Leidinggevende is geen psycholoog of coach
De leidinggevende is geen psycholoog, bedrijfsarts, psychiater, therapeut of coach. Vaak begeeft men zich op glad ijs door tal van persoonlijkheidsanalyses over de medewerker te maken die niet meer zijn dan een vorm van amateurpsychologie.
Soms wordt er door leidinggevenden amateurpsychologie bedreven wanneer de medewerker persoonlijke vraagstukken heeft. Een coachende stijl van leidinggeven ontwikkelen is wat anders dan coachen. Zo wordt het hele privéleven van de medewerker soms doorgespit om tot een beoordeling te komen hoe iets tot stand is gekomen en wat er nu aan moet gebeuren. Mijn advies aan leidinggevenden is om daar heel voorzichtig mee om te gaan.
Aanduiding met -ismen
Ook de aanduiding met tal van -ismen vind ik niet zonder gevaar maar zeker niet gerechtvaardigd. Zo maakte ik een sollicitatieronde mee waarbij de leidinggevende was aangeschoven als toehoorder en de sollicitant was nog maar net vertrokken of ik kreeg de opmerking; ‘dat was wel typisch een autist’ of ‘die heeft wel autistische trekken’.
Doe de leiderschapstest
Wil je inzicht in jouw natuurlijke stijl van leidinggeven (online test)? Wil je weten waar jouw individuele leiderschapskwaliteiten liggen? Wil je jouw persoonlijke ontwikkeldoelen leren kennen?
Training coachend leiderschap
Bekijk de training coachend leidinggeven. We verzorgen deze training individueel maar ook in groepen wanneer je meerdere collega's hebt, die interesse hebben in deze training.
De praktijk laat wat anders zien
In de praktijk maak ik andere situaties mee die erop wijzen dat het beter is om als leidinggevende of werkgever niet op de stoel van de psycholoog te gaan zitten.
-
De monteur die niet kon lezen
Een monteur van een technisch bedrijf werd aangemeld wegens een coachingsvraagstuk. Hij was al bijna 30 jaren in dienst waarvan 26 jaar naar grote tevredenheid van de werkgever. De werkgever gaf te kennen de laatste twee jaar minder tevreden over hem te zijn. Dat zat niet zozeer in de technische kennis en vaardigheden van de monteur maar toch bracht hij onvoldoende wat de organisatie verwachtte. De werkgever had hier ook een verklaring voor en wist dat één van de kinderen van hem een alcoholprobleem had en daarover had hij ook weleens van gedachten gewisseld met de medewerker. De werkgever was van oordeel dat het ´minder goed functioneren´ ontstaan zou kunnen zijn door persoonlijke problemen van de medewerker
Analyse van het vraagstuk
Tijdens de derde coachingssessie kwam het ware verhaal van de medewerker op tafel. Vroeger bestond het bedrijf uit ca. 7 personen en de laatste twee jaar was er een doorgroei gemaakt naar circa 20 medewerkers. Vroeger sprak de direct leidinggevende de klussen die gedaan moesten worden door met de monteur en toen ging het altijd goed. Maar nu kreeg de monteur een map mee met een situatieschets en een offerte aan betreffende klant. Wat was de clou? De monteur kon niet lezen en heeft dit altijd verborgen weten te houden uit angst voor ontslag.
-
De leidinggevende met dyslexie
De meneer was boven de 50 en vervulde al vele jaren de functie van voorman. Zijn nieuwe directeur vond dat deze leidinggevende erg traag was in het reageren op email, te weinig initiatief nam om met voorstellen te komen etc. Reden om een coachingstraject te starten. De directeur had er bijzondere psychische verklaringen bij bedacht hoe dit alles zo tot stand is gekomen en wat er nu precies moest gebeuren.
Analyse van het vraagstuk
Tijdens één van de sessies vertelde de medewerker dat hij dyslectisch was en dit zelfs voor zijn vrouw verborgen had weten te houden uit schaamte, twijfel en onzekerheid. Reden waarom hij dit nooit besproken had op zijn werk was dat hij bang was om uit zijn functie ontheven te worden. Tijdens de evaluatie met de directie kwam de medewerker zelf zo ver dat hij dit op tafel heeft gelegd. En natuurlijk: hij werd helemaal niet ontslagen maar kreeg een onderzoek aangeboden om te achterhalen of het vermoeden van de medewerker werkelijk klopte.
Exceptionele gevallen?
Iemand zei: 'tjaa dit zijn wel extreme voorbeelden'. Voor mij is dat echter niet het geval. Heel vaak zit er een vraag achter de coachingsvraag die bij de werkgever niet op tafel komt om tal van redenen. Het kan zijn dat de omgeving niet voldoende veilig is (de werkgever heeft een ander belang dan een coach), wellicht voelt de medewerker zich onzeker en de vraag is of iemand intern bij de organisatie die technieken beheerst om dergelijke vraagstukken op tafel te krijgen.
Je bent leidinggevende: geen psycholoog
De kern is dit: blijf als leidinggevende of organisatie bij je vakgebied. En begeef je niet te snel op glad ijs door voorbarige conclusies te trekken over het persoonlijke aspect bij medewerkers. En stop met psychologiseren. Onze ervaring is: meestal is het verhaal anders.
Training coachend leiderschap
Bekijk de training coachend leidinggeven. We verzorgen deze training individueel maar ook in groepen wanneer je meerdere collega's hebt, die interesse hebben in deze training.
Leerdoelen
We hebben nog veel meer leerdoelen coachend leiderschap voor je uitgewerkt. Je kunt ook het overzicht bekijken met alle leerdoelen voor leidinggevenden.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.