Gevoelens tonen, erkennen en ontvangen
Gevoelens tonen, erkennen bij jezelf en bij anderen is een basis in het autonomieproces. Gevoelens van de ander ontvangen hoort daar bij. Wanneer je eigen gevoelens erkent, laat zien en deelt en wanneer je de gevoelens van anderen kunt ontvangen, dan ontstaat er een verdieping in de relatie die je met de ander hebt.
Gevoelens uiten
Wanneer we spreken over het uiten van gevoelens dan zijn we al een stap te ver. Het gaat heel vaak nog niet over het uiten van gevoelens. Er zit nog een stap voor namelijk: eigen gevoelens durven toestaan en erkennen. Zodra we dat doen, kunnen we praten over het uiten van gevoelens. Heel veel mensen hebben hun gevoelens weggestopt in de kluis van hun ziel en kaarten dit af met tal van rationele beschouwingen als ‘het leven gaat zijn gang’ en ‘elk voordeel heeft een nadeel’.
Training en coaching
Bekijk onze trainingen gericht op:
- autonomie
- persoonlijk leiderschap
- persoonlijke ontwikkeling
Leerdoelen autonomie
Wat zijn de leerdoelen gericht op autonomie of persoonlijk leiderschap?
Bekijk ze hier!
Gevoelens tonen
Wanneer je jouw gevoelens toont, communiceer je krachtiger. Jouw emotie en gevoel ondersteunt wat je zegt. Jouw non-verbale communicatie bevestigt als het ware de woorden die je uitspreekt. Wanneer je jouw gevoelens niet toont, zwakt dat de boodschap af. Wanneer je zegt dat je bijzonder blij bent omdat………… en mensen kunnen aan jouw gezicht niet zien dat je blij bent dan komt jouw verhaal niet over. Bij anderen kan daardoor twijfel ontstaan.
Wegpoetsen en wegmoffelen past in onze cultuur
In onze cultuur hebben we sterk geleerd om onze emoties en gevoelens weg te moffelen. Het kind dat bang is voor een spin krijgt al snel de reactie dat een spin maar een klein diertje is waar je niet bang voor hoeft te zijn. Angst wordt hier verstandelijk beredeneerd. Zie ook: relatie tussen behoeften en gevoelens.
- Iemand die irritatie of boosheid toont wordt afgeschilderd als ‘vervelend’ of ‘ongemakkelijk’. Een kind dat boos is op zijn ouders zal al snel merken dat gehoorzaamheid voorop dient te gaan. Er wordt niet geleerd om hier goed mee om te gaan. Het wordt vrij snel de kop ingedrukt.
- Afgunst is uit den boze. Stel dat je buurman een mooi huis heeft en je bent er jaloers op. Dan wordt de opmerking gemaakt dat je maar eens tevreden moet zijn met wat je hebt.
- Jaloezie is een niet ontvankelijk verklaard gevoel. Er wordt vaak een beetje lacherig over gedaan: ‘hij/ zij is een jaloers type’.
- Verdriet wordt ook in onze samenleving beredeneerd. Het moet ook vooral niet te lang duren. Tegen de jongen van 16 die de verkering uitkreeg wordt geroepen ‘geen hand vol maar een land vol’ en de ouders die hun kind verloren kregen als troost mee ‘het leven gaat verder en je hebt er nog twee’. Ook dat is een beredenering van emotie en gevoel.
In meer of mindere mate hebben wij geleerd om onze emoties en gevoelens weg te poetsen. Met alle gevolgen van dien. Zoals de lever en de maag een functie hebben in ons lichaam, zo hebben gevoelens en emoties ook wel degelijk een functie in ons bestaan. Het leerpunt is:
- Het zichzelf toestaan om gevoelens te ervaren.
- Leren om gevoelens en vooral de positieve betekenis daarvan een plek te geven
- Daarna komt delen. Communicatie is delen van gevoelens.
Waarom ontkennen we onze gevoelens?
Eigen gevoelens ontkennen, waarom doen we dat? Allereerst is het een manier om geen pijn te voelen en ten tweede hebben we het misschien thuis ook niet geleerd. Hoe misken je je eigen gevoelens?
