Complimenten: vind je dat moeilijk?
Een compliment geven of ontvangen is voor veel mensen moeilijk. Wanneer je een compliment krijgt, smelt je weg, weet je niet waar je moet kijken of begin je te blozen. Of je wordt onzeker en je voelt je verlegen. Een compliment geven kan ook moeilijk zijn omdat je niet gewend bent openlijk waardering uit te spreken voor iemand. Of je schaamt je er haast voor om dat te doen. Misschien dat wij je verder kunnen helpen. Lees in ieder geval dit artikel even door.
Ik ga in dit artikel in op:
- Wat is een compliment eigenlijk?
- Waarom zijn complimenten belangrijk?
- Waarom is een compliment ontvangen moeilijk?
Wat is een compliment?
Een compliment is een blijk van waardering voor iets wat je hebt gedaan. Iemand spreekt openlijk zijn bewondering uit voor wat je hebt gedaan of voor de prestatie die je hebt geleverd. Of iemand prijst je omdat je er leuk uitziet of omdat je leuke kleren aan hebt. Je kunt een compliment zien als een lofuiting, een lovende of vleiende uitdrukking.
Training assertiviteit
Wil je een training assertiviteit volgen? Aarzel niet en bel voor info!
Complimenten en opvoeding
Hoe je vroeger thuis of op school met complimenten bent omgegaan bepaalt vaak hoe je ze nu ontvangt. Werd je regelmatig geprezen en aangemoedigd? Dan zul je waardering sneller als vanzelfsprekend toelaten. Kreeg je juist weinig of geen complimenten? Dan kan het ongemakkelijk voelen als iemand je nu prijst of je kunt het moeilijk geloven. Je kunt er ook achterdochtig van worden en het gevoel krijgen dat de ander iets van je wil. Je opvoeding legt dus mede een basis voor hoe jij later in je werk en relaties omgaat met complimenten.
Waarom complimenten belangrijk zijn?
In communicatie ligt de nadruk vaak op wat niet goed ging of beter had gemoeten. Je vermenigvuldigt kritiek al gauw met tien terwijl je complimenten door tien deelt. Jammer eigenlijk. Want een oprecht compliment draagt bij aan vertrouwen en verbinding. Het bevestigt wat goed gaat en dat is minstens zo belangrijk als feedback op wat beter kan. Complimenten kunnen dus jouw zelfbeeld positief beïnvloeden.
Maar er zit ook een andere kant aan. Als je complimenten steeds wegwuift, zegt dat meestal iets over een negatief zelfbeeld. Hoe jij met complimenten omgaat, laat dus veel zien. Heb je een negatief zelfbeeld dan vind je het vaak moeilijk om complimenten te ontvangen en wuif je ze sneller weg. Terwijl je met een gezond zelfbeeld waardering beter kunt toelaten. Juist daarom is het belangrijk om niet alleen aandacht te hebben voor kritiek maar ook voor waardering en positieve bevestiging.
Compliment en kritiek: een rekenfout
Complimenten hebben een verwantschap met kritiek. Kritiek uiten is gericht op ‘dat iets anders of beter moet’ en complimenten richten zich op ‘wat goed ging of wat waardevol is’. Herken jij ook de volgende rekenfout?
- Complimenten worden vaak gedeeld door 10 en dus afgezwakt!
- Kritiek wordt vaak vermenigvuldigd met 10 en behoorlijk aangedikt!
Jammer eigenlijk. Wil je anders met waardering geven en ontvangen omgaan? Is dat een leerdoel voor jou?
Waarom is een compliment ontvangen moeilijk?
Ik kan je tal van redenen opsommen waarom het moeilijk is om een compliment te ontvangen.
- Je kunt het gevoel hebben dat het niet oprecht is, dat je beslijmd wordt of dat de ander op deze manier iets van je gedaan wil krijgen.
- Je vindt het moeilijk om in de schijnwerpers te staan en je hoeft niet persé op de voorgrond te staan.
- Je vindt het compliment een beetje onzin. Het is toch vanzelfsprekend dat je dit of dat gedaan hebt
- Je bent perfectionist en je ziet altijd wel iets wat niet goed is gegaan of wat niet klopt
- Je zet een muurtje om jezelf heen om vooral niet te laten zien hoe mooi je het stiekem wel vindt dat je gecomplimenteerd wordt
Het kan ook zijn dat je je geen houding weet te geven omdat je niet weet om te gaan met waardering. Enerzijds ben je altijd op zoek naar waardering en zit je te wachten dat mensen jou ook zien staan. Anderzijds weet je je geen houding te geven wanneer je een compliment ontvangt.
