Ziekte en de sociale omgeving: machteloosheid
Een ziekte heb je nooit alleen. Ook jouw directe omgeving krijgt er hoe dan ook mee te maken. Jouw ziekte heeft een grote impact. Ook op hen. Denk aan je partner, je ouders, broers en zussen, vrienden, collega’s. Iedereen krijgt mee wat er gebeurt met jou. Dat is heel erg moeilijk voor je omgeving. Vaak willen ze wel helpen maar weten ze niet hoe.
In de relatie
Neem het voorbeeld van Daan. Daan heeft een relatie met Lianne. Lianne is arts maar door een progressieve ziekte lukt het haar niet meer haar beroep uit te oefenen. Een hele harde klap. Maar Lianne vindt een nieuwe uitdaging: ze wordt beeldend kunstenaar. En ze blijkt heel veel talent te hebben. Haar werken worden door heel Nederland tentoongesteld. Enorm trots is ze hierop. Ze heeft een nieuw zinvol bestaan opgebouwd.
Daan is een echte sportman. Iedere dag traint hij naast zijn werk. Hij heeft dat nodig om zijn hoofd leeg te maken. Om even afstand te kunnen nemen van zijn drukke baan. Maar ook om zichzelf goed te voelen.
Maar dan verergert de ziekte van Lianne en langzaam maar zeker wordt duidelijk dat zij niet meer actief kan zijn als beeldend kunstenaar. Voor de tweede keer moet ze afscheid nemen van haar lust en haar leven. Lianne dreigt weg te zakken in een depressie. Daan moet haar helpen met taken. Dat vindt hij overigens vanzelfsprekend. Lianne vindt het moeilijk daar hulp bij te vragen. Daan blijft sporten na zijn werk en is daarna weliswaar fris in zijn hoofd maar lichamelijk best afgepeigerd. Dus als hij vermoeid thuiskomt en Lianne confronteert hem met klusjes die zijn blijven liggen wordt het teveel. Voor allebei! Daan valt uit tegen Lianne en Lianne trekt zich terug. Onmiddellijk voelt Daan spijt. Hij wil haar zo graag helpen, maar de machteloosheid is zo groot dat ook hij breekt.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Elkaar niet bereiken
Dit is een voorbeeld van elkaar (nog) niet kunnen bereiken. Beiden voelen de macht op dit moment nog niet om hier samen uit te komen. Het verdriet is zo groot dat beiden gevangen zitten in onmacht. Gescheiden door een muur. En elkaar nog niet kunnen bereiken. Elkaar nog niet kunnen helpen in hun gezamenlijk verdriet. Ieder nog op zijn eigen eilandje.
Machteloosheid
Als ik naar machteloosheid in mijn eigen omgeving kijk dan voel ik met name de machteloosheid van mijn moeder destijds. Ik zie nu wat zij zag in mijn zwaarste tijd. Een dochter die nergens meer zin in heeft. Ondanks de lekkere dingen die ze voor mij in huis haalde. Ondanks de lieve woorden. Of de boze woorden omdat ze mij uit mijn totaal apathische houding wilde halen. Niks was haar te veel. Want ja, zo zijn moeders.
Ik was een zondagskind. Nooit problemen. Alles ging van een leien dakje. Ik was opgeruimd, vrolijk. Deed tig dingen tegelijk. Het leek erop dat alles mij kwam aanwaaien. Ik had een energie, niet te geloven.
Maar toen overleed mijn oma. Voor mij de liefste oma van de wereld. Precies 4 maanden erna overleed mijn vader na jaren ziekzijn op 55-jarige leeftijd. En precies 2 maanden en 1 dag later overleed mijn lievelingsoom. Op 53-jarige leeftijd. En krap een jaar daarna kreeg ik het ernstige ongeluk. Dat laatste was voor mij de genadeklap.
Dus ik zat alleen maar op de bank. In mijn joggingpak. Been op een krukje. Naar de televisie starend, maar niets opnemend in mijn brein. De kussens van de bank zakten een beetje in. Doordat ik altijd daar zat. Op hetzelfde plekje. Bijna bewegingsloos. En zo vergleed dag na dag. Voor mij uit starend. Met een lege blik. Apathisch.
Dat was wat mijn moeder zag. En dat was zwaar. Heel zwaar. Ze zegt wel eens: 'het was vreselijk om mijn moeder, mijn broer en mijn man binnen een jaar te verliezen. Maar jou daar zo te zien zitten brak mijn hart.'
Uiteindelijk was mijn moeder degene die het heft in handen nam om stappen te zetten. En het was het begin van een hele lange reis om te komen waar ik nu ben.
Maar het heeft me wel doen beseffen dat de mensen om je heen het ook enorm zwaar hebben. Ze hebben het beste met je voor. Maar het valt vaak verkeerd. Je wilt bepaalde dingen niet horen. Omdat je er op dat moment nog niet klaar voor bent. Het is teveel. Te confronterend en vooral te pijnlijk. Dat levert niet zelden conflicten op. Bij Daan en Lianne. Maar ook bij mij thuis. Het is niet eenvoudig om daar een weg in te vinden.
Bij ons is het gelukt. Onze band is sterker dan ooit. We hebben aan een half woord genoeg. Weten wanneer je elkaar even de ruimte moet geven. Weten dat bezorgdheid fijn is, maar overbezorgdheid als beklemmend wordt ervaren. Dat je, ondanks je beperkingen, (weer) zelf je beslissingen kunt nemen. Ook al zijn dat niet de jouwe, maar dat je dat respecteert. Het moet allemaal weer zijn balans vinden.
En bij Daan en Lianne gaat dat ook lukken. Ze zijn inmiddels een eind verder. En volop aan het uitzoeken wat voor hen werkt. De liefde is groot genoeg. En ze gaan er samen voor. Niet meer ieder voor zich, maar samen. Met respect voor ieders grenzen.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Leerdoelen
Bekijk de leerdoelen voor de training omgaan met veranderingen.
