Aanspreekcultuur: wil jij die ook graag?
Wil jij graag een aanspreekcultuur binnen jouw organisatie? Merk je dat het moeilijk is om anderen op gedrag aan te spreken? In dit artikel ga ik in op wat een aanspreekcultuur is en wat er gebeurt als het ontbreekt.
Waar loop je tegenaan?
Als ik zo onze orderportefeuille eens doorkijk dan lopen organisaties die vragen om een aanspreekcultuur aan tegen een aantal zaken:
- Communicatie is weinig rechtstreeks onderling.
- Er wordt wel over elkaar gepraat maar er wordt te weinig met elkaar gepraat.
- Vaak is men niet duidelijk in de communicatie en draait men om de hete brij heen.
- Soms worden zaken gedoogd (juist ook door leidinggevenden) terwijl ieder wel weet dat dit niet kan.
- Men is omzichtig in de communicatie, ontwijkend, indekkend en conflictvermijdend.
Verander je dat door training?
We kregen de vraag pas: kun je dit door training veranderen? Ik zeg: een training kan bijdragen aan verandering. Maar er is meer nodig dan training. Wanneer de aanspreekcultuur ontbreekt, zit dat doorgaans niet in gebrek aan vaardigheden bij de medewerkers. Veel eerder gaat het over gedragsverandering. En dat doe je door bewustwording en inzicht te creëren bij mensen. Daarin kan een trainingsdag een groot verschil maken.
Houding en gedrag
Het gaat dus over houding en gedrag. Het gaat over mindset en attitude. Want wanneer je iemand ergens op aanspreekt, moet de persoon ook aanspreekbaar zijn. Zie je de wisselwerking? Aanspreken op, maar ook aanspreekbaar zijn op…. Ja, waarop eigenlijk? Op de verantwoordelijkheden die je hebt en op de afspraken die je samen hebt gemaakt. Aanspreken op de waarden die je samen deelt en aanspreekbaar zijn op de waarden die je samen deelt.
Zie je het drieluik al ontstaan? Aanspreken, aanspreekbaar zijn en verantwoordelijkheden. Wie zich verantwoordelijk voelt en wie verantwoordelijkheid neemt, is ook aanspreekbaar en bereid zich te verantwoorden. Wie niet aanspreekbaar is, verschuilt zich, ontloopt verantwoordelijkheden, vermijdt en dekt zich in.
Heldere afspraken als basis
Een voorwaarde voor elkaar kunnen aanspreken en aanspreekbaar zijn, is dat zowel verantwoordelijkheden als de kaders voor gedrag helder zijn voor iedereen. Dat is zeker niet vanzelfsprekend. Verantwoordelijkheden staan wellicht omschreven in een functieomschrijving. Grensoverschrijdend gedrag staat wellicht als onaanvaardbaar te boek in de personeelsgids. Maar er is nog een groot grijs gebied met waarden en normen waar we nauwelijks over nadenken. We nemen aan dat die gelden voor iedereen. We hebben het er nooit over totdat iemand de ongeschreven code schendt. Daarom is het belangrijk dat verwachtingen en waarden expliciet worden gemaakt. Dat erover gesproken wordt, zodat gezamenlijke waarden en verantwoordelijkheden duidelijk worden. Een sfeer van veiligheid en vertrouwen is daarbij belangrijk, want ieders betrokkenheid en commitment is gewenst. Veiligheid en vertrouwen zijn ook belangrijk om aanspreken niet te laten verworden tot afrekenen.
Er is meer nodig!
Cultuurverandering vraagt meer dan een dagje training en het is klaar. Zet alle interventies in die te bedenken zijn. Van de koffieautomaat, tot het werkoverleg, het functioneringsgesprek, de bila etc. Altijd aandacht vragen voor dit onderwerp. En vooral: een sfeer van veiligheid creëren waardoor mensen zich eerder uitspreken.
Verwante informatie
Waarover gaat een trainingsdag?
Ik omschrijf een aantal onderwerpen wanneer het over een trainingsdag gaat:
- Aanspreken en uitspreken: waarover gaat het?
- Wat voor belemmeringen zijn er binnen de organisatie om iemand aan te spreken? Hoe ervaart iedereen dat? Wanneer de belemmeringen duidelijk zijn geworden kun je er gericht wat aan doen!
- Een sfeer van vertrouwen en veiligheid creëren: dat is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van leidinggevenden en van medewerkers.
- Afspreken als basis voor aanspreken en uitspreken.
Afspreken, bespreken, aanspreken en uitspreken
De Steven verzorgt de training afspreken, bespreken, aanspreken en uitspreken van.
Training teamontwikkeling
- Bekijk de webinar over teamontwikkeling: van TOBteam naar TOPteam.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching.
