Rationeel ingesteld
Rationeel is een kernkwaliteit. Ben jij rationeel ingesteld? Dan ben jij in staat om op basis van feiten tot een afweging te komen en een keuze te maken. Je wilt graag onderbouwingen zien gebaseerd op logica en die wil je graag vergelijken, wegen of naast elkaar leggen. In dit artikel leg ik uit wat de kracht van rationaliteit is en ook wat de valkuilen kunnen zijn.
Betekenis
Rationeel komt van ratio of rede. En dat duidt op jouw verstand, op denkvermogen, op redenen. Eigenlijk heeft het te maken met hoe je de dingen bekijkt, observeert of aanschouwt. Wanneer je rationeel ingesteld bent:
- Zoek je de logica in een vraagstuk
- Ben je op zoek naar logische verbanden in de puzzel die je wil oplossen
- Wil je redenen zien: waarom iets is
- Wil je logische verbanden zien in een vraagstuk
- Mag je graag redeneren en beredeneren
- Zoek je een feitelijke benadering en argumentatie op basis van die feiten
- Wil je graag zaken onderzocht hebben
- Hecht je aan wetenschappelijke onderzoeken
- Overweeg je pro’s en contra’s maar wel op basis van feiten, argumenten en cijfers
- Gebruik je je verstand
- Is de definitie van begrijpen en begripvol voor jou dat je iemand kunt volgen in zijn denken of handelen
- Mag je graag beschouwen en onderbouwen
- Word je onzeker wanneer je iets niet kunt beredeneren of berekenen
- Ben je doordacht en weloverwogen
- Houd je niet van impulsieve en emotionele keuzes die onlogisch zijn of die louter door gevoel zijn ingegeven
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Training en coaching
Wil je een training volgen om te ontdekken waar jouw kwaliteiten liggen? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Kwaliteit
Herken jij je in de kenmerken? Dan past deze kwaliteit waarschijnlijk bij jou. Wanneer je onze test doet dan neig je waarschijnlijk meer naar het lucht/aarde-type. Jouw kracht zit in de rede, de reden achterhalen, de logica opzoeken en in het systematisch ontwarren van een vraagstuk. Ben je ook analytisch ingesteld? Past die kwaliteit ook bij jou?
Valkuil
Jazeker, er is ook een valkuil. Zoals er bij iedere kwaliteit een valkuil aan te wijzen is! En die vind ik niet zo moeilijk om te duiden. De grootste valkuil vind ik dat je voorbij gaat aan intuïtie en gevoel. Of dat je irrationele vraagstukken rationeel gaat benaderen. Soms is het leven niet logisch en sommige zaken zijn niet te beredeneren. Neem als voorbeeld emoties en gevoelens. Die zijn niet logisch of systematisch van aard en vanuit die invalshoek dus moeilijk te verklaren. De vraag is ook waarom je alles verklaren moet.
Een andere valkuil is dat je berekend overkomt. Dat betekent dat je jouw gevoel niet toont. Misschien omdat je dat verstopt hebt achter de rekenmachine, de redeneermachine, de bereken- of beredeneermachine. En daardoor mist de verbinding. Communicatie omvat veel meer dan alleen het uitwisselen van feiten, cijfers of logica. Verbinding ontstaat juist op gevoelsniveau.
Een valkuil kan zijn dat je alles wegredeneert wat met gevoel en intuïtie heeft te maken. Misschien label je dit als zweverig, of zwevend. Wellicht is dit niet concreet genoeg voor jou omdat je het niet logisch kunt vastpakken.
Weer een andere valkuil is dat je koel en afstandelijk overkomt. Of anders uitgedrukt: gevoelsarm of emotieloos. Wellicht heb je soms minder empathisch vermogen of gebrek aan inlevingsvermogen. Want het kenmerk van inlevingsvermogen is dat je aanvoelt hoe de ander iets ervaart. Dat is nog wat anders dan de ander volgen in de logische redenering, waarom iets is ontstaan.
In je hoofd leven
Een groot verschil is of je rationeel bent ingesteld of dat je in jouw leven bent gaan rationaliseren. Rationaliseren is een vlucht om maar vooral niet te hoeven voelen.
Het lijkt dan alsof je heel rationeel bent, terwijl je veel gevoeliger bent dan je zelf wilt weten. Je loopt weg voor de pijn in jouw leven. Je vlucht. Lees ook mijn artikel over jezelf verliezen en jezelf kwijtraken.
Leerdoel
Ik weet niet zo goed raad met het leerdoel. Een ondernemer die ik ken heeft het zo verwoord op een bord dat voor zijn winkel staat: ‘vertrouw op je gevoel, maar vergeet niet jouw verstand te gebruiken’. Ik vul aan: ‘blijf vertrouwen op jouw verstand, maar vergeet niet jouw gevoel en intuïtie te benutten’.
Weet je: het één is niet meer, groter of beter dan het ander. Logica is een kracht en intuïtie eveneens. Ik kan het sterker uitdrukken: de samenhang tussen ratio en intuïtie is wellicht de grootste kracht.
Mensen die puur rationeel zijn ingesteld ontkennen soms gevoelens en behoeften, zowel bij zichzelf als bij een ander. Zo verliezen ze de verbinding met een belangrijk deel van zichzelf, en met anderen, en omdat ze irrationele zaken niet begrijpen kunnen ze in verwarring raken, waar hun logica ze niet uit redt. Het leerdoel is dan om gevoelens toe te staan en te ervaren, en te leren om die te betrekken bij het maken van keuzes. En er is nog een bonus: als je je verdiept in de verbanden die er zijn tussen gevoelens, behoeften, kwaliteiten, talenten, wilsbronnen etc. dan kun je daar óók een zekere logica in ontdekken. En daar helpen wij je graag bij!
Het tegenovergestelde van rationeel
Jouw allergie of irritatie is irrationaliteit. Herken je dat? Bijvoorbeeld:
- Mensen die beslissen zonder hun gezonde verstand te gebruiken
- Mensen die doorslaan in irrationele zaken, die sentimenteel zijn en blijven hangen in hun gevoel
- Wanneer zaken niet doordacht of onderbouwd zijn
- Wanneer argumenten onlogisch zijn of wanneer een onderbouwing feitelijk onjuist is
Training kwaliteiten
Wil je een training volgen om te ontdekken waar jouw kwaliteiten liggen?
Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Wat is talent?
De Steven verzorgt training en coaching gericht op talentontwikkeling. We zetten dit in bij o.a.
- talentgesprekken, individuele coaching gericht op loopbaan en outplacement
- binnen teams: trajecten gericht op teamontwikkeling.
