home / carriere / loopbaan / persoonlijke drijfveren / persoonlijke waarden / persoonlijke vrijheid

Persoonlijke vrijheid als kernwaarde

Persoonlijke vrijheid is een kernwaarde: is dat bij jou ook het geval? Ik schreef al in een ander artikel over vrijheid, ruimte en onafhankelijkheid als behoefte. Maar nu gaat het over persoonlijke vrijheid als waarde. Als dat een waarde is voor jou dan betekent dit dat je in jouw doen en laten gestuurd wordt door deze waarde. Ik leg het soms zo uit: je gunt jezelf die persoonlijke vrijheid en je gunt het een ander ook.

Gewoon doen wat je zelf wilt, dus: is dat niet egoïstisch?

Ik sprak hierover met Ineke en ze zei: ‘Je kunt toch niet leven alsof je alleen op de wereld bent? Het is toch niet vrijheid, blijheid en hou met niemand rekening?’
Mijn antwoord: nee, dat is anarchie! Wanneer persoonlijke vrijheid voor jou een kernwaarde is, gun je een ander die ruimte ook. Je gunt de ander de ruimte om in eigen behoeften te kunnen voorzien, de ruimte om eigen keuzes te maken en de ruimte om eigen afwegingen te maken.
Persoonlijke vrijheid is juist niet: ‘doe maar wat raak’. Het is een verantwoordelijkheid die je op je neemt, waarop je aanspreekbaar bent, waarover je communiceert wanneer jouw vrijheid de ander zou kunnen raken.
Het vraagt dus ook veel communicatie. Ik sprak onlangs met Jenneke en zij zei: ‘Ik word me door deze sessie bewust, hoe belangrijk persoonlijke vrijheid voor mij en mijn man is, in onze relatie. Maar ook: hoe belangrijk wij dit vinden in de opvoeding van onze kinderen’. Jenneke en haar man Gerard kwamen erachter hoe waar dit voor hen is en hoe deze waarde hen gestuurd heeft in het gezin.

Normen

Bij elke waarde horen ook normen. Ik noem er een paar:

• Je wilt niet betutteld of bemoederd worden door anderen.
• Je hebt een hekel aan bemoeizucht.
• Je wilt niet dat mensen jou gaan labelen, in een hoek drukken of zoals Jenneke het zo mooi zei: ‘ik wil dat mensen een vraag stellen en niet dat ze conclusies trekken, die ook vaak niet kloppen’.
• Je wilt niet dat een ander gaat bepalen wat je wel of niet moet doen.
• Je wilt niet dat anderen zaken voor jou gaan invullen.
• Je wilt niet dat anderen voor jou gaan denken; dan komen ze aan jouw vrijheid.

Als je dit herkent, dan kun je vast wel een rij met irritaties maken. Irritaties wijzen rechtstreeks naar het hart van WAAR jij voor staat. Dat zijn jouw waarden. Dat is jouw waarheid.

In de opvoeding

Jenneke vertelde hoe deze waarde bij de opvoeding van haar kinderen ook een rol speelde. Niet voorschrijven hoe het moet maar helpen ontdekken. Niet dicteren maar laten uitvinden. Niet normatief zijn, maar kinderen de ruimte gunnen om eigen normen te ontdekken.

Werkvloer

Persoonlijke vrijheid kan ook een teamwaarde zijn of een kernwaarde voor de organisatie waar je werkt. Maar ook daar zijn kaders. Vrijheid is wat anders dan vrijblijvendheid en ook wat anders dan de vrijheid-blijheid-cultuur. Lees ook het artikel over leidinggeven aan verantwoordelijkheid, vertrouwen en vrijheid.