Levenservaring en levenswijsheid
Levenservaring speelt een rol in jouw carrière, jouw loopbaan en op jouw levensbaan. Ik werk vaak met een model waarin willen, kunnen en zijn apart worden benoemd. Kunnen gaat dan over diploma’s en kennis maar ook over vaardigheden en werkervaring. Willen gaat over de vier wilsbronnen zoals idealen, behoeften en talenten. Maar levenservaring hoort bij wie je bent.
Wat is levenservaring?
Levenservaring gaat over de ervaring die jij in dit leven hebt. Niet over de theoretische levenskennis die je op school hebt opgedaan. Maar ervaring, waardoor je situaties sneller herkent en doorziet. Ervaring waardoor je sneller ziet wat er aan de hand is omdat je het in vergelijkbare situaties al eerder bij de hand gehad hebt. Vanuit jouw ervaring heb je inzichten opgedaan. Maar ook schat je mensen sneller in, wat ze wel en niet kunnen, wat hun intenties zijn, of ze gemotiveerd zijn en of ze integer zijn.
Levenservaring betekent ook: ondervonden hebben wie je zelf bent en waar je voor staat in dit leven. Je krachten kennen en ook je angsten en twijfels, je grenzen, je valkuilen en je uitdagingen. Dus je bent niet alleen in staat om situaties en andere mensen sneller in te schatten, maar ook om in te zien hoe jij je daartoe verhoudt en wat dat betekent.
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Loopbaanonderzoek
Tijdens een loopbaanoriëntatie onderzoeken we met jou:
- Willen: drijfveren, loopbaanankers, behoeften, interesses
- Kunnen: werkervaring, opleiding, achtergrond, vaardigheden
- Zijn: talenten, eigenschappen, kwaliteiten
Levenswijsheid
Wijsheid komt van het Latijnse sapiens. Dat betekent dat je smaak en verstand hebt. Wijsheid is in dit geval wat anders dan slimheid. Ik probeer het te duiden. Mijn overleden vriend Ton, zelf doctor in de godgeleerdheid vroeg me op een dag: ‘weet jij wat het verschil is tussen wijsheid en geleerdheid?’ Ik dacht, daar brand ik mijn vingers niet aan, dus zei: ‘vertel het me’. Zijn antwoord was: ‘geleerdheid is de kunst om eenvoudige dingen moeilijk te maken, daar kun je professor in worden maar wijsheid is dat je moeilijke dingen zo eenvoudig maakt dat iedereen ze kan begrijpen’. Kijk daar is wel een typering, vind je niet? Wijsheid hangt samen met weten maar niet met wetenschap. Het is een innerlijk weten, het is zien en aanschouwen. Oftewel: de dingen zoals ze zijn.
Levenswijsheid ontwikkel je gedurende de jaren. Het is niet alleen het leven ondergaan hebben maar ook ondervonden hebben en inzicht krijgen wat het met je doet.
Levenwijsheid is in wezen volwassen worden, maar het is een soort volwassenheid die je niet bereikt hebt op je 21e. Sterker nog: het is niet te meten, en je bent er nooit mee klaar. In die zin is het bijna synoniem met persoonlijke ontwikkeling. Het staat voor verantwoordelijkheid nemen voor en leiderschap uitoefenen over je eigen leven in de eerste plaats.
Doorleven en rijpheid
In de kring waar ik geboren ben, zeiden oude mensen vaak ‘je moet het doorleven of bevindelijk kennen’. En als iemand het niet had doorleefd dan zeiden ze ‘het klopt wel wat hij zegt maar het zit een voet te hoog’. Het lijkt een vreemde taal maar ik begrijp zo goed wat ze zeggen. Je kunt logisch redeneren, argumenteren, jouw mening baseren op feiten of feitelijkheden en daar is niks mis mee. Maar het hart klopt er niet in en de beleving mist. Doorleefde wijsheid duidt op rijpheid. Je hebt het leven doorleefd. Je bent gelouterd door zon en regen, je hebt de hitte gevoeld en de brandende zon maar ook de plensbui, de kou, zelfs vorst en storm.
Mag ik het door vertalen? Je bent gerijpt door het leven, door wat je meemaakte. Door de vreugde die je mocht ervaren, de blijdschap en de opluchting. Je bent ook gelouterd door het verdriet, de teleurstelling en misschien zelfs wel de verwarring of soms de wanhoop. Weten is dus meer dan rationele feiten aannemen. Een diep innerlijk weten is ‘ervan overtuigd zijn, ervaren en vertrouwen’.
