idealen
• muziek
• dromen

Soms is er verschil van inzicht. Je verschilt dus van idee, mening, opinie of geloof. Je kunt ook gevoelens verschillend beleven (uiteenlopende gevoelens). Weet je dat delen dan moeilijk is en dat we dat maar amper hebben geleerd? In gesprek blijven oftewel connectie houden is juist van belang als je verschilt van inzicht. Kun je dan de ander ook ontvangen zonder veroordeling, zonder verwijt of beschuldiging? Dan gaat het niet om gelijk hebben of gelijk krijgen. Daar ligt de sleutel. Als er gelijkheid is, ontstaat er vertrouwen, leren we luisteren naar elkaar. Wanneer we leren luisteren naar elkaar en we leren elkaar verstaan dan ontstaan er nieuwe woorden en ontstaat er nieuwe taal. Er komen nieuwe zinnen en het geeft ons bestaan zin.

De waarheid in pacht hebben

Gelijk zijn, gelijkwaardig zijn speelt nu juist een rol bij maatschappelijke kwesties. Dan kom je waarheidspachters terecht. Dat is: mijn waarheid, zoals ik het zie en geloof, zo is het! Of het nu over zwarte piet gaat (voor of tegen), de Oostvaarderplassen, maatregelen rond corona, voor of tegen vaccineren, antimilitarisme, vegetarisch of juist niet; het gaat om de wijze waarop je jouw inzichten met de ander deelt. Het gaat erom dat de ander op den duur geen ruimte meer ervaart om adem te halen in zijn eigen standpunten.

Valkuilen en leerdoelen

Gelijk hebben en krijgen: daar zit verschil in. Je kunt er niet altijd alles aan doen maar je hebt wel invloed. Je kunt leren op een andere manier de dialoog aan te gaan. Je kunt voorkomen dat je:

• te stellig bent in je communicatie
• koppig of halsstarrig overkomt
• te principieel bent
• je zin teveel wilt doordrijven
• de ander te weinig ruimte geeft in jouw communicatie