Iedereen naar de zin willen maken: waarom doe je dat?
Wil jij het iedereen naar de zin maken? Ben je iemand die ervoor zorgt dat iedereen aan zijn trekken komt? Dan is het goed dat je dit artikel even leest. De vraag is waarom jij dat gedrag voortdurend laat zien.
De vraag is ook in hoeverre je er last van hebt en wat je eraan wilt doen.
Waarom kun je het nooit iedereen naar de zin maken?
Ik val met de deur in huis door te zeggen dat het onzinnig is om het iedereen naar de zin te willen maken.
Waarom? Omdat ‘iedereen’ niet bestaat en omdat jij het iedereen niet naar de zin kunt maken. Je zou het niet moeten willen, zeg ik op voorhand.
Waarom wil jij het iedereen naar de zin maken?
Een goede vraag vind ik de vraag: waarom wil je het iedereen naar de zin maken? Ik ga een poging doen om dat voor jou in kaart te brengen en noem een aantal redenen die je misschien wel herkent (in meer of mindere mate):
- Je bent zorgzaam ingesteld en je voelt je erg verantwoordelijk voor het welbevinden van jouw medemens.
- Je bent sociaal, betrokken en helpend, oftewel: je bent dienstverlenend ingesteld. Maar je herkent ook wel dat je vaak in de valkuil zit van te sociaal, overbetrokken of overbehulpzaam.
- Je bent hoogsensitief en je voelt heel goed aan wat de behoeften van de ander zijn. Het is voor jou moeilijk om de neiging te onderdrukken om voor die ander te gaan zorgen.
- Je kunt er niet tegen dat de ander ontevreden, ongelukkig, slechtgehumeurd, klagerig en mopperig is en jij probeert dat op te lossen.
- Je kunt er niet tegen dat de ander verdrietig is en je probeert dat weg te nemen.
- Je bent bang dat de ander jou niet waardeert of je bent bang voor afwijzing.
Training assertiviteit
Wil je een training assertiviteit volgen? Aarzel niet en bel voor info!
Zijn er nog andere oorzaken waarom je het iedereen naar de zin wilt maken?
Het ontstaan van dit patroon is vaak verbonden met je achtergrond of eerdere ervaringen. Mogelijke oorzaken zijn:
- Opvoeding: misschien groeide je op in een gezin waar harmonie heilig was. Je leerde al jong dat je pas gewaardeerd werd als je anderen tevreden hield.
- Angst voor conflicten: als je ooit heftige ruzies of spanning hebt meegemaakt, kun je onbewust alles doen om dat in de toekomst te vermijden. Liever jezelf wegcijferen dan de kans lopen dat de ander boos wordt.
- Perfectionisme: je wilt geen fouten maken en je legt de lat hoog. Daardoor voel je je vaak verantwoordelijk voor hoe de ander zich voelt of reageert.
Herken je één of meer van deze oorzaken? Dan snap je misschien ook beter waarom het zo lastig is om dit patroon los te laten.
Gevolgen als je iedereen tevreden wilt houden
Wat gebeurt er als je dit gedrag blijft volhouden? Het gaat vaak ongemerkt, maar de impact kan groot zijn:
- Je energie lekt weg: je doet dingen die niet van jou zijn. Je neemt verantwoordelijkheid voor emoties van anderen, terwijl dat niet jouw taak is.
- Je verliest jezelf: eigen behoeften schuif je steeds aan de kant. Uiteindelijk weet je soms niet meer wat je zelf wilt.
- Innerlijke leegte: hoe meer je je aanpast, hoe groter de kans dat je een gevoel van leegte ervaart. Je leeft op de maat van een ander, maar je voelt geen voldoening.
- Risico op burn-out: voortdurend over je grenzen gaan kost enorm veel energie. Pleasers lopen daarom vaak tegen stress of burn-out aan.
- Relaties raken uit balans: je investeert eenzijdig in de ander. Op den duur kan er wrevel ontstaan, juist omdat je jezelf wegcijfert.
Wat is het verschil tussen gezonde zorgzaamheid en pleasen?
Er is een belangrijk onderscheid tussen zorgzaam zijn en doorschieten in pleasen. Gezonde zorgzaamheid betekent dat je aandacht hebt voor de ander maar tegelijk je eigen grenzen respecteert. Pleasen betekent dat je jezelf structureel wegcijfert om gewaardeerd te worden of om conflicten te vermijden. In het eerste geval versterk je de relatie, in het tweede geval raak je jezelf kwijt.
Juist dit onderscheid helpt je om eerlijk te kijken: zorg ik voor de ander omdat ik dat echt wil of omdat ik bang ben voor afwijzing?
Iemand vroeg pas: “Ja maar wat is er op tegen?” Nou, wat mij betreft is er helemaal niets op tegen maar het gaat wel ten koste van jezelf. Het is negatief voor jouw energiebalans. Je bent bezig met activiteiten die jij niet zou moeten doen en je voelt je verantwoordelijk voor zaken die behoren tot de verantwoordelijkheden van de ander. De kans is groot dat de energie bij jou lekt en wordt weggezogen.
Behaagziek of behoefte aan waardering?
Pleasen kun je ook omschrijven als behaagziek. Je doet dingen die je eigenlijk niet wilt om de ander tevreden te stellen. Het gevaar is dat je jezelf verliest omdat de ander voortdurend centraal staat.
