home / persoonlijke ontwikkeling / hoogbegaafd coaching / kind hoogbegaafd / hb school / plusklas

Plusklas voor hoogbegaafde kinderen

Haal meer uit je (hoog)begaafde leerlingen

Leren leren gebeurt veelal in de plusklas of peergroeponderwijs. Het onderwijs wordt afgestemd op leerbehoeften van de (hoog)begaafde leerling en we laten de leerling in zijn/haar zone van naaste ontwikkeling werken. Niet alleen het lesstofpakket wordt hierop afgestemd maar ook de begeleiding wordt afgestemd op de leerbehoeften van de leerling. 

Voordelen

Hoogbegaafde kinderen hebben vaak het gevoel anders te zijn.

• In de plusklas is herkenning, ik ben toch niet zo ‘raar’ of ik ben niet de enige die zo denkt of voelt. Het is een plek waar het kind mag zijn wie het is. Waar het zich gezien en geaccepteerd voelt. Waar ze zichzelf mogen en kunnen zijn.  Ze hoeven zich niet aan te passen of in te houden.
• De plusklas is ook een plek waar geleerd moet worden. Op cognitief en op sociaal – emotioneel gebied.
• Het werken in de plusklas is niet alleen gericht op kennisoverdracht maar vooral op het aanleren van leervaardigheden. Het toepassen van werk- en leerstrategieën. Hoe ga ik om met tijdsdruk. Hoe maak ik een planning en hoe zorg ik ervoor dat ik deze ook uitvoer. Wat is mijn inzet en doorzettingsvermogen. Welke gevoelens horen bij leren.
• In de plusklas is de rol van de leerkracht essentieel. De leerkracht voelt aan, observeert, kijkt wat er nodig is en anticipeert. De leerkracht heeft geen sturende maar een begeleidende en coachende rol. 

Vaardigheden

Aan welke vaardigheden en doelen kun je in de plusklas of peergroeponderwijs werken:

• Persoonlijk eigenaarschap en het stellen van persoonlijke leerdoelen;
• Weten welke talenten je hebt en werken vanuit je talent en kracht om leerdoelen te halen;
• Aanleren van vaardigheden en leren van meta-cognitieve denkvaardigheden om naar hun leren en ontwikkeling te kijken;
• Het aanleren van werk- en leerstrategieën zodat zij deze kunnen ontwikkelen en inzetten;
• Leren om naar jezelf te kijken vanuit positieve gedachten.
• Inzicht krijgen in je mindset, wat zijn jouw belemmerende- en groeigedachten;
• Het aanleren van vaardigheden om onderzoek te doen en daarbij inhoudelijk passende onderzoeksvragen kunnen stellen;
• Leren en ervaren welke inspanning het vraagt om een taak af te maken en te volbrengen;
• Werken en leren met ontwikkelingsgelijken, werken en leren  met respect voor iedereen.

Een plusklas of peergroep wordt vaak opgezet om (hoog)begaafde kinderen voor een dagdeel per week meer uitdagend onderwijs te bieden.

Plusklas basisschool

Hoogbegaafdheid komt gemiddeld voor bij 2,5% van de leerlingen in een klas op de basisschool. Men denkt al snel dat hoogbegaafde kinderen zichzelf wel redden en ze er wel zullen komen maar dit is een misvatting. Het gebeurt maar al te vaak dat sommige kinderen snel zijn afgeleid of gedemotiveerd raken en hoogbegaafde kinderen kunnen net als andere kinderen ook leerproblemen hebben. Hoogbegaafde kinderen moeten daarom de juiste begeleiding krijgen. Begeleiding die op hun afgestemd is en aansluit bij hun leerproces. Dit kan middels een plusklas. Vaak komt het voor dat het standaard onderwijs in combinatie met het toepassen van compacten en verrijkingsmateriaal niet voldoende is voor hoogbegaafde leerlingen. In een plusklas wordt het lesstofpakket en de begeleiding op het niveau van de leerling afgestemd. Het niveau afstemmen voor een plusklas of peergroeponderwijs hangt van diverse factoren af, onder andere;

• Persoonlijke eigenschappen en leerdoelen
• Aanleren van vaardigheden
• Het leren van meta-cognitief denken
• Ontwikkelen van executieve functies. De functies in je brein die het mogelijk maken dat je rationele beslissingen neemt, impulsen beheerst en kunt focussen op wat belangrijk is

Visie en plan is noodzakelijk

Het spontaan opzetten van een plusklas zonder dat er een duidelijk plan en structuur is, zonder dat er een intensieve voorbereiding heeft plaatsgevonden zal waarschijnlijk niet naar tevredenheid en verwachting verlopen. Een plan met een duidelijke visie, duidelijke lijnen, overzichtelijke structuren, heldere afspraken en besluiten heeft een zeer goede kans van slagen en is vrijwel altijd verzekerd van succes.

