Ongezonde competities en haantjesgedrag binnen teams
Is er competitief gedrag binnen jouw team? Of haantjesgedrag wat de sfeer in negatieve zin ondermijnt? Beïnvloedt het de werksfeer, de open communicatie en de onderlinge verhoudingen?
Wat voor gedrag is het?
Haantjesgedrag typeer ik aan de hand van de volgende kenmerken:
- men gaat onderlinge competitie en strijd aan
- men wil graag elkaar de loef afsteken
- men is elkaar regelmatig te wijs af
- de één wil zich verheffen boven de ander
- de gezamenlijkheid wordt uit het oog verloren en individuele belangen krijgen voorrang
- de gunning onderling is minimaal
Waarom doen ze het?
Vaak ontstaat competitief gedrag
- om de eigen positie zeker te stellen
- om belangrijk te zijn
- om status en aanzien te verwerven
- vanuit geldingsdrang
Teamcoaching
Een teamcoach kan het team helpen om spanningen bespreekbaar te maken onderling. Dat begint met een individueel gesprek vooraf. Daarna een analyse van wat er aan de hand is precies. En dan pas een plan van aanpak.
Gevolgen
Hoewel enige onderlinge competitie het team kan aanscherpen, leidt haantjesgedrag tot niets. Mogelijke gevolgen:
- teamleden zijn met totaal de verkeerde zaken bezig en verliezen de focus op de organisatiedoelen
- de prestaties zijn ondermaats: de resultaten blijven achter en het team haalt niet de gewenste doelstellingen
- er ontstaat een negatieve werksfeer
- er ontstaat frictie, wrijving tussen teams of teamleden
- er ontstaat strijd tussen de haantjes
Praktijkvoorbeeld
Beiden waren ze afdelingsmanager. Ik noem ze even Ewout en Klaas. Beiden waren ze ook verantwoordelijk voor de afdelingsresultaten. Maar altijd was er frictie tussen het ene team en het andere team. Het bekende hullie en zullie fenomeen dook op. Als er iets misging op afdeling A dan lag het aan HULLIE van afdeling B. En ging er iets mis op afdeling B dan lag het aan ZULLIE op afdeling A.
Wat deden de managers? In feite veroorzaakten en bevorderden ze dit gedrag door:
- elkaar de loef af te steken
- elkaar altijd te wijs af te zijn
- de ander in een kwaad daglicht te stellen tegenover medewerkers
- niet bereid te zijn om met elkaar mee te denken, iets op te lossen of elkaar iets te gunnen
- de eigen prestaties of de resultaten van de eigen afdeling groter te maken dan ze zijn en de resultaten van de ander onderuit te halen of te kleineren
Wat kun je eraan doen?
Het meest lastige bij teamtrajecten is om te achterhalen wat er aan de hand is. Maar als er sprake is van dit gedrag dan dien je er paal en perk aan te stellen. Een standaardoplossing ligt niet in de kast en is geheel afhankelijk van jouw situatie.
Ziek worden van je werk
Kun je ziek worden van je werk? Nou en of! Lees onze artikelen over dit onderwerp.
Team- en organisatieontwikkeling
Bekijk onze interventies en trainingen voor teamontwikkeling en organisatieontwikkeling.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.