home / persoonlijke ontwikkeling / veranderingen / rouwcoaching / hechting onthechting verlies

Verlies en hechting horen bij elkaar

Verlies en hechting kun je nooit los van elkaar zien. Verlies staat aan de ene kant en aan de andere kant staat hechting. Pas als je ergens aan gehecht bent en dit verliest, kun je rouw ervaren over het verlies. Dat kan een overlijden zijn, maar ook het verlies van een baan, verlies van gezondheid, verlies van vrienden of het verlies van een huisdier, verlies van eigendommen na een brand, verlies van huis en haard of vul zelf maar in.

Rouw en verandering gedrag

Zeker als de rouw nog vers is, kan het voorkomen dat jouw gedrag (tijdelijk) verandert. Dat is niet erg als je ondertussen jouw rouwproces de ruimte geeft. Dat is anders als je jouw rouw probeert weg te drukken en je gedrag dusdanig verandert dat jouw omgeving daar problemen mee ondervindt. En uiteindelijk ook jij zelf. Dit te herkennen is al moeilijk, maar dit erkennen nog heel veel moeilijker. Aan welke gedragsveranderingen moet je dan denken?

• Allereerst je terugtrekken. Natuurlijk is het logisch dat je vlak na een verlies nergens zin in hebt. Als dit echter langere tijd duurt en je raakt geïsoleerd van jouw omgeving kunnen er wel problemen ontstaan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan eenzaamheid of verwaarlozing.
• Excessief gedrag. Dit heeft te maken met het niet onder ogen willen zien van de realiteit. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in overmatig drankgebruik, drugsgebruik of gokken. Alles om de werkelijkheid van dat moment weg te vagen. Op de lange duur kan dit ernstige problemen geven.
• Woedeaanvallen. Je bent door het minste of geringste geïrriteerd. En je wordt niet een beetje boos, nee je raakt buiten jezelf van woede. Natuurlijk is er vaak begrip van jouw omgeving vlak na een verlies. Echter de ervaring leert dat je op de lange duur hierdoor mensen kunt kwijtraken. Je krijgt steeds meer het gevoel dat je op een eilandje zit en dat je niet begrepen wordt.
• Jezelf begraven in werk of andere activiteiten. Alles om maar niet thuis te hoeven zitten. Om niet aan jouw verlies te hoeven denken. Vaak wordt gezegd dat het leven oppakken de beste remedie is na een verlies. Dat kan in sommige gevallen zo zijn, maar als dit je verhindert om bezig te zijn met jouw rouw kan dit op een later moment alsnog in alle hevigheid naar boven komen. Met alle gevolgen van dien.

Het verlies van hechting resulteert in veel gevallen in dergelijke gedragsveranderingen. Zonder verlies was deze gedragsverandering niet opgetreden. Belangrijk is dat deze verandering herkend wordt door jezelf of door jouw omgeving. Al is het vaak moeilijk om in die omstandigheden iets aan te nemen van jouw omgeving. Vaak sta je daar helemaal niet voor open. Probeer toch kritisch naar jezelf te blijven kijken. Het is absoluut geen schande om er niet zelf uit te komen en hierbij hulp te vragen en te accepteren. 

Rouw en lichamelijke klachten

Behalve verandering van gedrag kan rouw zich ook uiten in lichamelijke klachten. Vlak na het verlies wordt er wel een link gelegd met het verlies, maar als je niets met jouw rouwproces doet kan dit verlies blijven sluimeren. Pas op een later tijdstip kunnen zich dan lichamelijke klachten voordoen. Vaak wordt er dan in eerste instantie geen verband gelegd met jouw verlies. Je denkt immers dat deze rouw al naar de achtergrond is geschoven? Dit is eigenlijk het begin van het protest van jouw lichaam. Je bent jouw gezondheid stelselmatig aan het ondermijnen door de rouw geen aandacht te geven. Ik som hieronder een aantal bekende klachten op. Misschien herken je er een of een aantal:

• Verhoogde spierspanning

  Je zit lekker naar de televisie te kijken. En ineens word jij je er van bewust dat je enorm gespannen bent. Je zit met opgetrokken schouders, die uiteindelijk resulteren in een stijve nek of schouders. Of je merkt dat je met samengebalde vuisten zit. De nagels staan in jouw handpalmen. Een teken van een enorm verhoogd stressniveau.

• Een gejaagd gevoel

  Je voelt je enorm ongedurig, bijna zenuwachtig. Bij een hoog stressgehalte kun je in gewicht afvallen of je kunt juist in gewicht toenemen door een verhoogd cortisolgehalte.

• Pijn

  Stress gaat altijd op jouw zwakke plek zitten. Heb je altijd al last van bijvoorbeeld jouw rug of knie, dan kunnen door onverwerkte rouw jouw pijnklachten toenemen. Ook kunnen er nieuwe pijnklachten ontstaan zoals spanningshoofdpijn.

• Emotionaliteit

  Door jouw verlies is jouw lichaam uit balans. Je kunt hierdoor erg emotioneel reageren. Ook als je voor het verlies helemaal geen emotioneel type was. Het kan je van jouw lichaam vervreemden, omdat je jezelf zo niet kent.

• Burn-out

  Als je alle signalen van jouw lichaam negeert, zoals o.a. slapeloosheid, irritatie, lage belastbaarheid en vermoeidheid heb je grote kans dat je uiteindelijk in de reserves van jouw lichaam belandt. Doe je dan nog niets, dan raken ook de reserves van jouw lichaam op en kun je in een burn-out belanden.

• Slapeloosheid

  Vaak worden in de nachtelijke uurtjes gebeurtenissen nog eens opnieuw beleefd. Dat kan in jouw hoofd, maar ook door nachtmerries. Je kunt dan niet uitgerust aan de nieuwe dag beginnen. Eens een keertje slecht slapen is niet erg, maar als dit eerder regelmaat dan uitzondering is dan kan dit jouw belastbaarheid overdag ernstig ondermijnen. Je begint dan al moe aan de dag. Jouw enige gedachte is dan in de ochtend hoe je in vredesnaam de dag doorkomt.

• Depressie

  Door onverwerkte rouw kun je steeds meer in een neerwaartse spiraal terechtkomen. Je hebt steeds meer moeite om een dagritme te vinden. Je vindt het leven niet of nauwelijks meer de moeite waard en je hebt steeds meer moeite om in de ochtend op te staan, laat staan dat je nog activiteiten onderneemt. Dan kan het zijn dat je in een depressie bent geraakt. Lichamelijke klachten kunnen het gevolg zijn van een onverwerkt verlies. Juist als de klachten in een later stadium ontstaan wordt er vaak ontkend dat het te maken heeft met een verlies. Toch zullen deze klachten blijven terugkomen als je niets doet met het onderliggende probleem: de verwerking van jouw rouw.

  • Herken de klachten en zoek eerst uit of er een lichamelijke oorzaak is.
  • Erken dat die klachten te maken hebben met rouw.
  • Ga aan de slag met het verwerken van jouw verlies. Neem de tijd voor jouw rouwproces.
  • Geef jouw verlies een plekje en een betekenis.