home / persoonlijke ontwikkeling / presenteren spreken openbaar / valkuilen presentatie

Valkuilen bij het presenteren

Iedere presentator kent een aantal valkuilen bij het presenteren. Zeker in de beginfase is het moeilijk bij deze valkuilen weg te blijven. Zenuwen spelen vaak een grote rol en dan is het moeilijk helder te blijven en jouw gedrag te corrigeren. Je zult echter merken als jij vaker presenteert dat jij je dan meer op je gemak voelt en dat je dan ook beter op deze valkuilen kunt letten. Je kunt het vergelijken met het leren autorijden. Bij jouw eerste rijles heb je vast ook gedacht dat je nooit alle handelingen zou kunnen onthouden: koppeling op laten komen, in de spiegels kijken, schakelen, gas geven, over je schouder kijken. En toch heb jij waarschijnlijk jouw rijbewijs gehaald. Het gaat eigenlijk automatisch. Ik ben denk ik toch niet de enige die het leren autorijden zo heeft ervaren? Net als autorijden  zal ook het presenteren jou steeds natuurlijker af gaan.

EUH

De tweede valkuil is het woordje euh. Bijna iedereen maakt zich er wel eens schuldig aan. Maar het kan bij een presentatie enorm irriteren. Het lijkt alsof je steeds blijft hangen. En dat lijkt niet alleen zo, maar het is ook zo. Tijdens de euhtjes probeer je na te denken. En daar neem je met het woordje euh de tijd voor. Een andere woordje waarmee je blijft hangen is bijvoorbeeld het woordje “maarreu”

Afleidend gedrag

De derde veel voorkomende valkuil is afleidend gedrag. Te veel met je armen bewegen bijvoorbeeld of steeds van je ene voet op de andere wiebelen. Het leidt enorm af van jouw presentatie. En wat te denken van de sprekers die bijna een marathon afleggen op het podium. Ze lopen van de ene naar de andere kant. Dit komt zeer onrustig over. Het is goed om het hele podium te gebruiken, maar er moet ook rust zitten in jouw toespraak. Doseren is hier het kernwoord.

Blokkeren tijdens de presentatie.

Een hele vervelende valkuil tijdens een presentatie is het totaal geblokkeerd raken. Wat nu? Je hebt een goede voorbereiding gehad en dan eindelijk is het zo ver. Jij staat er klaar voor Het publiek kijkt je verwachtingsvol aan, maar het blijft oorverdovend stil. Je hebt geen flauw idee hoe je beginnen moet. Overigens kan dit ook tijden het presenteren gebeuren. Alles schiet door je hoofd, behalve wat je wilde zeggen. Het is een groot zwart gat. Een totale black out. Door de zenuwen kan dit heel makkelijk gebeuren. Probeer niet eindeloos te herinneren wat je nu precies wilde zeggen. Los het op door bijvoorbeeld te zeggen: “ik zal het anders formuleren” of “wat ik eigenlijk wilde zeggen”. Gelukkig heb jij jouw mindmap wel bij je of je presentatiekaartjes met steekwoorden. Probeer even rust te vinden door stil te zijn en jouw gedachten te ordenen. Probeer te focussen op je ademhaling en neem rustig het publiek in je op. In jouw hoofd heb je het idee dat je al minuten lang bent stilgevallen. In werkelijkheid is dit hooguit 30 seconden.

Kom je er helemaal niet uit loop dan even het podium af, verontschuldig je en probeer het dan opnieuw. Door je hier kwetsbaar op te stellen, wordt jouw publiek meelevend. Niemand vind het fijn om een ander zo de kluts te zien krijtraken. Waarschijnlijk heb je dan wel het publiek op je hand, maar ik geef toe dat dit heel erg eng voelt. Maar net als bij een val van een paard is het goed je direct te herpakken en door te gaan.

Wees gerust, de eerste keer vergeet jij van alles. Je herhaalt niet de uitgesproken zin in je hoofd om rustig te vertellen, je staat niet stabiel, je legt te weinig intonatie in jouw toespraak, je bent de helft vergeten te vertellen enz. enz. Dat overkomt echt iedereen de eerste keer! Wees trots op jezelf. Je hebt het toch maar mooi gedaan. Volgende keer weer een beetje beter. Evalueer kritisch jouw presentatie. Wat ging er prima en wat zijn eventuele verbeterpunten. Wees niet te streng voor jezelf. Je hebt immers ook niet in een les leren autorijden. Geef jezelf de tijd. Iedere nieuwe presentatie is weer een stapje vooruit, omdat je leert van de vorige.

Toppresentator of floppresentator

Zelfs de beste presentators hebben te maken met valkuilen. Maar ze zijn zich daar bewust van en proberen die te vermijden. Wat maakt van iemand een toppresentator? Een goede presentator heeft een goede, duidelijke presentatie voorbereid. Maar minstens zo belangrijk als het hebben van een goed verhaal, is het gebruik van lijf en leden. Hoe sta jij op het podium? Ook een goed gebruik van stem en intonatie geeft kleur aan een presentatie. De manier waarop je staat en jouw houding heeft  grote invloed op je presentatie. Met een goede houding kun je extra gewicht leggen in jouw toespraak.

Een heel belangrijk element is ook het gebruik van het podium. Hoe maak je het beste gebruik van de ruimte?  Eigenlijk moet je presenteren zien als is een stukje theater. Als alle elementen kloppen en goed in evenwicht zijn, zal jouw publiek genieten en zullen ze jouw verhaal onthouden. En of de geboren toppresentator bestaat? Ik denk het wel. Er zijn genoeg mensen die zich als een vis in het water voelen in hun rol van presentator. Maar ook een geboren presentator zal alleen door veel oefenen zijn presentatie verbeteren. Ook hij zal moeten schaven en finesses aanbrengen. Maar goed presenteren is echt te leren. Door veel te oefenen zul je merken dat het je steeds beter afgaat. Oefening baart immers kunst.

Evaluatie van uw presentatie.

Jij kunt pas iets leren van jouw presentatie als je deze uitgebreid evalueert. Stel jezelf vragen als: Was mijn presentatie te lang of juist te kort? Of:

• Was de presentatie goed te begrijpen voor mijn hele publiek?
• Was ik goed verstaanbaar?
• Kon ik de aandacht vasthouden?
• Had ik voldoende rust in mijn presentatie?
• Maakte ik goed gebruik van het podium?
• Hoe was mijn stemgebruik?
• Heb ik alles verteld wat ik wilde vertellen?
• Was er voldoende interactie?
• Hoe zat het met het oogcontact?

Een goede tip is om direct na jouw presentatie een verslag te maken. Durf kritisch na jezelf toe te zijn. Vraag een aantal mensen uit jouw publiek wat zij ervan vonden.  Dit is weer jouw basis voor de volgende keer. Je weet dan precies waar je nog aan moet werken. Dat zijn jouw aandachtspunten om de volgende keer weer een stapje verder te maken in jouw presentatievaardigheden. En vooral: oefenen, oefenen, oefenen.