Wat gebeurt er precies in de praktijk?
Aan de hand van onderstaand voorbeeld leg ik uit wat er precies gebeurt:
Alice (44) werkt al jaren op de administratie bij een gemeentelijke organisatie. Ze komt er op dat moment achter hoe moeilijk ze het vindt om waardering te ontvangen. Wanneer ze van de leidinggevende een compliment krijgt begint ze sterk te blozen. Zelf wordt ze hier onzeker van. Alice: ‘Op een bepaald moment voel je je warm worden en die warmte trekt naar je hoofd. Dan schrik ik al en denk, shit ik krijg een rooie kop. Zodra die gedachte door me heengaat word ik nog rooier en voel ik me nog onzekerder’.
Bernadette (35) reageert hierop en vertelt dat zij juist wegkruipt wanneer ze een compliment krijgt van de leidinggevende. ‘Het eerste wat door mij heengaat is een soort van wantrouwen, het idee dat ik iets voor hem moet doen of zo. Ik geloof die ander soms gewoon niet en kan de waardering die ik krijg niet goed ontvangen.’
Gevolgen
De gevolgen in de communicatie zijn te raden. Ben (53) vertelt hoe moeilijk hij het vindt als leidinggevende om hiermee om te gaan. ‘De waardering die ik oprecht probeer uit te spreken wordt niet ontvangen en dat roept bij mij twijfel op. Ook weleens irritatie trouwens omdat ik wantrouwen voel terwijl ik vertrouwen geef. Op een bepaald moment kom je zover dat je het niet meer uitspreekt en denkt van ‘nou ja dan niet’. In deze situatie blijkt dus dat je de ander niet ontvangt terwijl hij probeert om oprecht zijn gevoelens en gedachten over te brengen. De twijfel die bij Bernadette en Alice ligt wordt dus eigenlijk overgedragen op de leidinggevende Ben. Er is miscommunicatie. Gevoelens worden niet op de goede wijze gedeeld.
In de praktijk blijkt vaak dat mensen die geen waardering kunnen ontvangen juist heel veel behoefte aan waardering hebben.
Jezelf onderuithalen
Gecomplimenteerd worden door een ander en er moeilijk mee kunnen omgaan is vaak een vorm van:
- Je zwakt af wat je hebt gedaan en je zegt: ‘o dat was een kleine moeite hoor’.
- Je richt de aandacht meteen op een ander en je zegt: ‘moet je kijken wat je allemaal voor mij hebt gedaan’.
- Je maakt jezelf heel klein en je zegt: ‘ik heb het diploma wel gehaald maar ik heb er heel veel moeite voor moeten doen’.
- Je noemt meteen wat negatieve punten op van jezelf: ‘op zich ging de presentatie wel goed, maar……..’.
- Je zegt niets, je bloost, je krijgt het warm en eigenlijk weet je niet waar je kijken moet.
Hoe vaak geef jij een compliment?
Een vraag van heel andere orde: hoe vaak geef jijzelf een compliment aan de ander? Spreek je weleens uit dat je het fijn vindt wat iemand voor je doet of wat iemand voor je betekent? Uit je je bewondering weleens voor jouw medemens? Laat je weleens merken dat je de ander waardeert? Met of zonder woorden? Een compliment kun je geven met of zonder woorden. Je kunt:
- Jouw waardering uitspreken voor wat iemand voor jou gedaan heeft.
- Jouw waardering uitspreken voor wat iemand voor jou betekend heeft.
- Iemand een schouderklop geven zonder verder ook maar iets te zeggen.
- Iemand omhelzen en fluisteren ‘dank je wel voor alles’.
- Een duim in de lucht steken als zijnde een teken van ‘het is ok’.
Compliment geven moeilijk?
Een compliment geven kan ook moeilijk zijn. Er zijn tal van redenen voor te bedenken waarom dat moeilijk is zoals:
- Je bent niet gewend om openlijk jouw waardering uit te spreken.
- Je vindt het wel heel erg kwetsbaar voor jezelf om zo open te zijn in jouw communicatie.
- Je bent bang dat het verkeerd valt bij de ander.
- Het valt je niet eens op wat de ander doet, je waardeert het te weinig of je vindt het vanzelfsprekend.
- Je bent gewend om te vertellen wat fout gaat, niet wat goed gaat.
- Je merkt dat de ander zich ongemakkelijk voelt wanneer je hem/haar complimenteert.
- Je waardeert de ander wel maar je vergeet het gewoon uit te spreken.
