Behoefte aan vrijheid, ruimte en onafhankelijkheid
Behoefte aan vrijheid, ruimte en onafhankelijkheid heeft ieder mens in verschillende gradaties. Maar wat betekent dat? Dit artikel gaat over vrijheid, ruimte en onafhankelijkheid. Wat betekent het om jouw eigen keuzes te maken, jouw eigen weg te gaan of jouw eigen pad uit te stippelen? Of: wat houdt je tegen? Wat belemmert je? Wat betekent het wanneer je te weinig ruimte krijgt of wanneer je beknot wordt in jouw vrijheid?
Definitie en betekenis
Wat is vrijheid? Wat is ruimte en wat is onafhankelijkheid? Graag kom ik aan de hand van kenmerken tot een soort van definitie.
- Vrijheid betekent allereerst vrijheid van godsdienst, meningsuiting, schoolkeuzes, politieke keuzes etc. In principe gaat het bij vrijheid over ongebonden zijn aan of niet onderworpen zijn aan iets of iemand.
- Ruimte handelt over de ruimte die je ervaart om te zijn wie je bent, om de dingen te ervaren zoals jij het ervaart om jouw gevoelens te beleven zoals jij ze beleeft. Ruimte ontvangen heeft dus alles te maken met respect voor wie je bent.
- Onafhankelijk betekent dat je autonoom jouw weg gaat en durft te gaan op basis van jouw eigen inzichten en niet onder invloed of dwang van iemand anders.
Dit artikel schreef ik in de serie over behoeften.
Training en coaching
Bekijk onze trainingen gericht op:
- autonomie
- persoonlijk leiderschap
- persoonlijke ontwikkeling
Leerdoelen autonomie
Wat zijn de leerdoelen gericht op autonomie of persoonlijk leiderschap?
Bekijk ze hier!
Is er dan geen grens?
De vraag wordt zo vaak gesteld: als er dan behoefte is aan vrijheid en ruimte, waar is dan de grens? Is er eigenlijk wel een grens? Jazeker is er een grens. Vrijheid en ruimte zonder grens is anarchie, wetteloosheid, wanorde, chaos en ordeloosheid. Natuurlijk ben je vrij om de radio zo hard mogelijk te zetten maar jouw buurman is vrij om heerlijk van zijn rust te genieten in de tuinstoel. Anders gezegd: zo lang je samenleeft en deel uitmaakt van een samenleving is er een begrenzing van vrijheid en onafhankelijkheid. Behoefte aan vrijheid betekent niet dat we geen rekening zouden houden met andere mensen.
Jezelf afhankelijk en ondergeschikt opstellen
Wanneer jij je ondergeschikt opstelt heeft dit gevolgen voor jouw behoefte aan vrijheid. Je wordt afhankelijk van de waardering van andere mensen en je verliest jouw onafhankelijkheid. Je wordt afhankelijk van anderen door o.a. pleasegedrag, het compromis teveel te zoeken, uit zijn op goedkeuring, bevestiging etc.
Persoonlijke behoefte
De persoonlijke behoefte aan vrijheid en ruimte gaat veel dieper dan een radio die wat te hard staat overigens. Persoonlijke vrijheid betekent dat jij:
- jouw authenticiteit durft vorm te geven en de ruimte en vrijheid krijgt om dat te doen
- keuzes durft te maken op basis van jouw eigen behoeften
- jouw gevoelens durft te ervaren zoals ze zijn
- jouw gedachten durft te laten gaan zoals ze gaan
- jouw kwaliteiten en talenten mag benutten
- je mag uitspreken en vertellen hoe je de zaken voelt en ervaart
Vrijheid is dus vooral ook de ruimte ontvangen van anderen om te zijn wie je bent, om te beleven wat je ervaart zonder dat men daar inbreuk op maakt, pogingen doet om je dat te ontnemen of er een andere invulling aan te geven.
Emotionele vrijheid
Emotionele vrijheid noem ik vrijheid tussen de oren namelijk: een levenlang vrij van verplichtingen, schuldgevoel, angsten of frustratie: hoe lijkt je dat? Een levenlang vrij van dat benauwde gevoel van alles te moeten, voor iedereen klaar te staan: hoe lijkt je dat? Het heeft alles te maken met de keuze om te voorzien in je eigen behoeften. Lees ook: behoefte aan mentale en innerlijke vrijheid.
Vrijheid op de werkvloer
Ook in teams en organisaties is er behoefte aan vrijheid, ruimte en onafhankelijkheid. Wederom betekent dit dat er grenzen en kaders zijn. Vrijheid is pas vrijheid als er grenzen worden gesteld. Dat is wat anders dan maar wat raak doen of ieder moet maar bekijken wat hij/zij gaat doen.
Vrijheid betekent dat je niet op instructieniveau krijgt voorgeschoteld HOE je bepaalde werkzaamheden uitvoert of HOE je bepaalde doelen moet halen. Ontevredenheid binnen teams kan ontstaan wanneer de leiding te sturend of niet duidelijk genoeg is.
De relatie tussen gevoelens en behoeften
Wanneer je wordt bedreigd in jouw behoeften aan vrijheid, ruimte en onafhankelijkheid ontstaan er negatieve gevoelens. Een eerste neiging kan zijn om primair te reageren vanuit emotie of gevoel. Altijd ligt er een relatie tussen jouw behoeften en jouw gevoelens zoals:
- Je voelt teleurstelling omdat je niet de ruimte kreeg die je wel nodig had
- Je voelt je beknot in jouw vrijheden of je hebt het gevoel dat je opgesloten zit
- Je voelt je niet frank en vrij en je spreekt je niet uit
- Je houdt je in en je voelt je beschroomd
Belemmeringen
Er kunnen tal van belemmeringen zijn die je tegenhouden om voor eigen vrijheid te kiezen. Ik noem twee soorten:
-
Je belemmert jezelf
Je kunt jezelf belemmeren door:
- verplichtingen die je bent aangegaan
- angst of schuldgevoel waaruit je handelt
- verwachtingen die anderen van je hebben en angst om afgewezen te worden
- gevoel van oververantwoordelijkheid jegens anderen
- opgelegde en ingeprente fatsoensnormen: belemmerende overtuigingen
-
Je laat je belemmeren door anderen
Je kunt je ook laten belemmeren door andere mensen of andere mensen kunnen je daadwerkelijk belemmeren door:
- je voor te schrijven hoe je de zaken zou moeten ervaren en beleven
- je te betuttelen en te beleren over hoe het leven in elkaar zit
- voorbij te gaan aan jouw gevoelens en deze te negeren
- geen rekening te houden met jouw werkelijke behoeften
- je te claimen en op te eisen
- geen oog te hebben voor wie je bent
- je zowaar te dwingen om te doen wat zij willen
- je een schuldgevoel aan te praten wanneer je jouw eigen gang gaat of wanneer je niet aan hun verwachtingen voldoet
- voortdurend een vergelijking te maken tussen jou en andere mensen
Training en coaching
Bekijk onze trainingen gericht op autonomie of bestel het e-book: persoonlijke ontwikkeling dat doe jezelf!
Bestel de online training: autonomie en persoonlijk leiderschap!
In onze webshop kun je de training autonomie en persoonlijk leiderschap aanschaffen!
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.