home / persoonlijke ontwikkeling / conflicthantering / conflictstijl

Conflictstijlen: inzicht in jouw eigen stijl vergroten

Vijf stijlen bij conflicten

Er is een vijftal conflictstijlen en geen enkele stijl is op voorhand goed of fout. Ieder mens zal een voorkeurstijl hebben (misschien zelfs meerdere). Toch is de conflictstijl belangrijk voor de conflictsituatie. De volgende vijf stijlen zijn te onderscheiden:

• Forceren of afdwingen: jouw wil doordrukken

  Een conflict forceren, is effectief als er zeer beslist opgetreden moet worden. Bijvoorbeeld wanneer het organisatiebelang belangrijker is dan de relatie (reorganisatie, ontslag, inkrimping, kostenbeheersing etc.). Forceren gaat ten koste van de relatie maar het is van groot belang dat er snel en daadkrachtig opgetreden wordt. De belangen zijn groter dan de waarde van de relatie. Lees meer: conflict doordrukken.

• Sussen of toedekken: de ander gelijk geven

  Een conflict toedekken is effectief in de situatie waarin blijkt dat je ongelijk hebt of waarbij de relatie belangrijker is dan de belangen die op het spel staan. Je gebruikt de stijl op de goede manier wanneer je weet dat de belangen voor de ander zo belangrijk zijn (en voor jou minder) terwijl het voor jou wel van belang is dat de relatie met de ander in stand blijft. Ik noem het een vorm van wegbewegen en ontwijken.

• Vermijden of uit de weg gaan: het conflict ontlopen

  Een conflict ontlopen, is effectief op het moment dat de inhoud niet zo belangrijk is. Wellicht heb je andere zaken die op dat moment veel belangrijker zijn. Of wellicht weet je zeker dat je aan het kortste eindje trekt en is het beter om het conflict te ontlopen. Het voordeel van deze stijl is dat je weinig risico’s loopt. Een conflict vermijden kan door bijvoorbeeld over algemene onderwerpen te praten, het gesprek steeds over een andere boeg te gooien. De spanning is wel voelbaar maar het echte verhaal komt niet op tafel.

• Probleemoplossen of samenwerken: beide partijen lossen het op

  Een conflict oplossen is verreweg de beste conflictstijl maar wordt doorgaans het minst gebruikt. In dit geval wordt niet meteen naar een compromis gezocht maar tracht men de onderlinge verschillen en belangen op tafel te krijgen en gezamenlijk tot een oplossing te komen. Hiervoor is het belangrijk dat er wederzijds respect is en dat de communicatie geheel open is.

• Onderhandelen of het compromis zoeken: de gulden middenweg

  Onderhandelen is vooral effectief als beide partijen kunnen winnen. De relatie blijft in stand. Beide geven ze iets toe. Soms is het conflict niet belangrijk genoeg om in een gevechtssituatie verzeild te raken. De stijl onderhandelen is directer dan vermijden of sussen maar minder direct dan forceren of probleemoplossen. Onderhandelen werkt alleen als beide partijen bereid zijn om wat water bij de wijn te doen.

Ineffectiviteit van de verschillende stijlen

Iedere conflictstijl heeft een keerzijde en is soms ineffectief:

• Forceren is ineffectief wanneer je deze stijl gebruikt om jouw zin door te drijven terwijl de continuïteit van de relatie wordt geschaad door jouw optreden. In een cultuur waar forceren veel wordt gebruikt, is sprake van een sterke machtsverhouding. Wanneer je deze stijl vaak gebruikt ben je wellicht te dominant en te sturend in conflictsituaties.
• Sussen is ineffectief wanneer je jouw eigen belangen wegcijfert omdat je het conflict niet aan durft te gaan. Dit kan voortkomen uit angst voor afwijzing of behoefte om bij de ander in een goed blaadje te staan.
• Vermijden is vooral ineffectief wanneer je het conflict niet aan durft te gaan omdat je bang bent voor de consequenties. Bovendien zal de relatie op de lange termijn geschaad worden. Bekijk ook: wegbewegen en ontwijken.
• Probleemoplossen is ineffectief wanneer je vooraf al kunt inschatten dat de ander het conflict niet kan of wil oplossen. Het is mooi dat je van goede wil bent maar wanneer de ander niet wil meewerken, komt er niets van terecht. Bovendien is respect van jouw kant voor de ander niet voldoende maar is het bij deze stijl ook noodzakelijk dat de ander respect voor je heeft.
• Onderhandelen is ineffectief wanneer je deze stijl gebruikt bij een conflict waarover niet te onderhandelen valt zoals: principekwesties of normen en waarden. Bovendien is er kans dat beide partijen niet echt tevreden zijn over het resultaat.