home / persoonlijke ontwikkeling / assertiviteit / grenzen / eigen grenzen

Eigen grenzen: ga je regelmatig overheen?

Eigen grenzen: vind je het moeilijk om daarmee om te gaan? Of zeg je: moeilijk om mee om te gaan, ik voel ze niet eens? Ga je structureel over eigen grenzen heen? Ga je voorbij aan eigen behoeften en gevoelens?

Eigen grenzen ervaren: behoeften en gevoelens

Grenzen hebben altijd te maken met gevoelens en behoeften. Wanneer je eigen behoeften onvoldoende of overmatig vervult, passeer jij een grens. Je hebt behoefte aan beweging maar wanneer je die niet vervult krijg je stijve en stramme spieren. Vervul je de behoefte aan beweging overmatig dan krijg je blessures.

Behoeften gaan kort gezegd over een twee zaken: ontspanning en inspanning. Jouw geest en lichaam heeft inspanning en ontspanning nodig. Je gaat over de eigen grens wanneer:

• Je de geest teveel of te weinig inspanning of ontspanning gunt
• Jouw lichaam teveel of te weinig inspanning of ontspanning gunt

Samengevat: je gaat dus over eigen grenzen heen wanneer je niet geeft wat jouw lichaam en geest nodig hebben of wanneer je dat teveel geeft. In beide gevallen is de grens gepasseerd.

Twee vormen

Ik noem een paar vormen van grensoverschrijdend gedrag.

• Streng voor jezelf?

  Ben je te streng voor jezelf? Wat betekent het nu wanneer je te streng voor jezelf bent? Wanneer je te streng bent voor jezelf leg je jezelf teveel op: je legt jezelf teveel druk op, je bent teveel eisend, je hebt overdreven verwachtingen van jezelf, je schat jezelf onrealistisch hoog in en je vindt dat je aan een bepaald beeld moet voldoen.  Kortom je regeert jezelf met harde hand, je gunt jezelf weinig ruimte of je ontzegt jezelf te veel. Ik werk er graag een paar voor je uit.

  • Opleggen: je moet van alles van jezelf!

    Je kunt jezelf van alles opleggen. Je legt jezelf druk op, je legt jezelf verwachtingen op die nergens op slaan en erg onrealistisch zijn, je kunt jezelf een bepaalde prestatiedruk opleggen. Hoe dat komt? Omdat het jouw persoonlijke normen zijn. Je moet hard werken, je moet presteren, je moet wel wat bereiken in jouw leven. Dat is de ene kant. Anderzijds: je moet ook plezier hebben, je moet je ontspannen, je moet er goed uitzien en je moet vitaal zijn. Het zijn in dit geval normen die je jezelf oplegt, aanpraat of die je zijn aangeleerd vanuit jouw opvoeding.

  • Je gunt jezelf te weinig: je mag weinig van jezelf!

    Een andere betekenis is nog dat je bepaalde dingen niet 'mag' van jezelf. Je mag niet falen, je mag niet huilen (teken van zwakte), je mag niet opgeven, je kunt het niet maken om niet naar die bruiloft te gaan, je mag geen fouten maken, je mag een ander niet laten opdraaien voor het werk etc.

    • je gunt jezelf te weinig rust of ontspanning
    • je gunt jezelf te weinig vakantie
    • je gunt jezelf te weinig leuke dingen of leuke momenten

  • Je ontzegt jezelf te veel

    Jezelf te veel ontzeggen heeft te maken met jouw behoeften. Je ontzegt jezelf om jouw behoeften daadwerkelijk te vervullen. Of je laat je leiden door jouw normen (wat niet mag of wat je moet) maar je bent uit het oog verloren wat je graag wilt. Sterker nog: misschien ben je wel uit het oog verloren wat je écht nodig hebt.

• Te lief voor jezelf?

  Te lief voor jezelf: kan dat ook?  Ja dat kan! Wanneer  je te weinig van jezelf vraagt of verwacht dan ben je te lief voor jezelf. Of wanneer je afspraken met jezelf maakt waar je je niet aan houdt. In feite ga je dan over grenzen heen die je zelf gesteld hebt. In dat geval verwacht je te weinig van jezelf en je zult ervaren dat dit geen vertrouwen in jezelf geeft! Voorbeelden?

  • Je hebt beweging nodig maar je neemt al genoegen met een wandeltochtje van 500 meter. Je vindt dat je dan al een hele prestatie hebt geleverd.
  • Jouw lichaam heeft ontspanning nodig en wanneer je er drie avonden in de week aan denkt vindt je dat al een hele prestatie van jezelf.

Oorzaken

Er kunnen tal van oorzaken en redenen zijn om over de eigen grens heen te gaan. Zal ik er eens een paar noemen?

• je neemt jezelf, jouw behoeften en gevoelens niet serieus
• je overschat jezelf in meerdere opzichten
• je hebt de hele wereld op jouw nek maar je vergeet je zelf  (please gedrag, neiging tot opoffering, iedereen naar de zin maken, voor iedereen klaar staan)
• je hebt gebrek aan zelfrespect
• je hebt gebrek aan zelfwaardering
• van huis uit heb je  niet geleerd om met grenzen om te gaan of jouw grenzen deden er niet zoveel toe.
• je overvraagt jezelf vanuit een bepaalde bewijsdrang of onrealistische prestatiedrang.

Gevolgen

Wie structureel over eigen grenzen heen gaat, kan in de gevarenzone terecht komen. Uitputting, oververmoeidheid, futloosheid, lusteloosheid zijn gevoelens die daarbij horen. Spanningsklachten horen daarbij en de burnout dreigt.