home / persoonlijke ontwikkeling / persoonlijk ontwikkeltraject / voelen gevoelens / angst / tekortangst

Bang voor tekort

Bang voor tekort of angst voor gebrek kan een enorme drijfveer zijn. Het is een soort van schaarstevrees of angst om niet rond te kunnen komen. Deze week sprak ik met een getalenteerde ondernemer die me vertelde dat angst voor tekort ertoe leidde dat ze soms opdrachten aannam die helemaal niet bij haar pasten. Deze angst kan allerlei vormen aannemen. Het is een soort van twijfel over bestaanszekerheid. Het kan een consumptieangst zijn uit vrees om iets te gebruiken en later tekort te komen. Maar het kan ook een vrees zijn voor armoede. In dit artikel ga ik in op tekortangst. Waar komt het vandaan? Hoe ga je ermee om?

Oorzaken

Waar komt die angst nu vandaan? Komt die zomaar uit de lucht vallen? Deze vraag is groot en diep. Ik probeer wat aspecten aan te tippen. 

• Ten eerste zijn we opgegroeid in een systeem waarin we zekerheden van buitenaf verwerven. Als je goed je best doet, je haalt je diploma’s en je studeert netjes en vol vlijt dan krijg jij een goeie baan en een vaste aanstelling. We leerden vertrouwen op opleiding en op de vaste arbeidsovereenkomst. En ik zeg hier niet dat een goede opleiding onzin is. Integendeel! Wie goed is opgeleid, heeft zoveel meer kansen dan wie niet goed is opgeleid. Ik probeer alleen aan te geven dat we in onze behoefte aan zekerheid teveel waarde hechten aan opleiding en vaste dienstverbanden. 
• Een tweede aspect duidt op een trauma. Wanneer je ouders de laatste eindjes aan elkaar moesten knopen om rond te komen, dan heb je dit als kind aangevoeld. Patricia vertelde pas dat ze niet mee mocht met het schoolreisje omdat dit te duur was. En de ouders logen uit schaamte en meldden haar ziek. En zo word je het buitenbeentje in de klas: uit armoede. Maar je kunt zelf ook financiële stress ervaren hebben. Je deed in je overmoed wat uitgaven zonder dat je overzicht en inzicht had en je kwam erachter dat je je in de nesten hebt gewerkt. Of ik denk even aan Angelique. Ze was getrouwd met een ogenschijnlijk succesvol zakenman. Daarom bemoeide ze zich nooit met de deals die hij sloot. Ze vertrouwde hem volledig. Tot ze erachter kwam dat hij zich hoofdelijk aansprakelijk had gesteld in een lening voor zijn bedrijf met alles wat hij bezat. Dat was achteraf voor haar een traumatische ervaring. 
• Maar ik denk ook nu aan Klaas. Twintig jaar geleden ging hij failliet. Altijd voelde hij zich verantwoordelijk voor het wel en wee van zijn personeel. Maar de crisis kwam ook in zijn leven en de veerkracht ontbrak op enig moment. En geloof me: ‘leven wordt dan overleven’. Dat doet pijn, dat gaat diep, dat roept 145 gevoelens op van onzekerheid, twijfel, verwarring, tekortschieten en zelfs falen. Die ervaring hakte erin bij Klaas, en hij draagt het tot op de dag van vandaag met zich mee.

Deze drie oorzaken noem ik: ons systeem, dingen die je in je jeugd meekreeg of een nare of traumatische ervaring die je zelf meemaakte. 

Gevolgen

Oorzaken leiden tot gevolgen. En ieder gevolg heeft oorzaken. Gevolgen van tekortangst kunnen zijn: 

• Je wringt je in alle bochten om financiële zekerheid te verwerven en je werkt je de pleuris om aan al die vragen te voldoen. 
• Je neemt opdrachten aan die niet bij jou passen en zo doe je je authenticiteit tekort. 
• Je piekert en je maalt over de toekomst maar het verlamt je zo dat je jouw visie in de vriezer hebt begraven. Mooi woord: vriezervisie, hoewel er weinig warmte van uitgaat. 
• Je gaat twijfelen aan jezelf en zo word je van vakspecialist ‘beroepstwijfelaar’. 

Wat nu?

Wil je een oplossing? Dat zou gemakkelijk zijn. Je typt wat zoekwoorden in en ik ben dan degene die jou een oplossing  kan bieden die voor iedereen geldt. Is dat de weg? Nee! Want ieders verhaal en ieders vraagstuk is net weer anders.
Wat dan wel? Bel me en we gaan samen kijken naar jouw situatie. Wellicht kan ik jou in een op maat gemaakt coachingstraject op weg helpen.