Gedragsverandering: wil je jouw gedrag veranderen?
Gedragsverandering is een woord wat regelmatig de revue passeert in een coachingstraject.
Ik hoor met regelmaat mensen die het bij coaching hebben over vaardigheden en inzichten. Toch zal resultaatgerichte coaching een gedragsverandering moeten bewerkstelligen. In dit artikel ga ik in op gedragsverandering en dan op het persoonlijke vlak. Ik ga in op:
- voorbeelden van gedragsverandering
- waarom gedragsverandering moeilijk is
- hoe kan het dat gedragsverandering niet werkt?
- de terugval
Training omgaan met veranderingen
Bekijk de training omgaan met veranderingen.
Leerdoelen
Bekijk de leerdoelen voor de training omgaan met veranderingen.
Voorbeelden van gedragsverandering
Wanneer je stoppen wilt met roken, 25 kilo afvallen, gezonder leven, minder alcohol drinken, dan snapt iedereen dat dit een gedragsverandering vraagt.
Maar ik noem eens wat voorbeelden uit mijn coachingspraktijk die ik ook duid als gedragsverandering:
- Je wilt je niet meer laten leiden door de waan van de dag (maar je wilt zelfregie ontwikkelen)
- Je wilt je niet altijd verschuilen en verstoppen (maar je wilt jezelf meer laten zien)
- Je wilt stoppen om jezelf altijd te veroordelen (en meer eigenwaarde ontwikkelen)
- Je wilt kritiek niet altijd op jezelf betrekken (en meer relativeren)
- Je wilt stoppen om jezelf onderuit te schoffelen (en zelfcompassie ontwikkelen)
- Je wilt niet te direct zijn in de communicatie (maar tactvol reageren)
- Je wilt niet in de verdediging schieten, ook niet als je aangevallen wordt (maar vanuit jezelf blijven reageren in de volwassenrol)
- Je wilt niet weer terechtkomen in een afhankelijkheidsrelatie
Ik schud de voorbeelden letterlijk uit de mouw, maar op deze website vind je heel veel leerdoelen die met gedragsverandering te maken hebben. Dat is op het persoonlijke vlak zo, maar dat geldt ook in organisaties. Verandering in organisaties betekent doorgaans ook gedragsverandering maar dan binnen het team, bij de medewerkers of bij de leiding.
Wanneer is er succes?
Mensen zoeken vaak dat ene knopje, waarop je kunt drukken. Dat is het knopje van de mindset. Of ik krijg de vraag: ‘ja maar, hoe doe je dat dan?’. Ik hoop dat je er in dit artikel een antwoord op krijgt.
Waarom is gedragsverandering zo moeilijk?
Gedragsverandering is moeilijk. Dus niet eenvoudig? Nou ja, als je er zo naar kijkt en je wilt stoppen met roken, dan is het niet zo moeilijk. Je stopt gewoon en dan is het klaar. Dat geldt voor elke verslaving. Maar als het zo eenvoudig was dan had ik geen werk meer denk ik. Twee dingen die ertoe doen nu:
- Ja, zo eenvoudig is het toch! (En maak het nu niet moeilijker dan het is)
- Nee, dat knopje voor de mindset hebben wij niet, dus dat is te eenvoudig gedacht!
Waarom gedragsverandering niet werkt (de vicieuze cirkel)
Gedragsverandering is ook zo moeilijk omdat wij het ongelooflijk moeilijk maken. We kunnen eenvoudige dingen soms ook zo ingewikkeld maken dat er geen sprake meer is van persoonlijke ontwikkeling maar van persoonlijke inwikkeling en persoonlijke verwikkeling. Dat zit in een aantal aspecten:
Constateren dat iets niet goed gaat (fase 1)
Je constateert dat iets niet goed gaat. Of mensen in jouw omgeving zeggen dat. Dat roept gevoelens en emoties op. Maar daar komt nog een heel verhaal achteraan.
Oordelen en veroordelen (fase 2)
Constateren dat iets niet goed gaat, is één ding. Maar het keiharde veroordelen daarvan is ook een punt. Mariëlle volgde bij mij een coachingstraject en ze vertelde me dat ze iedere avond meer dan één fles wijn dronk. Ze zei: ‘waanzinnig dat ik zo ver gezakt ben moreel, dat ik dit niet meer kan weerstaan’. Ik vroeg haar: ‘wat brengt jou die wijn?’. Ze zei: ‘als ik genoeg drink, dan hoef ik niet meer te voelen’. Haar partner had daar een mening over. Trouwens haar schoonmoeder ook al. Maar zij zelf had daar ook een oordeel over.
Inzetten op wat je niet meer wilt (fase 3)
Fase 3 is dat je gaat inzetten op wat je niet meer wilt, waar je van af wilt. Dus je gaat bezig met ‘ik wil niet meer roken’ of ‘ik wil niet meer drinken’. En daar heb je discipline voor nodig, doorzettingsvermogen en wilskracht. En als het dan niet lukt, dan schoffel je jezelf helemaal onderuit. Dan ben je een slappeling, heb je het weer niet gered, ben je er weer ingetrapt. De omgeving bevestigt dat soms ook nog graag. En dat voelt niet goed. Dat voelt zo fout, dat je denkt die avond: ik neem nog een sigaretje of een fles wijn.
Neerwaartse spiraal
Zie je de neerwaartse spiraal al? Je constateert wat niet goed gaat, je veroordeelt jezelf omdat je dat constateert en daarna ga je aan de slag met wat je niet meer wilt. En daarna komt de terugval en begin je weer vooraan.
Terugval
Och wat ben je ook een sukkel hè. Nu trap je er alweer in. Je had je zo voorgenomen om jouw gedrag te veranderen en nu is het weer zover. Je schopt jezelf eens goed onderuit.
Je vindt dat je een schop onder je kont moet hebben. En terwijl je nooit rechten hebt gestudeerd, veroordeel je jezelf opnieuw.
Het werkt niet
Zie je dat dit niet werkt? Waarom ga je zo met jezelf om? Mag het even anders? Hoe dan, zul je vragen, want wellicht ben je teleurgesteld in jezelf of moedeloos omdat het verdorie alweer niet lukt. Lees mijn artikel over gedragsverandering in fasen!
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Verandermanagement
Voor leidinggevenden hebben wij de training leidinggeven aan veranderingen ontwikkeld:
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
