Betrouwbaar: competentie of kwaliteit?
Betrouwbaar wordt vaak geduid als competentie. Ik vraag me af of dat wel helemaal terecht is. Het veronderstelt dan namelijk dat je het zou kunnen leren. Ik vereenvoudig het liever. Je bent betrouwbaar of je bent het niet. Betrouwbaarheid heeft te maken met de set aan kernkwaliteiten die jij hebt verheven tot kernwaarden. Betrouwbaarheid kan ook een kernwaarde van jouw organisatie zijn.
Wat is betrouwbaarheid?
Wat is betrouwbaarheid eigenlijk? Ik heb er lang over nagedacht. Het woord trouw zit er natuurlijk wel in. Het heeft dus ook wel te maken met een morele verbondenheid die je voelt voor een ander. Maar betrouwbaarheid is dus ook een kernwaarde en zoals iedere waarde horen daar normen bij. Ik noem wat kenmerken die bij betrouwbaar horen:
- Je komt na wat is afgesproken
- Je bent iemand van afspraak is afspraak
- Je bent eerlijk en integer
- Je bent discreet
- Je spreekt de waarheid en je liegt niet
- Je vertelt geen halve waarheden
- Wat je vertelt is juist
- Je bent te vertrouwen en anderen kunnen op jou aan
- Zaken die je in vertrouwen te weten komt, vertel jij niet zomaar verder
- Je bent aanspreekbaar op verantwoordelijkheden die je draagt
- Je bent bereid om altijd verantwoording af te leggen en om te allen tijde je te verantwoorden
- Je bent open, transparant en toegankelijk voor andere mensen
- Je zult indien nodig tijdig de ander informeren
- Je houdt niets achter, je bent volledig
- Je communiceert tijdig wanneer je bepaalde afspraken niet kunt nakomen
- Je maakt geen afspraken terwijl je op voorhand al weet dat je deze niet kunt nakomen
- Je verdoezelt je fouten niet maar je neemt er verantwoordelijkheid voor en je geeft ze toe
- Je houdt je aan voorschriften, regels en procedures
- Je spreekt positief over anderen
- Je verschuilt je niet of je dekt je niet in als er spanningen zijn maar je neemt verantwoordelijkheid voor eigen handelen en mening
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Training en coaching
Wil je een training volgen om te ontdekken waar jouw kwaliteiten liggen? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Trouw, vertrouwen en geloofwaardig
Betrouwbaarheid heeft verbinding met het woord trouw maar ook met vertrouwen. Je bent te vertrouwen en men kan op jou vertrouwen. Je zult respectvol met vertrouwelijke informatie omgaan. Je bent consistent en je zult geen dingen doen die een ander kan schaden. Wanneer je betrouwbaar bent, kom je geloofwaardig over. Sterker nog: dan ben je geloofwaardig. Dat wil zeggen: je bent het waard, dat we jou geloven of dat we geloof in jou hebben.
Valkuil: kun je te betrouwbaar zijn?
Mooie vraag: kun je ook té betrouwbaar zijn? De eerste indruk is: nee, dat kan niet! Maar waar is dan de begrenzing? Er is wel een grens aan betrouwbaarheid.
De eerste is: het kan ten koste gaan van jezelf. Iemand vertelde: ‘in mijn eerlijkheid heb ik mijn baas verteld dat ik op zoek ben naar een andere baan omdat mijn motivatie voor deze organisatie wel verdwenen is. Het gevolg is dat ik benadeeld ben omdat mij dat zeer kwalijk is genomen’.
