home / leiderschapsontwikkeling / directie ondernemers / organisatiefasen

Organisatiefasen: fasen in de onderneming

De fasen in de onderneming en organisatie noem ik: pioniersfase, organisatiefase en integratiefase. Inzicht in de levenscyclus van een organisatie is van belang. Je moet weten in welke fase jouw organisatie zit. Dat helpt bij de aansturing.

Verschillende fasen

Ik onderscheid de volgende fasen:

• Pioniersfase

  De pioniersfase is de fase die ontstaat direct nadat jouw bedrijf is gestart. De onderneming wordt in deze fase geleid door de oprichter zelf. Op een bepaald moment ontstaan er groeipijnen of zelfs crisis. Opeens blijkt dat niet alle onderdelen van het bedrijf zich voldoende ontwikkelen. Niet alle afdelingen zijn even ver qua doorontwikkeling. Er is behoefte aan bijvoorbeeld een afdeling P&O. Een gevaar is dat de ondernemer tegen zichzelf aanloopt omdat hij het allemaal niet meer trekt. De medewerkers van het eerste uur, houden vaak ook van pionieren. Ze zijn loyaal en betrokken, maar blijken bij de groei van het bedrijf toch minder competent te zijn dan aanvankelijk werd gedacht. Ze kunnen soms moeilijk mee in de organisatie die snel verandert. Er kan daardoor ontevredenheid ontstaan en soms moet je zelfs afscheid nemen van bepaalde werknemers. Opeens nemen de kosten toe want er moet geïnvesteerd worden in opleiding & training. Of de vof wordt omgezet in een holdingstructuur waardoor de accountantskosten stijgen. Lees verder: Knelpunten, crisis en groeipijn in de pioniersfase.

• De organisatiefase

  Een andere fase is de organisatiefase. Het bedrijf verlaat gaandeweg de pioniersfase. Er moet georganiseerd worden, anders gaat er grondig iets mis. Voor de ondernemer zelf is dit een lastige fase. Als er nu iemand is die een hekel heeft aan bureaucratie dan is dat de ondernemer zelf wel. In de organisatiefase moet er van alles geregeld worden. Taken worden bij de ondernemer weggehaald. Er moet gedelegeerd worden. Er is behoefte aan meer overleg. Besluitvorming zou formeler moeten plaatsvinden. Opeens komt de P&O-adviseur om een organisatiestructuur door te nemen. Er is behoefte aan functieprofielen en functioneringsgesprekken. Zaken moeten meer vastgelegd worden. Het bedrijf en het management hebben behoefte aan andere (management)informatie.

  Ook in de organisatiefase ontstaan groeipijnen. Er is een groot gevaar dat het overzicht verloren wordt omdat men niet meer kan blindvaren op het ‘weten’ van de pionier. Kosten dreigen uit de hand te lopen. Opeens komt de liquiditeit in gevaar of is er behoefte aan extra krediet. Medewerkers van het eerste uur trekken het allemaal niet meer. Er komt weerstand en het algehele commitment dreigt te verdwijnen of het gezag dat de pionier aanvankelijk had is tanend. Een mogelijk gevaar is missers bij werving en selectieprocedures omdat men onvoldoende in kaart heeft aan welk type medewerker nu behoefte is. Lees verder: mijn bedrijf moet professionaliseren!

• De integratiefase

  Bij de integratiefase worden afdelingen meer uitgebouwd en geformaliseerd. Er komt een managementteam en iedere manager krijgt een afdeling toegewezen waar hij/zij verantwoordelijk voor is. De communicatie met medewerkers vraagt veel meer aandacht. Processen moeten worden beschreven. Er moet gewerkt worden aan uniformiteit van handelen. Vaak moet het managementteam en zelfs de pionier veel leren. Loslaten en delegeren is een veel gevraagde trainingsmodule in deze fase. Mogelijke knelpunten en groeipijnen in de integratiefase ontstaan ook.
  Een vraag is of je als ondernemer ook voldoende kunt managen. Of ben je toch die pionier die zich in deze fase niet thuis voelt? De vraag is ook of medewerkers door kunnen ontwikkelen in deze nieuwe behoeftestructuur. Het wordt wel allemaal formeler, afstandelijker of zoals men het soms uit: bureaucratischer. In alle gevallen: blijf je richten op behoeften. Het beste is om zoveel mogelijk verwachte behoeftepatronen in kaart te brengen en daarop te anticiperen. Maar niet iedere ondernemer of manager is voldoende profetisch aangelegd. Anders gezegd: je kunt niet alles voorzien. Laat je niet leiden door knelpunten en klachten. Focus je op behoeften en probeer die te benoemen en uit te spreken samen met jouw medewerkers. Wellicht dat je zo veel CRISES kunt bezweren of er een positieve wending aan kunt geven.

Levenscyclus van de organisatie

Hieronder vind je informatie over de levenscyclus van een organisatie.

• Groei van de organisatie

  Ondernemers denken bij groei al snel aan omzettoename maar toch omvat groei meer dan alleen een verhoging van de verkoopcijfers. Lees mijn artikelen over groei.

• Knelpunten in organisaties

  Knelpunten in organisaties zijn er altijd. Knelpunten worden vaak ervaren als problemen. Wanneer we daar anders mee leren omgaan, zetten we de knelpunten in een ander perspectief. Knelpunten kunnen ontstaan door verandering, reorganisatie en herstructurering, groei. Lees mijn artikelen over: knelpunten in organisaties.

• Crisis in organisaties

  Onvoldoende reageren op knelpunten of te laat acteren, reactief zijn, knelpunten negeren kan leiden tot crisis in het bedrijf. Lees mijn artikelen over crisis.

• Veranderingen in het bedrijf

  Organisaties veranderen voortdurend en zoeken aansluiting bij de marktbehoefte. Dat geldt zelfs voor overheidsorganisaties die enerzijds aansluiten bij de behoeften en anderzijds moeten meegaan met het politieke bestel. Veranderingen vinden plaats bij inkrimping, groei van de organisatie, fusies, bedrijfsovernames, nieuwe technologische ontwikkelingen. Belangrijk is hoe organisaties deze veranderingen besturen.

• Innovatie

  Om de aansluiting bij de markt te houden is voortdurende innovatie nodig. Innovatie gericht op inhoud: technieken, methodieken. Maar ook innovatie gericht op het proces, de interne en externe communicatie.