Presenteren: voorlezen of improviseren?
Presenteren: moet je de hele presentatie voorbereiden en daarna voorlezen of opdreunen? Of is het van belang om te improviseren en het verhaal meer de vrije loop te laten? Kun je uit de losse pols presenteren?
Het voorlezen van tekst
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: het simpelweg voorlezen van jouw tekst bij een presentatie is dodelijk.
- Op de allereerste plaats heb je op deze manier geen enkel contact met je publiek. Je ziet niet dat de aandacht van jouw toehoorders afdwaalt en je hebt ook geen enkel idee of jouw boodschap overkomt. Al is het antwoord eenvoudig. Nee, jouw boodschap komt absoluut niet over. Mocht je toch nog even oogluikend naar jouw publiek kijken dan zul je waarschijnlijk schrikken. Grote kans dat er in zaal gefluisterd wordt of dat er op de mobiele telefoon wordt gekeken. Als je wel eens naar het journaal kijkt en de autocue (daar staat de tekst uitgeschreven voor de presentator) valt uit, dan is de desbetreffende presentator gedwongen om zijn boodschap voor te lezen van papier. Hij verliest dan het oogcontact met zijn publiek. Het journaal voelt dan meteen een stukje afstandelijker. Oogcontact maakt dat jij je betrokken voelt bij de onderwerpen. Zonder betrokkenheid zap je al snel verder. Zo gaat het ook met presenteren. Je publiek moet bijna voelen dat je de presentatie ingezogen wordt. Dat het lijkt dat jij de presentatie speciaal voor jou wordt gehouden. Dat maakt dat jouw publiek geboeid van begin tot eind blijft luisteren.
- Op de tweede plaats gebruikt iedereen in minder of meerdere mate gebaren om een verhaal te ondersteunen. Op deze manier zet jij je verhaal kracht bij. Als jij jouw presentatie voorleest ben je niet in de gelegenheid ondersteunende gebaren te maken. Hierdoor ziet jouw presentatie er onnatuurlijk en saai uit. Doe je het toch, dan wapper je met jouw papieren en moet je even zoeken waar je ook al weer gebleven bent. Niet doen dus. Je kunt soms door de zenuwen helemaal niet zo snel vinden waar je bent opgehouden met je verhaal.
Een presentatie moet overtuigend gepresenteerd worden. En dat is het moeilijkste onderdeel: jouw verhaal vertellen.
- In de derde plaats komt het oplezen van je verhaal jouw intonatie niet ten goede. Bij het voorlezen aan kinderen gebruik je je stem op een heel andere manier. Maar voor een zaal met toehoorders vindt het merendeel het gebruik van de stem eng. Het gevolg is dat jouw presentatie op een toon plaatsvindt. Het lijkt alsof je een lesje opdreunt. Saai, saai, saai.
- Ten vierde lees jij je verhaal waarschijnlijk veel te snel voor. Door zenuwen en stress ben je al snel klaar. Voor jouw publiek is je verhaal dan echt niet te volgen. Je vertelt het verhaal immers niet. Iets wat heel logisch lijkt in jouw hoofd ,begrijpt het publiek meestal niet zo snel.
Leerdoelen spreken in het openbaar
Bekijk andere leerdoelen voor de training effectief presenteren of spreken in het openbaar.
Training spreken in het openbaar / presenteren
Bekijk de trainingen: spreken in het openbaar en effectief presenteren.
Presenteren? Dat kan ik wel!
Goed presenteren is niet zo eenvoudig. Zeker beginners denken er vaak erg makkelijk over. Het lijkt simpel om een verhaal zonder horten of stoten over te brengen. Zeker als de materie waarover gesproken moet worden goed wordt beheerst, wordt het vaak gezien als een “makkie”. Maar ik kan je vertellen dat ik soms schrik als deze mensen hun verhaal moeten presenteren.
