Verstoorde behoeften bij veranderingen zorgen voor negatieve gevoelens
Negatieve gevoelens ontstaan bij veranderingen waar je niet op zit te wachten. Hoe dat komt? Veranderingen die negatief zijn en waarvoor je zelf niet kiest, zijn een bedreiging voor jouw behoeften. En dan komen er gevoelens los als twijfel, angst, onzekerheid, verwarring of zelfs verdriet en boosheid. Wil je anders met deze gevoelens omgaan? Dan kunnen wij je helpen. De Steven is specialist in persoonlijke ontwikkeling! We stellen voor jou een maatwerktraining samen die precies bij je aansluit.
Wat zijn behoeften?
Behoeften zijn net als drijfveren de motivatoren waarom je in beweging komt. Ik omschrijf het altijd als datgene wat je nodig hebt. Je kunt er als het ware niet zonder. Zo hebben we behoefte aan basisvoorzieningen maar ieder mens heeft ook sociale behoeften en behoefte aan zingeving of zekerheid etc.
Veranderingen kunnen bedreigend zijn
Veranderingen zorgen soms voor een bedreiging in jouw behoeften. Of het nu gaat om een verandering in jouw persoonlijke leven zoals echtscheiding, verlies, vermindering van mogelijkheden door ziekte of door een verandering in de organisatie zoals functieverandering, reorganisatie of ontslag: verandering maakt inbreuk op jouw behoeften.
Training omgaan met veranderingen
Bekijk de training omgaan met veranderingen.
Leerdoelen
Bekijk de leerdoelen voor de training omgaan met veranderingen.
Welke behoeften worden verstoord?
Bij verandering worden jouw behoeften verstoord. Neem als voorbeeld de organisatieverandering waarbij men gericht is op inkrimping. Ontslag dreigt. Dat leidt tot gevoelens van onzekerheid, twijfel en angst omdat medewerkers worden bedreigd in hun behoefte aan zekerheid.
Hoe reageer je?
Van origine zit het in de genen van de mens: als er bedreiging is in onze behoeften door negatieve veranderingen zijn de reacties drieledig:
- De een kruipt weg, verschuilt zich, klapt dicht, weet niets meer te zeggen, doet net alsof er niets aan de hand is (vluchten)
- De ander wordt boos, soms zelfs woedend en gaat de strijd aan
- De derde bevriest en het lijkt alsof het hem/ haar niets doet
Hoe begrijpelijk het ook is, hoe logisch de primaire reactie klinkt: het werkt doorgaans averechts wanneer jij je laat meeslepen in jouw gevoelens bij negatieve veranderingen. Denk aan een willekeurige ontslagzaak wat eindigt in een eindeloos arbeidsconflict met de werkgever. Of denk aan de echtscheiding die ontaardt in een dramatische vechtscheiding. Het is doorgaans allemaal ingegeven door primair reageren.
Wat voor negatieve gevoelens: de 3 B's
Een mens heeft heel veel negatieve gevoelens. Die komen voort uit de basisemoties namelijk: bedroefd (verdriet), boosheid of bang (angst). De vierde basisemotie is blijheid maar dat leidt niet tot negatieve gevoelens.
-
Bedroefd of verdriet
Emotionele teleurstelling als onze wensen en verwachtingen niet uitkomen. We verliezen iets wat ons dierbaar is: baan, partner of een verloren jeugd. In het algemeen wordt vermijding van verdriet gebruikt om ons verlangen naar geluk vorm te geven. Verdriet is een reactie op verandering terwijl wij willen dat we bij de oude situatie kunnen blijven. Verdriet is nodig om een verandering te kunnen aanvaarden. Pijn ontlopen heeft geen zin. Verdriet ontlopen zorgt ervoor dat we een soort van vaag algemeen geluksgevoel creëren. De mond lacht, maar van binnen is er pijn. Verdriet uiten geeft het gevoel van: ‘hè dat lucht op’.
