Ben jij als leidinggevende onduidelijk?
Stel jezelf eens de vraag: geef ik mijn team misschien zoveel ruimte dat er juist geen richting meer is? Laat ik het zo open dat niemand precies weet wat de bedoeling is? Ik zie vaak dat leidinggevenden denken dat ze ruimte geven, maar ondertussen ontstaat er verwarring. Want als jij niet stuurt, wie doet het dan wel?
Zonder het te willen, kun je daarmee de groei van je team in de weg staan. Medewerkers blijven hangen, ontwikkeling stokt en het voelt alsof jij wel iets bedoelt — maar niemand het echt oppakt. En dat heeft effect. Niet alleen op het resultaat, maar ook op het vertrouwen binnen het team.
Kenmerken van onduidelijk leiderschap
Herken jij jezelf hierin? Dit zijn signalen van onduidelijk leiderschap die ik vaak tegenkom in de praktijk:
- Verwachtingen zijn onvoldoende bespreekbaar gemaakt. Teamleden weten niet wat er van hen verwacht wordt. Ze weten dus ook niet of ze het goed doen — of fout.
- Er zijn geen doelen gesteld of afgesproken. Je hebt misschien wel ideeën in je hoofd, maar ze zijn niet gedeeld of vastgelegd.
- Er zijn geen heldere kaders. Het is onduidelijk waarbinnen het werk moet worden uitgevoerd. Daardoor ontstaan vragen, misverstanden en onrust.
- Er zijn geen taakstellingen. Wie doet wat? Wanneer? En waarom? Als dat onduidelijk blijft, gaat iedereen zijn eigen koers varen.
- Teamleden vinden het moeilijk om hun eigen grens te bepalen. Of ze botsen juist onderling over waar de grens ligt — simpelweg omdat jij die niet gesteld hebt.
- Er worden te weinig of te langzaam knopen doorgehakt. Twijfel of uitstel sijpelt door in de hele groep.
- Je geeft leiding vanuit de kindrol. Je stelt je afhankelijk op, laat je overrulen of durft geen sturing te geven.
Doe de leiderschapstest
Wil je inzicht in jouw natuurlijke stijl van leidinggeven (online test)? Wil je weten waar jouw individuele leiderschapskwaliteiten liggen? Wil je jouw persoonlijke ontwikkeldoelen leren kennen?
Persoonlijke ontwikkeling voor leidinggevenden
Bekijk de training persoonlijke ontwikkeling voor leidinggevenden zoals assertief leidinggeven, persoonlijke effectiviteit, timemanagement en communicatie etc.
Gevolgen van onduidelijk leiderschap
Wanneer jij als leidinggevende niet duidelijk bent, heeft dat meer impact dan je misschien denkt. Het werkt door in gedrag, samenwerking en prestaties van je team. Dit zijn veelvoorkomende gevolgen:
- Er kunnen haantjes opstaan die niet begrensd worden in hun gedrag en in feite de regie gaan overnemen.
- Het team pakt zelf de leiding bij gebrek aan leiding.
- Zelfsturing wordt anarchie.
- Teamleden worden van bovenaf niet gecorrigeerd, wat kan leiden tot verstoorde verhoudingen onderling.
- Onzekerheid wordt bevorderd omdat onduidelijk is wat de prestatie zou moeten zijn die de teamleden moeten neerzetten.
- De teamprestaties blijven achter.
- Teamleden voelen zich onvoldoende vertegenwoordigd door de leidinggevende naar de hogere leiding binnen de organisatie of richting andere afdelingen.
- Omdat er veel niet duidelijk is, wordt er met twee maten gemeten.
- Teamleden met de grootste mond krijgen de meeste aandacht, hetgeen tot wrijving leidt op de werkvloer.
In hoeverre is het een probleem?
In hoeverre zorgt het voor problemen wanneer de leidinggevende te weinig sturend of onduidelijk is? Dat ligt aan de gradatie. Is het een aandachtspunt voor de leidinggevende (zeg maar een valkuil) dan is het hooguit een punt om op te letten. Neemt het ernstiger vormen aan dan kan dat leiden tot problemen in het team in de vorm van teamconflicten.