Ook wordt vaak gezegd: joh ik heb dat verhaal al zo vaak verteld. Dat doe ik wel “even”. Maar er wordt vaak vergeten dat het een groot verschil maakt om tegen iemand te praten (in een gesprek) of dat je het verhaal in je eentje moet vertellen voor een groep. Anders gezegd: een dialoog versus een monoloog. Een goede voorbereiding van een presentatie is echt van groot belang. Als jij daar staat, helemaal alleen en je houdt een toespraak of monoloog, dan krijg je geen directe reactie zoals van een gesprekspartner. Grote kans dat je dan vervalt in euh….of nog erger stiltes. Een goede presentatie staat of valt met een goede voorbereiding. De presentatie lijkt bijna ter plekke verzonnen, maar vergis je niet. Hier is een gedegen voorbereiding aan vooraf gegaan. Dat maakt dat dat de speech zonder haperingen verloopt en ziet deze er natuurlijk uit.
Improviserend presenteren
Er zijn sprekers die zonder enkele voorbereiding op het podium gaan staan. Die hebben zo’n vertrouwen in hun kennis van de materie dat ze de presentatie echt ter plekke verzinnen. Helaas zijn er maar weinigen onder ons die dat ook tot een goed einde brengen.
- Op de allereerste plaats is het moeilijk om in een geïmproviseerde speech een structuur aan te brengen. Een gebrek aan structuur maakt het moeilijk voor je publiek om jouw verhaal te volgen. In jouw hoofd lijkt het allemaal logisch, maar is het dat ook voor je toehoorders?
- Ten tweede heb je te maken met de factor tijd. Hoe lang duurt jouw speech nu al en hoe lang moet je nog? Al sprekend op het podium, zonder dat je van tevoren geoefend hebt, heb je daar geen idee van. Het kan voorkomen dat je nog geruime tijd moet, maar dat je al door jouw stof heen bent. Staand op een podium is je inschatting van tijd heel anders. Een minuut kan dan een eeuwigheid duren. Als je niet kunt terugvallen op een goede voorbereiding heb je een grote kans dat het tijdens jouw presentatie misgaat.
Waarom wordt er gekozen voor een geïmproviseerde presentatie?
- Vaak wordt als uitgangspunt een bekende presentator genomen. Daar ziet het er allemaal zo gemakkelijk uit. Dat kan ik ook wel! Maar vergis je niet: elk grapje, elk gebaartje, elke “vergissing” is van tevoren bedacht en uitgeprobeerd. Oefenen, oefenen, oefenen, totdat het er zo simpel uitziet dat er gedacht wordt dat het allemaal uit het hoofd gebeurt. Dat is een grote misvatting. Een nog grotere misvatting is dat jij het ook wel op deze manier kunt doen. Tenzij jij een doorgewinterde spreker bent: Oefen je speech. Een presentatie eruit laten zien alsof het ter plekke verzonnen is is echt een hele grote opgave.
- Ook wordt er nogal eens gedacht dat de beste speeches de ter plaatse bedachte speeches zijn. Neem jezelf eens op. En kijk dan eens hoe jij het onvoorbereid doet. Grote kans dat je hiervan schrikt. De haperingen en euh’s zijn talrijk. Er is moeilijk een rode draad te volgen. Laat staan voor jouw publiek. Neem eens een onvoorbereide presentatie op. Wees kritisch naar jezelf. Ben je tevreden?
Kortom: een goede presentatie vergt een heel goede en zorgvuldige voorbereiding. Daarna zul je moeten oefenen. Heel veel oefenen. Je krijgt maar een keer de kans om een goede indruk te maken.
Als je een heel ervaren spreker bent, dan kun je gaan improviseren door bijvoorbeeld ervaringen uit de praktijk of actueel nieuws toe te voegen. Dat kan als jouw basis staat als een huis en jij je zelfverzekerd genoeg voelt op een podium. Tot die tijd hou het bij de door jou geoefende presentatie. Een presentatie die je verteld. Op een natuurlijke manier, die bij jou past en die echt vanuit jezelf komt, met een goed stemgebruik, met de accenten op de juiste plaats, niet te lang en niet te kort. Die overtuigt en ervoor zorgt dat die jouw publiek bij blijft. Dat is een flinke uitdaging om dit voor elkaar te krijgen.
Spreken in het openbaar / effectief presenteren
Individuele training kun je volgen op locatie Amersfoort / Hoogeveen of online.
Voor groepen maken wij graag een offerte.
Open inschrijving Amersfoort of Hoogeveen
Vijf keer per jaar verzorgen wij de training spreken in het openbaar / effectief presenteren op basis van open inschrijving in groepsverband.