-
Boosheid
Boosheid is de kracht om ‘de ander uit je innerlijk te gooien’, je integriteit te beschermen, te zorgen dat je grenzen niet overschreden worden. Boosheid zegt ‘nee’ tegen iets wat we als verkeerd ervaren, de grens wordt getrokken. Boosheid is een sterke kracht. Iemand vergeleek het met een teef die gromt om haar jongen te beschermen. Gevoelens van irritatie lopen voor de boosheid uit. Vaak is woede een opeenstapeling van irritaties. Maatschappijbreed wordt boosheid bedwongen: we zijn netjes, beleefd, vormelijk, procedureel. De gevolgen? Geweld, ruzie, trammelant, mishandeling, destructie. Naar binnen geslagen boosheid kan leiden tot depressie en zelfhaat. De schuldgevoelens die daarna ontstaan leiden tot een vicieuze cirkel. Boosheid is een samenhang tussen behoeften en verlangens. Iemand zei: ‘een verwijt is een bevroren verlangen’. Ik verwijt iemand dat hij nooit meer iets van zich laat horen maar ik heb ten diepste behoefte aan contact
-
Bang of angst
Angst maakt ons alert, wijst ons erop dat er gevaar dreigt, dat we moeten opletten. Angst verhoogt het niveau van bewustzijn en het scherpt de zintuigen. Een prachtig instrument om te overleven. Als we angst onderdrukken of ontkennen gebruiken we energie om deze emotie het zwijgen op te leggen. De nek verstijft, de schouders gaan omhoog, het voorhoofd trekt samen, we drukken de knieën tegen elkaar etc. Waar zijn we bang voor? Er is angst om afgewezen te worden, angst om onze baan te verliezen of onze geliefde, we zijn bang voor de dood. Soms ook voor succes, voor de waarheid, we zijn bang voor verandering. Angst hoort bij behoeften. Verlatingsangst laat vaak een duidelijke behoefte aan genegenheid zien. Angst om de baan te verliezen heeft te maken met de behoefte aan zekerheid. Behoefte aan veiligheid kan angst voor onveiligheid creëren. Behoefte aan sociale verbondenheid en angst voor eenzaamheid horen vaak bij elkaar. Angsten hebben dus sterke wortels in onze basisbehoeften als: veiligheid, waardering en verbondenheid. Behoefte geeft verlangen, verlangen geeft hoop. Maar hoop geeft ook angst. We hopen dat het goed komt maar we zijn bang dat het verkeerd gaat.
Omgaan met emoties en gevoelens
Ontken je eigen gevoelens niet. = Als je depressief bent, overspoeld wordt door gevoelens, in de war bent of je ongelukkig voelt, moet je je gevoelens niet verbergen of ontkennen. Spreek het uit. Gevoelens en emoties zijn zeer krachtig. Het kost enorm veel energie om gevoelens en emoties te verstoppen. Deze energie kun je beter positief besteden.
Zeg hoe jij je voelt!
Een leerdoel voor de training omgaan met veranderingen is: hoe kom ik zover dat ik de veranderingen onder ogen zie en hoe zorg ik ervoor dat ik op een andere wijze met mijn primaire reacties omga.
- Ik ben boos want…………
- Ik voel me enorm geraakt door jouw uitspraak want……….
- Ik ben verschrikkelijk teleurgesteld……. (Dat hoeft niet de schuld van de ander te zijn want ik ben verantwoordelijk voor mijn gevoelens)
- Ik voel me gefrustreerd
- Ik ben verdrietig.
- Ik voel me aan de kant gezet, ik voel me gepasseerd.
- Ik heb het gevoel dat hier met 2 maten wordt gemeten (let op: ik zeg niet dat het zo is maar ik heb het gevoel).
Negatieve gevoelens roepen stress en spanning op
Negatieve gevoelens worden vaak ervaren als stress of spanning. Zie ook: leerdoelen voor het omgaan met stress.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Verandermanagement
Voor leidinggevenden hebben wij de training leidinggeven aan veranderingen ontwikkeld:
