Positie-sensitiviteit
Positie-sensitiviteit is een nieuw woord wat ik introduceer. De aanleiding daarvoor is voor mij de actualiteit rond grensoverschrijdend gedrag. Je kunt daar tal van artikelen over vinden op deze website.
Nederigheid
Positie-sensitiviteit leg ik uit aan de hand van de deugden die Benedictus toekende aan leidinggevenden. En één daarvan is nederigheid. Van een leider wordt verwacht dat hij/zij:
- niet hoogmoedig of hautain is
- niet op anderen neerkijkt
- de moed heeft om onder ogen te zien dat ook hij/zij maar een mens is
- de moed heeft om kwetsbaar te zijn
- zichzelf niet verheft boven anderen
- niet arrogant is of hooghartig
Hoogmoed is de tegenhanger
Voor leiders is hoogmoed een grote valkuil, zeker als ze succesvol zijn. Ze kunnen menen dat ze onfeilbaar zijn, dat hun visie de enige juiste is, dat hun zienswijze alom moet worden gewaardeerd en dat er slechts enkelen zijn die meekunnen in die geweldige visie en zienswijze, die als waarheid wordt verkocht maar slechts aan enkelen is toebedeeld (om het te snappen). Lees ook mijn artikel over: hoe ontstaan machtswellusten?
Ouderwetse woorden
Nu vind ik nederigheid en deemoed een beetje ouderwets. Bescheidenheid is een beter woord in deze tijd. Maar ik spreek over positie-sensitiviteit. Wat is dat? Dat is allereerst je plek kennen en begrijpen dat jij een bepaalde macht hebt. Ik noem een paar kenmerken. Positie-sensitiviteit is dat jij:
- je bewust bent van jouw positie en dus ook van jouw machtspositie
- aanspreekbaar blijft op doen en laten
- altijd bereid bent te verantwoorden en uit te leggen
- blijft reflecteren op waarnemingen en beoordelingen wanneer het gaat over jouw medewerkers
- blijft begrijpen dat jij een informatievoorsprong hebt en daardoor snel met 1-0 voor staat in de wedstrijd
- blijft begrijpen dat jouw woorden een andere impact hebben dan die van een medewerker zonder leidinggevende positie
- blijft openstaan voor feedback en signalen van anderen in de organisatie
Controleren, verantwoorden en aanspreekbaar zijn
Positie-sensitiviteit is samen te vatten in drie woorden:
- Je zorgt dat er controle is op jouw handelen inzake taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden die je hebt. Het is dus ook de bereidheid om gecontroleerd te worden.
- Je bent bereid om je te verantwoorden
- Je bent aanspreekbaar op jouw handelen, op beslissingen die je nam en op de bevoegdheden die je hebt
Praktijkvoorbeeld
Ik denk aan een ondernemer die elk jaar bij me komt. Hij heeft zeven bedrijven. En ieder jaar komt hij voor het jaarlijkse functioneringsgesprek. Hij deelt zijn zorgen, worstelingen en zienswijze op zichzelf en zijn organisatie. Maar hij laat zich ook graag weerspreken. Hij zoekt een tegenpool en feedback.
Impact
Positie-sensitiviteit is ook begrijpen dat jouw woorden meer impact hebben in jouw positie. Het is begrijpen dat jouw beslissingen gevolgen hebben voor anderen. Dus ook die hebben impact.
Het grote gevaar van een hoge positie is dat de tegenspraak verstomt; hoe hoger in de boom je komt te zitten, hoe minder mensen jou terecht zullen wijzen. Dus je went aan de macht die je hebt en je gaat denken dat die jou toekomt. En omdat het menselijk is om grenzen op te zoeken, zul je die macht met meer en meer vanzelfsprekendheid gaan uitoefenen en uitbreiden. Als niemand je daarbij vertelt dat je een grens overschrijdt, gaat het van kwaad tot erger. Dus je moet je daarvan zeer bewust blijven
Ziek worden van je werk
Kun je ziek worden van je werk? Nou en of! Lees onze artikelen over dit onderwerp.
Team- en organisatieontwikkeling
Bekijk onze interventies en trainingen voor teamontwikkeling en organisatieontwikkeling.