Daar tegenover staat de gezonde behoefte aan waardering. Iedereen wil gezien en erkend worden voor wat hij of zij doet. Dat is normaal en menselijk. Het verschil zit in de balans: laat jij je leiden door angst om afgewezen te worden of kun je genieten van waardering zonder jezelf tekort te doen?
Wat kun je eraan doen?
Wat er aan te doen is, hangt nauw samen met hoe het bij jou ontstaan is. Oftewel: met de vraag waarom je het doet. In ieder geval zijn bewustwording en inzicht nodig. Maar er is zeker wel wat aan te doen, mits jij het wilt!
Het is het doorbreken van een vicieuze cirkel en negatieve spiraal waar je voortdurend in zit. Eigenlijk is het ook een gewoonte geworden. Je maakt eigen behoeften ondergeschikt en de behoeften van de ander stel je boven die van jezelf. Dat is het patroon.
Wat gebeurt er als je blijft proberen het iedereen naar de zin te maken?
Weet je wat het gevolg is? Je krijgt de ezel op de rug. Kijk maar even naar onderstaand voorbeeld.
Er was eens een man die besloot om samen met zijn zoon een trektocht te maken. Omdat zij lang onderweg zouden zijn, besloten zij een ezel mee te nemen. Ze spraken af dat zij om de beurt op de ezel zouden gaan zitten. Zo gezegd, zo gedaan. De zoon besloot om als eerste plaats te nemen.
- De eerste persoon die zij tegenkwamen zei: “Het is toch wat, hè? Waar moet dat heen met die jongelui. Zit daar zelf lekker op de ezel en laat zijn oude vader ernaast lopen.” Vervolgens herhaalde deze situatie zich steeds maar weer, waardoor de zoon zich daadwerkelijk ging afvragen of hij een slechte zoon was.
- Na onderling overleg besloten zij dat de vader op de ezel zou gaan zitten. Weer kregen zij enorm veel kritiek. “Het is toch wat, hè? Zit die man lekker op de ezel en laat zijn zoon ernaast lopen. Zo ben je toch geen goede vader!”
- Na enige tijd waren ze het zat en besloten samen op de ezel te gaan zitten. De eerste de beste persoon die zij tegenkwamen had onmiddellijk commentaar: “Dierenbeulen, kunnen jullie wel! Een bepakte ezel en dan ook nog eens met zijn tweeën erop zitten. Bah, wat een nare mensen zijn jullie.”
- Uiteindelijk besloten de vader en zoon dan maar beiden naast de ezel te gaan lopen. Het eerste commentaar dat zij kregen was: “Het is toch ongelooflijk! Hebben jullie een ezel om op te gaan zitten, gaan jullie er allebei naast lopen.”
Wanhopig hebben ze uiteindelijk de ezel maar op de rug genomen. Zo gaat het wanneer je het iedereen naar de zin wilt maken.
Samengevat
Veel mensen proberen het iedereen naar de zin te maken maar dat is onmogelijk en kost vooral veel energie. Vaak ligt de oorzaak in opvoeding, perfectionisme, angst voor conflicten of de drang om gewaardeerd te worden. Het gevolg is dat je jezelf kwijtraakt, energie verliest, leegte ervaart en zelfs richting een burn-out kunt gaan.
Het onderscheid tussen gezonde zorgzaamheid en pleasen is belangrijk: bij zorgzaamheid houd je je grenzen in de gaten, bij pleasen cijfer je jezelf structureel weg. Bewustwording is de eerste stap om dit patroon te doorbreken en weer dichter bij jezelf te blijven.
Veelgestelde vragen – FAQ
Hier tref je enkele veelgestelde vragen.
Waarom kan ik het niet iedereen naar de zin maken?
Omdat iedereen andere wensen en verwachtingen heeft. Je zult altijd iemand teleurstellen, hoe hard je ook je best doet.
Wat is het verschil tussen zorgzaam zijn en pleasen?
Zorgzaam zijn betekent dat je aandacht hebt voor de ander mét respect voor je eigen grenzen. Pleasen betekent dat je jezelf structureel wegcijfert.
Hoe herken ik dat ik in de valkuil van pleasen zit?
Als je vaak ja zegt terwijl je eigenlijk nee bedoelt of als je energie weglekt en je je steeds meer leeg voelt. Lees ook mijn artikel over grenzen stellen.
Kan pleasen leiden tot burn-out?
Ja, als je voortdurend over je eigen grenzen gaat en verantwoordelijkheid draagt die niet van jou is. Pleasers lopen vaak risico op burn-out. Meer hierover in mijn artikel over burn-out.
Hoe kan ik stoppen met pleasen?
Begin met bewustwording en stel kleine grenzen. Zeg eens vaker nee en ervaar wat er gebeurt. Wil je meer leren? Kijk dan naar de training assertiviteit.
Leerdoelen assertiviteitstraining
De Steven heeft nog andere leerdoelen ontwikkeld voor de training assertiviteit.
Meer informatie?
Je kunt de leerdoelen assertiviteit verder bekijken of bekijk onze training Assertiviteit. Of maak gebruik van onze webshop:
- volg mijn webinar over assertiviteit
- bestel mijn e-book over assertiviteit
- bestel mijn e-book over zelfvertrouwen.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
Publicatiedatum: 14-12-2019.
