Teamconflicten
Teamconflicten komen in ieder team voor. Op zich niet gek. Sterker nog: het kan niet eens zonder. In dit artikel ga ik in op: wat is een teamconflict en wat voor soorten teamconflicten zijn er?
Wat is een teamconflict?
Teamconflicten zijn er in allerlei vormen. Bij de definitie van een teamconflict is het woord ‘uiteenlopend’ of ‘tegenstrijdig’ wel doorslaggevend. Er is sprake van:
- uiteenlopende of tegenstrijdige belangen of behoeften
- uiteenlopende doelstellingen
- uiteenlopende visie
- uiteenlopende methoden of werkwijzen
- uiteenlopende normen en waarden
Is dat erg? Nee! Op voorwaarde dat er onderling vertrouwen is, uiteenlopende zaken of doelen in openheid besproken kunnen worden en er respect is voor elkaars opvatting. Verder is het van belang dat ook de gezamenlijkheid wordt ingezien. Soms zijn er tegenstrijdige belangen maar er is ook vast een gezamenlijk belang.
Wanneer is het wel erg? Wanneer het leidt tot onderlinge spanningen.
Teamcoaching
Een teamcoach kan het team helpen om gezamenlijke doelstellingen te formuleren of om gezamenlijkheid te bevorderen.
Soorten teamconflicten
Je kunt tal van teamconflicten benoemen zoals:
- het behoeftenconflict
- doelenconflict
- methoden conflict
- loyaliteitsconflict
- waarden- en normenconflict
- conflict op overtuigingsniveau
Ruzie of escalatie
Een conflict is wat anders dan ruzie of escalatie. Is er binnen jouw team ruzie of trammelant? Dat herken je vaak aan de volgende kenmerken:
- een verziekte werksfeer binnen jouw team of organisatie
- onveiligheid binnen het team
- wantrouwen of achterdocht binnen het team
- stemmingmakerij
- negatieve groepsvorming
- ongezonde werkrelaties
- teamleden vechten elkaar de tent uit
- teamleden voelen zich onvoldoende serieus genomen
- haantjesgedrag en ongezonde competitie binnen het team
- teamprestaties en resultaten blijven onder de maat
- hullie- en zulliemechanismen: zij en wij!
- teamleden beschuldigen elkaar voortdurend: de dramadriehoek
Conflicten op overtuigingsniveau: normen en waarden binnen teams
Een conflicten op overtuigingsniveau is een conflict rond verschillende normen en waarden. Binnen teams kunnen dit soort conflicten opspelen wanneer er verschillende overtuigingen zijn of wanneer er te weinig is gewerkt aan gezamenlijke teamwaarden en teamnormen. Een gevolg kan zijn dat teamleden hun eigen normen en waarden als leidraad gaan nemen of dat zij anderen willen overtuigen van hun eigen gelijk.
Waarden en normen
Bij een teamconflict waar ik bij betrokken mocht zijn, was grote discussie over het begrip klantgerichte dienstverlening. De leidinggevende had een presentatie gehouden met als titel 'klantgerichte dienstverlening is van ons allemaal'. Maar weet je wat het probleem was? De klantgerichte dienstverlening was helemaal niet van ons allemaal maar was product van de leidinggevende zelf. Het team was geen eigenaar van de overtuigingen die opgenomen waren in dit concept van denken. Dus knikten ze wel ja, maar ze bedoelden nee terwijl de verschillen van inzicht later werden uitgevochten (het was geen discussiëren meer).
Gevolgen
Gevolgen van dit gedrag van de leidinggevende was dat er geen commitment is ontstaan binnen het team en dat teamleden zich vanuit intrinsieke motivatie niet gecommitteerd hebben aan dit beleidsstuk.
De praktijk
Zo gaat het met tal van begrippen die worden geïntroduceerd. Ik kwam wat voorbeelden tegen:
- bij ons staat de klant centraal
- excellence: wij doen wat wij beloven en leveren meer toegevoegde waarde dan van ons wordt verwacht.
- teamwork: de beste oplossingen komen voort uit samenwerking met collega's en cliënten
- leadership: toonaangevend ten aanzien van cliënten, toonaangevend ten aanzien van mensen en de beste ideeën voortbrengend.
Mooie woorden he? Dat klopt! Maar meestal niet bedacht door het team of de individuele teamleden. Vaak worden dit soort briljante termen gesmeed in de managementtoren en daarna uitgestreken over de organisatie. Gevolg: het zijn niet onze normen en waarden of overtuigingen, ze zijn van een ander.
Hoe ontwikkel je gezamenlijke teamnormen en teamwaarden?
Het ontwikkelen van gezamenlijke teamnormen en teamwaarden vraagt allereerst communicatie met wederzijds respect. Ten tweede vraagt het inzicht en vaardigheden van de leidinggevende (zie ook: het managen van normen en waarden bij organisaties).
Gezamenlijke teamnormen en teamwaarden creëer je door de teamleden er zeer actief bij te betrekken, te luisteren en samen te vatten. Dit vind ik 'klantgerichte dienstverlening', dit vind jij klantgerichte dienstverlening en tenslotte: dit verstaan wij onder klantgerichte dienstverlening. Het kenmerkende is dit: het team is zelf eigenaar van de teamnormen en de teamwaarden en dus niet de leidinggevende of een aantal individuele teamleden.
Zelfcorrectie binnen teams
Wanneer teams gezamenlijke teamnormen en teamwaarden hebben vastgesteld, ontstaat de situatie dat zij zelfcorrigerend optreden onderling. Teamleden die er niet aan voldoen worden gecorrigeerd door de teamleden zelf. Terwijl het vroeger via de leidinggevende verliep.
Gezonde organisaties
Gezonde organisaties voorkomen verzuim door de inzetbaarheid te vergroten.
Team- en organisatieontwikkeling
Bekijk onze interventies en trainingen voor teamontwikkeling en organisatieontwikkeling.
