Zelfonderschatting: jezelf onderschatten of de ander overschatten
Zelfonderschatting: heb jij daar last van? Doe je dat met regelmaat? Weet je ook waarom je dat doet? Wordt het niet eens hoog tijd om ermee te stoppen? Waarom doe jijzelf zoveel tekort? Waarvoor is dat nodig?
In dit artikel ga ik in op zelfonderschatting. En ik noem twee manieren om aan zelfonderschatting te doen:
- Je haalt jezelf onderuit
- Je hemelt een ander op
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Training en coaching
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen kunt vermijden? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Onderschatting
Onderschatting van jezelf is vooral ook dat jij jezelf niet op waarde schat. Jezelf onderschatten is:
- Jezelf kleiner maken dan noodzakelijk
- Jouw vaardigheden niet op waarde schatten
- Jouw werkervaring niet de juiste waarde toekennen
- Jouw intelligentie lager inschatten dan nodig
- Jouw kunnen bagatelliseren
- Jouw inschattingsvermogen negatief beoordelen
- Jouw gedrevenheid lager inschatten dan het in werkelijkheid is
- Jouw wilskracht niet op de juiste waarde schatten
- Jouw kwaliteiten onderuithalen
- Jouw levenservaring niet meenemen in de beoordeling van wat jij kan
Zwaardere vorm van zelfonderschatting: jezelf onderuit schoffelen
Jezelf onderuit schoffelen is snel gebeurd. Het kan op een grove wijze maar het kan ook heel subtiel. Een opmerking ‘och, dit is typisch iets voor mij’ is al kleinerend. Andere voorbeelden:
- ‘Ja daarvoor moet je niet bij mij zijn, dat kan ik toch niet’
- ‘Soms ben ik ook een ongeluk op de weg’
- ‘In het sociale verkeer ben ik erg onhandig’
- ‘Ik ben echt een angsthaas’
Zal ik het nog wat sterker verwoorden?
- ‘Wat ben ik toch een gigantische hufter’
- ‘Ik mag blij zijn dat ik een partner heb, er was anders niemand op mij gevallen’
- ‘Mijn uiterlijk is niet om aan te zien’
- ‘Ik ben oerdom’
Twee vormen
Ik noem weleens twee manieren om jezelf te onderschatten. Of je kleineert jezelf, of je hemelt de ander enorm op.
De eerste vorm is: jezelf kleineren
- Je vindt dat je er lelijk uitziet en je wijst jezelf knetterhard af: je bent maar een lelijk mens
- Je vindt jezelf maar een slapjanus en je hebt maar weinig van het leven gemaakt
- Je vindt dat jouw leven een aaneenrijging van stommiteiten is geweest
- Je bent maar een dom en eenvoudig mens: je vindt uzelf niet zo slim
- Je bent maar een gewoon mens (hoe zien ongewone mensen eruit trouwens?)
- Je kunt niet zo goed praten
- Je vindt jezelf maar een saai mens
De tweede vorm is: de ander ophemelen
Een tweede vorm gaat via projectie op de ander:
- ‘Wat goed van jou, dit had ik nooit gekund’
- ‘Ja jij praat ook zo gemakkelijk in een groep, dat zou ik écht niet durven’
- ‘Jij bent ook echt fotogeniek: je staat er altijd leuk op’
- ‘Ja jij begrijpt dat zo, maar hier heb ik écht geen verstand van’
- ‘Jij hebt ook altijd geluk’
- ‘Een studie doen gaat jou heel gemakkelijk af, maar mij is het nooit gelukt’
Hoe kom je ervan af?
Wil je ermee stoppen om jezelf iedere dag op de pijnbank te leggen, onderuit te halen, te kleineren of onderuit te schoffelen? Dat kan! Het is al veel mensen gelukt. Die gingen jou voor. Maar wat moet je ervoor doen? Allereerst de vicieuze cirkel waarin jij zit doorbreken. Inzicht en bewustwording kan jou daarbij helpen. Bekijk ook de leerdoelen voor de assertiviteitstraining of lees de artikelen over:
Waar komt het vandaan?
Zelfonderschatting kan allerlei oorzaken hebben. Ik ken jou niet en ik weet niet wat jij hebt meegemaakt. Ik noem er een paar:
- Jouw kwaliteit is bescheiden en jouw valkuil is dat jij soms te bescheiden en onzichtbaar bent en eigen mogelijkheden onderschat
- Je hebt weinig zelfvertrouwen
- Je hebt een negatief zelfbeeld
- Je hebt weinig zicht op jouw kwaliteiten
- Je bent vaak onderuitgehaald vroeger
- Je bent nog nooit echt op waarde geschat
- Je bent in jouw opvoeding weinig positief gestimuleerd
Gevolgen
Zelfonderschatting kan nare gevolgen hebben:
- Het draagt niet bij aan een goed gevoel over jezelf
- Je kunt boos worden op jezelf of je kunt teleurgesteld raken in jezelf
- Je laat bepaalde kansen aan je voorbijgaan omdat je denkt dat je het niet kunt
Training kwaliteiten en valkuilen
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen vermijd? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