Tips voor de leidinggevende:
Ik heb een paar tips voor jou als leidinggevende:
Ruimte geven is iets anders dan vaag zijn
Soms denk je als leidinggevende dat je goed bezig bent. Je wilt geen micromanager zijn. Dus je geeft je team veel ruimte. Je denkt: ze weten wel wat ik bedoel of ze kunnen dit prima zelf invullen.
Maar in de praktijk ontstaat er iets anders: onduidelijkheid. Verwarring. Mensen weten niet waar ze aan toe zijn. Ze gaan het zelf maar bedenken. En voor je het weet is de bedoeling zoek. Jij noemt het ruimte geven. Je team ervaart het als stuurloosheid.
Duidelijkheid is geen betutteling. En ruimte geven betekent niet dat je alles loslaat. Juist heldere kaders geven veiligheid. Het stelt mensen in staat om binnen die kaders hun eigen keuzes te maken. Wil je echt eigenaarschap stimuleren? Begin dan met duidelijk zijn. Over doelen. Verwachtingen. Grenzen. En wat jij belangrijk vindt in de samenwerking.
Verwachtingen uitspreken is leiderschap
Duidelijk zijn begint bij jezelf. Veel leidinggevenden vinden het lastig om hun verwachtingen expliciet te maken. Je denkt dat het wel duidelijk is. Of je verwacht dat de ander het zelf wel aanvoelt. Maar zo werkt het niet. Wat voor jou vanzelfsprekend is, is dat voor een ander vaak niet.
En dus gebeurt het:
- Iemand levert werk in waarvan jij denkt: hoe kan dit nou?
- Jij baalt. Zij snapt niet wat er mis is.
- En het ongemak groeit.
Mijn ervaring? Teamleden willen best voldoen aan verwachtingen — maar dan moeten ze wél weten wat die zijn. Duidelijkheid gaat niet over controle, maar over richting geven. Over het gesprek aangaan, afstemmen, bijstellen. Verwachtingen uitspreken is geen hardheid. Het is eerlijkheid. En verbinding. Lees ook: verwachtingen helder maken!
Onduidelijkheid kan leiden tot verzuim
Wist je dat onduidelijk leiderschap niet alleen zorgt voor verwarring of frustratie, maar zelfs kan leiden tot ziekteverzuim?
In veel organisaties zie ik dat een gebrek aan sturing en helderheid bijdraagt aan mentale uitputting, onzekerheid en uiteindelijk uitval. Teamleden die voortdurend moeten gissen naar verwachtingen, rollen en doelen, raken hun motivatie kwijt — en soms ook hun energie.
Lees ook: Oorzaken ziekteverzuim: onduidelijkheid
Veelgestelde vragen over onduidelijk leiderschap
Waarom nemen sommige medewerkers de leiding over?
Omdat jij als leidinggevende geen sturing biedt. Dan ontstaan er haantjes of zelfbenoemde leiders.
Lees: Medewerkers nemen een loopje met me
Wat als ik moeite heb met grenzen stellen?
Dan vervaagt jouw leiderschap. Teamleden weten niet waar ze aan toe zijn.
Lees: Assertief leidinggeven training
Hoe reageer ik op kritiek als leidinggevende?
Neem het serieus, maar laat je er niet door onderuit halen.
Lees: Kritiek ontvangen als leidinggevende
Ik voel me snel onzeker in mijn rol. Wat kan ik doen?
Werk aan je innerlijke stevigheid. Leiderschap vraagt mentale kracht en zelfvertrouwen.
Lees: Onzeker als leidinggevende?
Hoe word ik zelfverzekerder als leider?
Door te reflecteren op jouw stijl, je valkuilen te herkennen en stevig te leren staan.
Lees ook: Zelfverzekerd leidinggeven.
Persoonlijke ontwikkeling voor leidinggevenden
Bekijk de training persoonlijke ontwikkeling voor leidinggevenden zoals assertief leidinggeven, persoonlijke effectiviteit, timemanagement en communicatie etc.
Leerdoelen
We hebben nog veel meer leerdoelen persoonlijke ontwikkeling voor leidinggevenden voor je uitgewerkt. Je kunt ook het overzicht bekijken met alle leerdoelen voor leidinggevenden.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
