Rouw en schuldgevoel
Als er in jouw leven een verlies heeft plaatsgehad, dan komen allerlei emoties aan de oppervlakte. Van verdriet tot boosheid, van eenzaamheid tot je in de steek gelaten voelen. Er is echter nog een emotie die bij rouw vaak de kop op steekt en dat is: schuldgevoel.
Overlijden en schuldgevoel
Na een overlijden kan iemand zich zeer schuldig voelen. Het is de vraag of die schuldgevoelens reëel zijn, maar het is zeker niet ongewoon om deze gevoelens te hebben. Vaak voorkomende vragen zijn: heb ik genoeg voor die ander gedaan of ben ik tekortgeschoten? Feit is dat je niets meer aan de situatie kunt veranderen en dat je met die gevoelen moet leren omgaan.
Zeker als een ouder overlijdt kan er bij de andere ouder een schuldgevoel ontstaan naar de kinderen toe. Je moet nu immers vader en moeder tegelijk zijn. Dit wordt vaak als zwaar ervaren. Ook komt het regelmatig voor dat er vanuit financieel oogpunt meer gewerkt moet worden om het weggevallen inkomen op te vangen. Het idee bestaat dan dat de kinderen al zoveel moeten missen en dat je ze ook nog meer “in de steek” laat.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Echtscheiding en schuldgevoel
Ook na een echtscheiding kan schuldgevoel een emotie zijn. Bijvoorbeeld als jouw partner een ander blijkt te hebben. Heb ik niet genoeg mijn best gedaan om het huwelijk in stand te houden? Is het mijn schuld dat mijn partner is gevallen voor een ander? Is het mijn schuld dat we elkaar zijn kwijtgeraakt?
Dat zijn vragen waar partners ten opzichte van elkaar mee kunnen worstelen. Maar net als bij een schuldgevoel bij overlijden kunnen er ook gevoelens van schuld ontstaan ten opzichte van de kinderen. Hadden we voor hen niet beter ons best moeten doen? Nu wonen papa of mama niet meer bij elkaar. Kan ik dat mijn kinderen aandoen? En wat als er nieuwe partners in het spel komen?
Praktijkervaring van Tom
Tom is enige tijd geleden gescheiden. Zijn 3 kinderen wonen bij zijn, inmiddels, ex-vrouw. Tom heeft de scheiding absoluut niet zien aankomen en voelt zich enorm schuldig ten opzichte van zijn kinderen. Hij doet, in de weekenden dat hij de kinderen heeft, enorm zijn best om leuke dingen met ze te doen.
Maar na verloop van maanden gaan de kinderen steeds meer hun eigen weg. Kwamen ze in het begin trouw iedere 2 weken, nu zegt er regelmatig een af. En soms zelfs allemaal. Tom heeft nog steeds een schuldgevoel overgehouden aan zijn scheiding, maar de kinderen hebben hun leven weer opgepakt. Dat maakt het voor Tom niet makkelijk. Hij voelt zich zelfs afgewezen. Tom heeft echt zijn schuldgevoel moeten verwerken. En dat kostte hem veel tijd. Maar hij begreep uiteindelijk dat zijn kinderen hem niet afwezen, maar hun eigen weg weer hadden vervolgd.
Verlies van gezondheid en schuldgevoel
Ook bij verlies van gezondheid kan schuldgevoel een rol spelen. Ziekte overkomt je toch hoor ik je denken? En dat klopt. Maar de zieke zelf denkt maar al te vaak dat deze een belasting is voor zijn omgeving. Schuldgevoel speelt hier maar al te vaak een rol. Dat schuldgevoel kan naar zichzelf toe gericht zijn, maar ook ten opzichte van de omgeving.
Het op zichzelf gerichte schuldgevoel kan een rol spelen als de ziekte bijvoorbeeld het gevolg is van een ongezonde levenswijze. Je kunt hierbij denken aan de gevolgen van roken of drank.
Bij een schuldgevoel ten opzichte van de omgeving kun je denken aan de invloed van de ziekte op het gezin. Uitstapjes en vakantie worden moeilijk of onmogelijk. Verminderde inkomsten door een afkeuringssituatie kan een rol spelen, maar ook bijvoorbeeld het niet meer kunnen spelen met de kinderen.
Gevolgen schuldgevoel
Een schuldgevoel valt heel erg zwaar. Niet voor niets luidt het gezegde: gebukt gaan onder een schuldgevoel. Dit gezegde geeft aan dat je een schuldgevoel kunt voelen als een enorme last. Dit kan nogal wat gevolgen hebben. Voor jezelf kun je dan bijvoorbeeld denken aan stress, slapeloosheid, depressie of een gevoel van eenzaamheid omdat je hier in jouw eentje mee worstelt.
Maar ook voor jouw omgeving kunnen jouw gevoelens van schuld een grote rol spelen. Anderen voelen zich vaak machteloos, omdat het hun niet lukt jouw schuldgevoelens weg te nemen. Zij zien de ander worstelen maar kunnen niets anders doen dan toekijken. Op den duur kan die machteloosheid omslaan in boosheid. Maar schuldgevoel laat zich niet zo makkelijk wegredeneren.
Afscheid nemen van schuldgevoel
Uiteindelijk is het de bedoeling dat je niet jouw schuldgevoel de regie laat nemen over jouw leven, maar dat je zelf weer jouw nieuwe koers gaat bepalen. Dat je zelf weer stevig aan het roer gaat staan. Oftewel je neemt afscheid van jouw schuldgevoel. En dat is een enorme last minder. Het geeft weer ruimte aan nieuwe inzichten.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Leerdoelen
Bekijk de leerdoelen voor de training omgaan met veranderingen.
