Verrijkingsonderwijs biedt uitdaging
Verrijkingsonderwijs biedt uitdaging aan hoogbegaafde kinderen. Hoogbegaafde kinderen kunnen zich makkelijk gaan vervelen op school. Hierdoor kunnen ze het plezier verliezen in de taken die ze op school toebedeeld krijgen. Om ervoor te zorgen dat deze leerlingen het weer naar hun zin krijgen op school, is er meer uitdaging in de lesstof nodig.
Kenmerken verrijkingsonderwijs
Kenmerken van verrijkingsonderwijs zijn:
- De leerling wordt uitgedaagd qua opdrachten
- Er is oog voor verdieping van de lesstof
- Conceptueel denken wordt bevorderd door minder aandacht aan feiten te geven
- Complexe opdrachten worden verstrekt
- Actief leren en oplossen van problemen
Hoogbegaafdheid op school
Dit artikel is geschreven in de serie: hoogbegaafdheid op school.
Webinar
Wil je meer informatie? Volg dan onze webinar die wij verzorgen voor ouders van hoogbegaafde kinderen.
Training & coaching voor HB-ers
Bekijk al onze trainingen voor hoogbegaafde personen.
Voordelen
Ook zorgt verrijkingsmateriaal ervoor dat hoogbegaafde kinderen geen scheef zelfbeeld ontwikkelen. Doordat ze nauwelijks te maken krijgen met falen gaan ze zich als altijd succesvol zien. Hierdoor wordt goed de norm, wat kan leiden tot overschatting of juist onderschatting bij het beginnen aan nieuwe taken. Ze leren niet omgaan met tegenslag wanneer iets een keer niet zo goed lukt en kunnen hierdoor juist faalangst ontwikkelen. Bovendien wordt dit scheve zelfbeeld vaak versterkt door de volwassenen in de omgeving van de leerling. Deze zijn zo gewend aan hoge prestaties, dat ze bij een mindere prestatie al snel hun teleurstelling uitspreken. Ook de ontwikkeling van dit scheve zelfbeeld kan worden voorkomen door verrijkingsonderwijs.
Ontwikkeling van leerstrategieën
Reguliere lesstof in het onderwijs leert een hoogbegaafd kind dus niet om te gaan met tegenslagen. Daarnaast leert het niet om goede leerstrategieën en een goede werkhouding te ontwikkelen. Er is geen behoefte om te reiken naar alternatieve methodes om de taak tot een goed einde te brengen. In het verrijkingsonderwijs wordt een hoogbegaafd kind wel uitgedaagd tot het ontwikkelen van werkstrategieën. Er moet tijd worden geïnvesteerd in de taak, net zoals andere leerlingen dat moeten doen. Bovendien leiden de taken niet altijd tot een foutloos resultaat, waardoor ze ook met tegenslagen om leren te gaan.
Het toepassen van verrijkingsmateriaal
Door verrijkingsonderwijs toe te passen kan een hoogbegaafd kind niet alleen cognitief goed presteren aan het einde van een leerjaar, maar worden ze ook gestimuleerd om zich breed te ontwikkelen. Aanbevolen wordt wel om een deel van de reguliere lesstof te schrappen bij het aanbieden van verrijkingsmateriaal in het onderwijs. Wordt dit niet gedaan, dan wordt de verrijkingsstof door de leerling vaak gezien als een onbelangrijk extraatje. Als de leerling weet wat hij nog te leren heeft en hiervoor begeleiding van de leerkracht kan krijgen dan kan de keuze van de soort verrijkingsstof wel bij de leerling zelf worden gelegd, wat ervoor zorgt dat de leerling verantwoordelijkheid draagt voor de eigen leerstof. Dit bevordert de stimulans om zijn of haar best te doen. Kan de leerling nog niet met deze mate van vrijheid omgaan, dan dient deze meer gestuurd te worden.
Vrijblijvend karakter
Verrijkingsonderwijs blijkt in de praktijk nog vaak een vrijblijvend karakter te hebben. Wanneer de leerling niet aan zijn verrijkingswerk toekomt, is het vaak lastig te achterhalen wat hiervan de reden of oorzaak is. Sluit het werk aan bij de leerdoelen en heeft de leerling echt iets te leren, dan zal de leerling begeleid moeten worden op het stukje leren. Blijft dit uit, dan loop je het risico dat de leerling minder gaat presteren en niet aan zijn verrijkingswerk toekomt. In de praktijk blijkt vaak dat afstemming van het verrijkingsonderwijs en de begeleiding tijdens het verrijkingsonderwijs lastig te organiseren is.
Meer weten?
Wil je meer weten? Bijvoorbeeld:
- Weten wat verrijkingsmateriaal precies is?
- Of het materiaal ook echt een beroep doet op het denkvermogen van de leerling?
- Sluit het materiaal aan bij het te leren doel van de leerling?
- Wordt het op de juiste manier ingezet en wordt de juiste manier van begeleiding gegeven?
- Wat vraagt het inzetten van verrijkingsmateriaal van de leerkracht, leerling en leeromgeving?
- Voor welke leerlingen is verrijkingsmateriaal geschikt?
- Gaat de begaafde leerling ook daadwerkelijk iets leren?
- Hoe stem je de begeleiding af op de ondersteuningsbehoefte van de leerling?
Voor het toepassen van dit verrijkingsmateriaal, of voor meer informatie over de verrijkingsstof zelf, kun je vrijblijvend contact opnemen met De Steven. Wij begeleiden je graag bij het geven van verrijkingsonderwijs aan hoogbegaafde kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar.
Luister en zie mij (E-book in pdf)
Luister en zie mij is een stappenplan voor het voeren van een diagnostisch gesprek met (hoog)begaafde kinderen.
Gesprekskaarten over hoogbegaafdheid
Het doosje HB-gesprekskaarten helpt je kinderen, die mogelijk kunnen presteren op (hoog)begaafd niveau, te ontdekken.
Deze gesprekskaarten zijn ontwikkeld voor scholen, leerkrachten, ouders en iedereen die in gesprek wil gaan over het signaleren van hoogbegaafde kinderen.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Annita Smit.