Barmhartigheid is een kernwaarde
Barmhartig is een heel ouderwets woord. Maar het is een woord dat zeker niet uitgestorven is. En de betekenis al helemaal niet. Enerzijds noem ik het een kernwaarde. Anderzijds is er grote behoefte aan. Wat is barmhartigheid precies? Ik ga dat in dit artikel uitleggen hoewel ik niet het idee heb dat ik de eigenaar ben van het begrip en de betekenis van barmhartigheid.
Wanneer ben je barmhartig?
In de uitleg word ik allereerst getroffen door het woord hartig. Daar zit toch hart en ziel, hartstocht, hartelijkheid en hartgrondigheid in? Barmhartigheid komt dus van binnenuit. Dan de samenvoeging met erbarmen. Bach schreef zijn beroemde “erbarme dich’. Erbarmen duidt op innerlijk mededogen met de ander. Op mede-lijden. Wie zich erbarmt over de ander is met innerlijke deernis en ontferming bewogen. Medelijden duidt op: compassie en dat komt van het woord compassio. Dat betekent meedragen, meedulden. Het tweede woord is: condolens. Daar komt ons woord condoleren vandaan. In diepe zin betekent dat: 'samen de pijn voelen'. Je erbarmen over de ander vanuit het diepst van jouw hart. Is dat een goede omschrijving? In barmhartigheid zit ook het woord ‘genade’. Dat leg ik uit als: ‘je bent tot niets verplicht’. Genade krijg je. Dat is een gift.
Barmhartig
Barmhartig is dus een innerlijke gezindheid waaruit blijkt dat je met de medemens bewogen en begaan bent. Het is een vorm van ontferming over de ander. Je bent niet hardvochtig maar zachtmoedig. Je bent niet veroordelend maar juist onbevooroordeeld. Het vraagt om innerlijke bewogenheid, mildheid en zachtheid. Het vraagt om clementie, compassie, gulheid, milddadigheid en royaliteit. Maar ook om edelmoedigheid.
Onbarmhartig bestaat ook
De tegenhanger is onbarmhartig. Dat is hard, harteloos en zielloos, dat is veroordelend.
Ken je het verhaal van de barmhartige Samaritaan?
Misschien ken je het verhaal niet! Of juist heel goed. Het verhaal gaat over een man die beroofd werd onderweg. Rovers mishandelden hem en hij bleef berooid en beroofd achter. Weet je wie hem in de kou liet staan? De priester en de leviet. Zeg maar de mensen die de hele dag over ‘barmhartigheid’ praten, die lieten hem liggen. Weet je wie hem hielp? Een Samaritaan, die in die tijd niet zo best bekend stond.
Barmhartig zijn is wat anders dan praten over barmhartigheid
Misschien herken je dit ook uit jouw leven. Toen je het moeilijk had, was er niemand voor je. Familie, vrienden of bekenden hadden geen tijd voor jou. En zo opeens komt er hulp vanuit een heel andere hoek. Iemand die je niet kent of waarvan je het zeker niet had verwacht.
Vraag: wat heeft de ander nodig?
Misschien ken je het verhaal niet! Of juist heel goed. Maar het gaat in de kern om deze essentie: soms laat je de mensen voorbijgaan die dichtbij jou in de buurt zijn! Terwijl iemand die op afstand staat, het voor jou opneemt. Op de dag dat ik dit schrijf werd ik getriggerd door een ongeluk wat plaatsvond voor mijn woning. Een auto reed een vrouw aan op de fiets. Bloed, pijn en tranen. Ik ging naar buiten. Ik was met innerlijke ontferming bewogen. Mooie taal hè?
Ik had van alles te bieden omdat ik naast de plek van het ongeluk woonde. Warmte, water, koffie, thee, verband! Ze zei: ‘heb jij ook een schone doek?’. Dat was het enige wat ze nodig had. Ze zat onder het bloed. Ik bracht haar een schone theedoek.
Wat is de valkuil?
Je kunt overal in doorschieten! Denk ik! Barmhartigheid zonder grenzen levert niets op. Het is slaafsheid ten top. Het gaat ten koste van jezelf. Of het is een verplicht nummer. Het is geen naastenliefde maar gebrek aan eigenliefde.
Is het jouw kernwaarde?
Past het bij jou? Geef dan woorden aan wat het betekent voor jou en waar de grens ligt! Barmhartigheid vraagt van jou dat je mentaal fit bent, dat je goed in je vel zit, dat je niet alleen geeft maar ook zelf een tankstation hebt waar jij terecht kunt.
Wat zijn jouw persoonlijke waarden?
Wat zijn jouw persoonlijke waarden? Wat betekent dat voor jouw loopbaan?
Carrière en werk
Training en coaching gericht op carrière en werk o.a. loopbaancoaching.