De tweede is: je kunt dingen te weten komen, die je beter niet kunt weten. Ik denk even aan een situatie die ik onlangs meemaakte. Alice vertelde: ‘onlangs vroeg een nichtje of ze mij wat in vertrouwen mocht vertellen. En ik heb daar veel te snel ja op gezegd achteraf. Mijn nichtje vertelde namelijk dat ze vroeger door haar vader was misbruikt. En de vader is natuurlijk mijn oom. Daarna had ik een probleem: ik wist iets waardoor ik mijn onbevangen kijk op mijn oom heb verloren. Er kwam afstand, terwijl ik het niet kon uitleggen’. Zie je de moeilijkheid van dit verhaal? Dan wil je betrouwbaar zijn, maar je komt er zelf mee in de problemen.
De valkuil van betrouwbaar is er dus wel. Wanneer je te betrouwbaar bent, word je naïef of kwetsbaar. Misschien soms te degelijk, dogmatisch, te principieel of zelfs saai of te braaf. Maar waar ligt de grens precies? Dat kan ik voor jou niet uitmaken. Dat zijn de dilemma’s van het geweten waar je soms voor komt te staan:
- Halve waarheden vertellen is onbetrouwbaar en staat voor hele leugens. Maar wat is het verschil tussen halve waarheden vertellen of alles vertellen?
- Open en transparant zijn is betrouwbaar: de vraag is of iedereen altijd alles moet weten en de volgende vraag is of iedereen altijd alles op ieder moment moet weten? Kortom: wanneer vertel je iets wel en wanneer vertel je iets niet?
Wat is jouw leerdoel?
Heel eenvoudig: wees betrouwbaar en ken de grens hiervan! Word niet roomser dan de paus.
Irritatie
De irritatiezone van iemand die betrouwbaar is? Oneerlijkheid, onbetrouwbaarheid, niet te vertrouwen, er niet op aankunnen.
Betrouwbaarheid kernwaarde van jouw organisatie?
Is betrouwbaarheid een kernwaarde van jouw organisatie? Dan is de vraag wat dat betekent! Vaak is het abstract taalgebruik wat je moet duiden en concretiseren. Tijdens een workshop voor 300 personen vroeg ik aan de deelnemers wat zij onder betrouwbaarheid verstaan. Ze kwamen met het volgende:
- Afspraak is afspraak
- Afspraken en beloften nakomen
- Afspraken terugkoppelen
- Daad bij het woord voegen
- Deskundig
- Doen wat er gevraagd wordt en doen wat je zegt
- Eerlijk
- Geen dingen toezeggen die je niet waar kunt maken
- Consequent zijn
- Gedegen voorlichting
- Gelijke gevallen gelijk behandelen
- Goede kennis
- Goed advies
- Je aan deadlines houden
- Klachten zo spoedig mogelijk oplossen
- Klant behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden
- Klant bepaalt in zekere zin de dienstverlening
- Kwaliteit
- Leveren wat de klant vraagt
- Op tijd
- Oprecht met klant omgaan
- Smart afspraken maken
- Tijdigheid en snelheid (tijdig afhandelen, tijdig antwoord op vragen)
- Zonder vooroordeel
- Zorgvuldig
Betrouwbaarheid = duidelijkheid
Betrouwbaarheid is eveneens duidelijkheid. Daarbij kun je denken aan zaken als:
- Duidelijk antwoord geven op de vraag
- Begrijpelijk maken van beleid
- Duidelijk uitleggen wat uw dienstverlening omvat
- Duidelijke brieven en correspondentie
- Duidelijke communicatie over de werkwijze binnen uw organisatie
- Duidelijke taal: (o.a. begrijpelijke taal en minder vakjargon of afkortingen gebruiken)
- Duidelijke en concrete afspraken maken en nakomen
- Bij nee het antwoord goed motiveren
- Goed uitleggen
Training kwaliteiten
Wil je een training volgen om te ontdekken waar jouw kwaliteiten liggen?
Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Wat is talent?
De Steven verzorgt training en coaching gericht op talentontwikkeling. We zetten dit in bij o.a.
- talentgesprekken, individuele coaching gericht op loopbaan en outplacement
- binnen teams: trajecten gericht op teamontwikkeling.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.