- Net doen alsof ze er niet zijn: dom doordoen en voorbijgaan aan wat je voelt
- Rationaliseren: zie ook ons artikel over dooddoeners
- Net doen alsof ze er niet toe doen
- Afleidingsmanoeuvres: aandacht ergens anders op vestigen
Opkroppen
Spaar je jouw gevoelens op? Merk je dat je gevoelens opkropt tot de dag dat de bom barst? Vervelend gevoel is dat. Lees verder over dit onderwerp.
Uitspreken
Wanneer er balans is tussen de eigen gevoelens tonen en het ontvangen van de ander in zijn/haar gevoelens dan is er communicatie op een bijzonder hoog niveau.
Gevoelens van de ander ontvangen
Het tweede punt wat hierna komt is ‘de ander zijn gevoelens leren ontvangen’. Waarom is dat het tweede? Kan het niet andersom? Autonomie begint altijd bij jezelf. Nooit bij een ander!
-
De ander afwijzen in zijn gevoelens
Gevoelens van de ander afwijzen doe je door ze te ontkrachten of te bagatelliseren. Daar zijn tal van manieren voor maar wie andermans gevoelens afzwakt of ontkracht miskent de ander en wijst de ander af.
-
Gevoelens van de ander ontkennen of er overheen walsen
Het kindje dat huilt en daarmee zegt ‘ik heb honger’ wordt in zijn basale behoefte van ‘eten’ al gefatsoeneerd door onze klok. Het kindje moet namelijk leren om op onze tijden te eten en te drinken en wordt daarmee geïntegreerd in onze bestaanswereld van ‘wij weten wat goed voor je is’.
‘Mam, ik ben zo bang in het donker’ waarop de moeder antwoordt: ‘kind stel je niet aan, er is hier niemand in de buurt’.
Iemand is verdrietig of teleurgesteld en soms wordt er zomaar overheen gewalst. Door over te schakelen op een ander onderwerp, door eigen verhalen naar voren te brengen of gewoon te zeggen: ‘hou er nu maar eens een keer over op'.
-
Niet kunnen omgaan met kritiek door gevoelens weg te praten
De medewerker klaagt erover dat hij zich kan ergeren wanneer hij ziet dat er binnen de organisatie waar hij werkt zoveel onduidelijkheid is. Vaak wordt dit door de leiding opgevat als kritiek in de trant van ‘we hebben het dus niet goed gedaan’. Of een andere reactie: ‘man hou een keer op te zeuren zeg!’. Ook dat is miskenning want in feite vraagt de betreffende medewerker om duidelijkheid. Hij houdt blijkbaar van structuur en als die er op die manier niet is dan maakt hem dat min of meer onzeker.
Wat dacht je van de opmerking van een willekeurig medewerker die zegt ‘ik voel me niet serieus genomen’ waarop de leiding antwoordt ‘en dat vind ik geheel onterecht, dat zie jij niet goed’. De medewerker ziet het wel goed maar ervaart het blijkbaar anders dan de leiding. Wederom een bevestiging dat de medewerker inderdaad niet serieus genomen wordt. Beter zou de vraag zijn hoe het komt dat de medewerker zich zo voelt. Over veel valt te twisten en de waarheid ligt in het midden, maar als het gaat over het gevoel van mensen dan hebben ze altijd gelijk. Als iemand zich onheus bejegend voelt, dan is dat zijn waarheid. Wanneer iemand boos is, kun je niet zeggen dat dit onterecht is. Je kunt wel zeggen dat je het anders ervaart.
-
Iemands gevoelens ontvangen
De gevoelens van de ander ontvangen betekent:
- Je kunt de ander respecteren en aanvaarden ook in zijn/haar negatieve gevoelens en emoties
- Je bent bereid om naar de ander te luisteren en je wilt moeite doen om de ander te begrijpen
-
Verdrinken in iemands gevoel of de emoties overnemen
De andere kant is er ook uiteraard. Je kunt de gevoelens van de ander ook zo’n overmatige plaats geven dat je als het ware verdrinkt in de emotie. Soms nemen mensen zelfs het gevoel of de emotie over van anderen. Vooropgesteld: daar help je een ander ook niet mee. Afstand en nabijheid is dan een heus leerdoel geworden.
Training en coaching
Bekijk onze trainingen gericht op autonomie of bestel het e-book: persoonlijke ontwikkeling dat doe jezelf!
Bestel de online training: autonomie en persoonlijk leiderschap!
In onze webshop kun je de training autonomie en persoonlijk leiderschap aanschaffen!
