Beslissingen nemen, kun je leren!
Een beslissing nemen is soms gemakkelijk maar heel vaak ook moeilijk. Beslissingen nemen doen we de hele dag, iedere week en het hele jaar door. In dit artikel ga ik in op diverse beslistypes (type beslissers) en wat daarmee verbonden is. Beslissingen nemen kun je leren wanneer je het moeilijk vindt om een knoop door te hakken.
Waarover beslissen we?
We nemen kleine beslissingen: wat voor broek trek je aan vandaag? Ga je met de auto naar het werk of met de trein? Wat eten we vanavond? Maar er zijn ook grote beslissingen zoals de aanschaf van een auto of van een woning.
Er kunnen moeilijke beslissingen zijn: gaan we door met onze relatie of zetten we er een punt achter? Soms zijn er ingrijpende beslissingen: bijvoorbeeld over leven of dood. Zo kan ik doorgaan met het opnoemen van voorbeelden. Er zijn ethische beslissingen soms of bedrijfsmatige beslissingen. Je kunt spreken over beslissingen op de korte of langere termijn.
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Training en coaching
Wil je een training volgen om te ontdekken waar jouw kwaliteiten liggen? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Wat voor type beslisser ben jij?
Ieder mens beslist op een andere manier. Aan de hand van de vier elementen wil ik je laten zien wat de invloed van jouw aard en karakter kan zijn bij het nemen van beslissingen.
- Een aardetype maakt graag grondige afwegingen, neemt alle informatie secuur door. Op basis van alle rationele afwegingen komt hij/zij graag tot beslissingen. Kenmerkend voor een aardetype is dat hij/zij graag de consequenties van een beslissing wil overzien. Valkuil: blijven wikken en wegen.
- Een vuurtype beslist vooral op basis van gevoel en intuïtie. Kenmerkend voor een vuurtype is dat hij/zij snel knopen kan doorhakken. De valkuil is dat een vuurtype vooraf te weinig geïnformeerd is en impulsief en te snel de knoop doorhakt (zonder de gevolgen te overzien).
- Een luchttype beslist graag op basis van feiten, argumenten en onderbouwingen. ‘Begrijpen’ is het sleutelwoord. De valkuil is dat een luchttype in de beschouwingen blijft hangen en daardoor niet tot een beslissing komt.
- Een watertype is gericht op de relatie en beslist het liefst in harmonie en overeenstemming met anderen. Een beslissing forceren zal een watertype niet snel doen. Een valkuil is dat het watertype in zijn/haar beslissingen teveel rekening houdt met anderen en daardoor geen knoop kan doorhakken.
Leidinggevenden
In een leidinggevende functie neem je ieder uur van de dag een aantal beslissingen. Leidinggevenden, managers en directies nemen beslissingen afhankelijk van het niveau van hun functie:
- Op strategisch niveau
- Op tactisch niveau
- Op operationeel niveau
Wanneer je in een managementfunctie moeilijk tot beslissingen komt, is het zaak om de competentie besluitvaardigheid verder te ontwikkelen.
Wat heb je nodig?
Om te kunnen beslissen heb je allereerst informatie nodig. Is de informatie onvolledig, half of begrijp je de informatie onvoldoende dan is het niet mogelijk om tot een gefundeerde beslissing te komen. Overzicht en inzicht is van belang. Je moet de consequenties van een beslissing kunnen overzien. Lukt dat niet? Dan is het moeilijk om te beslissen.
Consequenties
Iedere beslissing heeft een consequentie. Of je nu kiest voor optie A, B of C. Zelfs al neem je geen beslissing, dan beslis je om de huidige situatie in stand te houden. En ook dat heeft consequenties. Beslissen is meer dan een rationele afweging. Jouw gevoel en intuïtie spelen in de meeste gevallen ook een belangrijke rol. Rationele afwegingen kun je maken door de voordelen en nadelen goed op de rij te zetten. Of door de risico’s van iedere beslissing goed in kaart te brengen. Emotionele afwegingen zijn er ook: wat is jouw gevoel bij optie A, B of C?
Belemmeringen om te beslissen
Welke belemmeringen zijn er om beslissingen te nemen?
- Je voelt je onzeker of je voelt onvoldoende zelfvertrouwen
- Je wilt teveel controle over de toekomst (het moment na jouw beslissing)
- Je houdt teveel rekening met wat anderen van jouw beslissing zullen vinden
- Je kunt de impact van jouw beslissing onvoldoende overzien
- Je hebt te weinig informatie en je wilt eerst beter geïnformeerd zijn
- Je hebt de opties voor jezelf onvoldoende uitgewerkt
- Valkuil: besluiteloosheid
Het kan ook zijn dat je wel weet welke beslissing de juiste zou zijn, maar dat je niet bereid bent om ook de negatieve consequenties te aanvaarden. Je zou bijvoorbeeld als ondernemer de helft van je personeel moeten ontslaan om niet failliet te gaan, maar je kunt het niet over je hart verkrijgen en je kunt de mensen ook niet missen om het werk gedaan te krijgen. Dan zit je zogezegd in een spagaat. Je stelt de beslissing uit totdat de situatie onhoudbaar is geworden en je tot besluiten gedwongen bent. De consequenties zullen waarschijnlijk slechter uitpakken dan wanneer je eerder een knoop had doorgehakt.
Persoonlijke effectiviteit
Wil je een training Persoonlijke Effectiviteit volgen?
Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training
- 2- daagse teamtraining
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching.