Complimenten op de werkvloer
Ook op de werkvloer speelt het geven van complimenten een grote rol. In hoeverre laat de werkgever of de leidinggevende aan zijn medewerkers merken dat hij/zij ze waardeert. In hoeverre geeft de leiding complimentjes aan de medewerker? In wat voor mate complimenteren collega’s elkaar onderling? Waardering geven aan de medewerkers is belangrijk voor het werkklimaat, onderling vertrouwen en positieve werksfeer.
Complimenten kunnen averechts werken
Soms kan een compliment juist averechts uitpakken en zelfs als grensoverschrijdend gedrag worden ervaren. Ik denk aan een docent die tegen een MBO-3 leerling zegt: ‘Wat heb jij een mooie trui aan’ of ‘Wat zie je er goed uit’. In dit voorbeeld diende de leerling een klacht in omdat het sociaal onveilig voelde. Dat laat zien: als je een compliment geeft weet dan goed wat je zegt en in welke context. Het gaat om de juiste balans tussen afstand en nabijheid. Ik schrijf je niet voor hoe het wel of niet moet. Beter is dat je zelf aanvoelt wat wel en niet kan.
Geef je jezelf ook een compliment?
Geef je jezelf weleens een compliment? Spreek je weleens uit tegen jezelf dat je trots bent op jezelf of dat je iets heel goed gedaan hebt? Het helpt om jouw zelfvertrouwen op te bouwen. Jezelf complimenteren heeft te maken met hoe je met jezelf communiceert. Ben je té kritisch op jezelf? Heb je altijd commentaar op jezelf? Of zeg je ook weleens tegen jezelf dat je iets goed gedaan hebt? Zeg je weleens tegen jezelf ‘dat heb ik toch maar geflikt?’.
Communiceren met jezelf heeft invloed op je mindset. Ben je altijd bezig met wat nog moet, wat nog niet goed is, wat beter kan of beter moet? Of zie je ook wat goed is, wat goed gaat, wat er allemaal al is, hoe mooi het eigenlijk is?
Samengevat
Veel mensen vinden het moeilijk om complimenten te geven of te ontvangen. Dit artikel behandelt de definitie van een compliment, waarom ze belangrijk zijn en waarom het moeilijk kan zijn om ze te ontvangen. Het legt uit dat complimenten vaak worden afgezwakt, terwijl kritiek wordt uitvergroot. Mensen hebben moeite met het ontvangen van complimenten door gevoelens van onechtheid, ongemak in de schijnwerpers staan, vanzelfsprekendheid, perfectionisme en zelfondermijning. Het artikel benadrukt ook het belang van het geven van complimenten, zowel met woorden als op andere manieren, en de waarde ervan op de werkvloer. Het sluit af met de positieve impact van zelfcomplimenten en het bevorderen van een positieve mindset.
Veelgestelde vragen – FAQ
Hier tref je enkele veelgestelde vragen.
Hoe kan ik leren complimenten beter te ontvangen?
Door simpelweg ‘dank je wel’ te zeggen en de waardering te laten binnenkomen. Je hoeft het niet te relativeren of af te zwakken.
Hoe weet ik of een compliment oprecht is?
Let op de toon en de context. Oprechte complimenten zijn concreet en sluiten aan bij wat je gedaan hebt. Vage of overdreven complimenten kunnen manipulatief zijn.
Hoe vaak zou je complimenten moeten geven?
Complimenten zijn geen trucje. Het gaat om oprechte waardering. Laat merken dat je de ander ziet en waardeert maar overdrijf niet.
Wat als ik heel veel behoefte heb aan complimenten?
Dat kan wijzen op een sterke behoefte aan erkenning. Dan is het belangrijk om ook te werken aan je eigenwaarde en zelfstandigheid.
Hoe geef je een compliment dat echt binnenkomt?
Wees concreet: noem wat je waardeert en waarom. Bijvoorbeeld: ‘Ik vond het sterk hoe je rustig bleef tijdens die lastige vergadering.’ Dat maakt het geloofwaardig.
Leerdoelen assertiviteitstraining
De Steven heeft nog andere leerdoelen ontwikkeld voor de training assertiviteit.
Meer informatie?
Je kunt de leerdoelen assertiviteit verder bekijken of bekijk onze training Assertiviteit. Of maak gebruik van onze webshop:
- volg mijn webinar over assertiviteit
- bestel mijn e-book over assertiviteit
- bestel mijn e-book over zelfvertrouwen.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
Publicatiedatum: 01-06-2013.