Verloren jaren
Pas sprak ik met Ruud. Hij is inmiddels 46 jaar. In zijn leven maakte hij veel mee. Heftig en bewogen schilderde hij mij zijn levensjaren. Jaren waar vreugde een rol speelde maar waar ook verdriet was. Het zorgde ervoor dat hij zijn studie moest afbreken en dat hij niet gesolliciteerd heeft op die ene functie. En Ruud zei: ‘ik heb zoveel verloren jaren gehad in mijn leven’. Het gevoel begrijp ik goed. En toch meen ik dat het geen verloren jaren zijn. Want in die jaren ben je geworden wie je nu bent, deed je inzichten op die je anders nooit had gehad en kijk je dieper dan menigeen die niet zo diep hoefde te gaan als jij deed.
Wat brengt het?
Rijpheid en levenswijsheid brengt
- dat jij je niet mee laat nemen in oppervlakkig enthousiasme
- dat jij je niet verliest in wispelturigheid, onrust, verwarring en wanorde
- dat je openstaat voor nieuwe ideeën maar dat je nieuwe kennis en ideeën toetst aan jouw ervaring
- dat je bezonnen en doordacht reageert ook in situaties die hectisch zijn en waar druk op jou wordt uitgeoefend
- dat jij jouw eigen rol kunt relativeren en je niet laat leiden door geldingsdrang, een opgezwollen ego of machtswellust
- dat je eigen belangen aan de kant kunt zetten voor het belang van de organisatie waar je voor werkt
- dat je sober bent en niet verkwistend
- dat je nuchter en bescheiden blijft
- dat je je niet laat leiden door de publieke opinie maar hoor en wederhoor toepast en oordeelt op eigen waarneming
Waar is het van belang?
Levenservaring en levensrijpheid is overal en altijd belangrijk. Dit geldt voor het hele leven, op alle levensgebieden! Het is iedere dag van belang in jouw leven. Als je het leven leeft en daar geen enkele wijsheid uit hebt weten te destilleren, dan zul je altijd weer in dezelfde valkuilen vallen en zal het heel moeilijk zijn om ooit je balans te vinden. Je komt tot stilstand qua persoonlijke ontwikkeling.
Maar ik ga een stap verder. Levenswijsheid en levenservaring is onmisbaar in bepaalde functies. Hoe meer verantwoordelijkheid je draagt, hoe belangrijker het wordt. Dat geldt voor de huisarts en voor de psycholoog. Ik noem twee willekeurige beroepen omdat ze grote verantwoordelijkheid dragen, ook over het welzijn van anderen. Maar ik wil nog graag een stap verder. Hoe hoger je in rang komt, hoe meer verantwoordelijkheid je hebt over andere mensen: hoe meer levenswijsheid gevraagd wordt. Dan denk ik ook aan leidinggevenden, ondernemers, politici en adviseurs. En in nog grotere mate denk ik aan landbestuurders als de minister, de minister-president of de president van een land. Hoe vaak hebben we in de geschiedenis al gezien wat voor narigheid onrijp leiderschap brengt en anderzijds hoe een heel volk groeit bij een leider die wijs, bezonnen en nuchter is.
Onbezonnen leiders zijn er ook helaas!
Lees de krant en kijk wat onbezonnen en onrijp leiderschap kost. Zeker, vaak zijn het snelle sprekers, adrem en op een bepaalde manier ook nog aansprekend. Maar wat is de tol van onbezonnen leiderschap? Zelfs op de hoogste niveaus zie je soms leiders die polariseren, verdelen en heersen, de maatschappij op kosten jagen, verkwisten. Herken je het? Leiders met soms een te groot ego, die de eigen zienswijze en rol niet meer kunnen relativeren. Dat is onrijpheid, onbezonnenheid, wispelturigheid. Dus kortom: je kunt alle papieren, diploma’s en titels in huis hebben maar om verantwoordelijkheid te dragen, heb je meer nodig. Wat dan? Lessen op de levensschool.
Wie ben je eigenlijk?
Wie ben je eigenlijk? Wil je er meer over weten? Lees dan ons artikel over dit onderwerp.
Bekijk de webshop!
Bekijk onze webshop met e-books, webinars en persoonlijkheidstesten.