Wat neem je o.a. op in dit plan? Denk hierbij aan:

• Waarom wil je een plusklas?
• Wat is het doel van de plusklas?
• Voor wie is wel de plusklas bedoeld, voor wie niet?
• Heeft de plusleerkracht voldoende kennis van hoogbegaafdheid?
• Hoe is de doorgaande lijn en communicatie naar ouders, leerkrachten en kinderen?
• Hoe worden resultaten geborgd en geëvalueerd? 

Bovenschoolse plusklas 

Goed onderwijs moet aansluiten op de capaciteiten van alle leerlingen. Waar de nadruk de laatste jaren vooral ligt op het begeleiden van achterblijvende leerlingen, worden leerlingen met een ontwikkelingsvoorsprong vaak miskend. Zij kunnen hierdoor bijvoorbeeld slecht gaan presteren of raar gedrag gaan vertonen door verveling. In een bovenschoolse plusklas komen de capaciteiten van een hoogbegaafd kind wel volledig tot hun recht.

• Waarom een aparte klas?

  Het versnellen van het reguliere onderwijs is vaak geen optie. Naast het feit dat je niet kunt blijven versnellen, is er ook een andere leerstof nodig die aansluit op de leerbehoeften van hoogbegaafde kinderen. Waar de meeste leerlingen bottom-up denken en hun leerstof langzaam opgebouwd wordt naar een groter geheel van kennis, denken veel hoogbegaafde kinderen top-down. Zij bekijken een probleem vanuit het grotere geheel, waardoor opbouwende lesstof voor hen al snel verveelt. Het toepassen van verrijkingsonderwijs om de lesstof te begeleiden is een oplossing, hoewel dit vanuit sociaal aspect niet altijd voldoende is. Doordat een leerling zijn eigen lesstof krijgt en onafhankelijk van de klas werkt, kan dit zorgen voor een sociaal isolement. Wil je dit tegengaan, dan kun je als aanvulling op het reguliere onderwijs kiezen voor een bovenschoolse plusklas.

• Inspelen op de leerbehoeften van hoogbegaafde leerlingen

  Een plusklas of peergroep zorgt voor onderwijs op maat dat aansluit op de leerbehoeften van hoogbegaafde leerlingen. Bij een bovenschoolse plusklas is dit concept overkoepelend en worden hoogbegaafde kinderen van verschillende scholen bij elkaar gebracht in een peergroep. In deze peergroep wordt goed ingespeeld op zowel de leerbehoeften als sociaal-emotionele behoeften. Deelnemen aan een peergroep heeft dan ook een bewezen gunstig effect op de ontwikkeling en het welbevinden van hoogbegaafde leerlingen. Dit is geen vervanging voor de reguliere school, maar een aanvulling daarop.

• Welke kinderen kunnen deelnemen?

  Alleen het hebben van een hoog IQ is niet voldoende om aan de peergroep deel te kunnen nemen. De leerling moet over voldoende leer- en persoonlijkheidseigenschappen beschikken. Er zijn verschillende manieren om deze te kunnen signaleren en diagnosticeren. Gesprekken met de leerling, leerkracht en ouders zijn een waardevolle aanvulling en hierbij niet weg te denken. Door langdurig onderpresteren en aanpassen zijn de leer- en persoonlijkheidseigenschappen niet altijd duidelijk zichtbaar en zal je ervoor moeten zorgen dat ze wel zichtbaar worden.

• De voordelen op een rijtje

  Deelname aan deze bovenschoolse plusklas is sowieso een voordeel voor de leerkracht, omdat hier vaardigheden kunnen worden aangeleerd waarvan zowel de leerling als de leerkracht in de reguliere groep voordeel ondervinden. Ook voor de leerling heeft het verschillende voordelen. Dit zijn onder andere:

  • Een intellectuele stimulans op eigen niveau
  • Doelgericht begeleid worden in emotionele ontwikkeling
  • Ontplooiing van de creatieve mogelijkheden
  • Bevordering van de omgang met gelijkgestemden
  • Het aanleren van werk- en leerstrategieën
  • Beroep doen op metacognitieve vaardigheden
  • Omgaan en ontwikkelen van executieve functies

Wat kan De Steven hierin betekenen?

De Steven kan een plusklas of onderwijs voor de peergroep opzetten. Dit onderwijs wordt altijd afgestemd op de leerbehoeften van de hoogbegaafde leerling. In samenwerking met de leerkracht en de leerling wordt een plan van aanpak opgesteld om bijvoorbeeld samen te leren werken met ontwikkelingsgelijken, vanuit positieve gedachten naar anderen en jezelf te kijken en te leren hoe om te gaan met werk- en leerstrategieën. Daarnaast kan De Steven leerkrachten coachen bij het opzetten en aansturen van een plusklas om zo altijd het hoogbegaafde kind juist te stimuleren, motiveren en assisteren.

Vragen over plusklas of peergroeponderwijs?

Heb je vragen over de werkwijze en leerdoelen in een plusklas of peergroeponderwijs? Of wil je graag als schoolleider/leerkracht advies of begeleiding hierin? Neem dan contact op met De Steven, wij staan je graag te woord!