Kritiek, feedback en advies: wat is het verschil?
De training feedbackvaardigheid gaat o.a. over de verschillen tussen feedback, kritiek en advies. Ik merk dat er nogal vaak verwarring is over deze drie begrippen. Het komt nogal eens voor dat kritiek wordt verpakt in een cadeaupapiertje van ‘feedback’ en als je die opentrekt, kom je erachter dat de ander een vriendelijke manier van kritiek uiten heeft bedacht.
Wat is het verschil tussen feedback, kritiek of advies?
Feedback geven: je geeft jouw terugkoppeling op het gedrag van de ander en wat dat met je doet. Ik leg het ook wel uit als: je geeft voeding (letterlijke betekenis van feed) aan de ontwikkeling van de ander.
Kritiek geven: je bent erop uit om verandering te bewerkstelligen of je vindt iets niet goed gaan.
Advies geven: je vertelt de ander wat hij/zij zou moeten doen (naar jouw mening).
Feedback geven en ontvangen
Wil je leren om feedback te geven of te ontvangen? De Steven is specialist in persoonlijke ontwikkeling! We stellen voor jou een individuele training samen die precies bij je aansluit.
Feedback geven en ontvangen binnen teams
Voor teams hebben wij de training feedback geven en ontvangen ontwikkeld. Een belangrijk onderwerp daarbij is: kritiek geven en ontvangen.
De verschillende rollen en feedbackvaardigheden
In mijn artikel over de ouderrol, volwassenrol en kindrol leg ik uit wat de transactionele analyse is. En hier vind je wat voorbeelden die de verschillen tussen deze rollen aanduiden.
- Feedback geven en ontvangen vanuit de volwassenrol laat zich niet leiden door (voor)oordelen en gevoelens. Kenmerkend zijn: vragen, luisteren, denken, analyseren en informatie verzamelen.
- Feedback geven en ontvangen vanuit de ouderrol is gebaseerd op het overbrengen van normen, waarden en oordelen. Adviserende, zorgzame, bekritiserende, betuttelende en autoritaire uitlatingen komen uit de ouderrol. Maar ook: beschuldigen, veroordelen, dreigen en mopperen. Of juist: heel zorgzaam zijn, bemoeien, redder spelen. Vaak wordt kritiek of advies gebracht vanuit de ouderrol.
- Feedback geven en ontvangen vanuit de kindrol is gericht op goedkeuring en aandacht krijgen van de ander. Het kind doet dit door heel gehoorzaam te zijn (geduld hebben, anderen naar de zin willen maken, zich afhankelijk en passief opstellen, slachtoffer zijn) of juist door rebelleren.
Voorbeeld: Klaas vraagt feedback
Klaas (34) is gehuwd met Rianne. Ze wonen al enige jaren in een starterswoning die ze voor een aantrekkelijke prijs gekocht hebben. Op een goede dag lopen Klaas en Rianne tegen een prachtige woning aan op het platteland met 2 ha. grond. De prijs die gevraagd wordt, ligt binnen hun bereik. Toch twijfelen Klaas en Rianne daar nog over. Ze onderkennen heel goed dat de maandelijkse verplichtingen behoorlijk stijgen. Klaas en Rianne voelen daarom behoefte om feedback te vragen aan de vader van Klaas. Hij staat nogal bekend om zijn zakelijk inzicht en het snel analyseren van dergelijke situaties. Maar hij heeft ook mensenkennis.
-
Feedback
De vader van Klaas zegt: ‘gefeliciteerd, als ik het zo aanvoel, is dit jullie droomwoning. Wat een kans zeg! Als ik het goed begrijp, realiseren jullie je heel goed dat Rianne zeker nog 10 jaar moet werken wanneer je deze woning koopt? Klopt dat? En wanneer ik het goed begrepen heb, laat je de definitieve transactie afhangen van het geld dat je krijgt uit de overwaarde van je huidige woning?’.
Dit is feedback: De vader van Klaas noemt een aantal zaken op, benoemt de gevoelens van Klaas en Rianne (als ik het zo aanvoel, is dit jullie droomwoning) maar laat de keuze en verantwoordelijkheid bij hen liggen.
-
Kritiek
De vader van Klaas zegt: 'jullie hebben het wel bijzonder hoog in de bol of niet? Je woont nu spotgoedkoop. Stel er komen kinderen de komende jaren of je krijgt ontslag: ik vind het bijzonder onverantwoord wanneer je deze stap neemt. Maar je moet het zelf weten, als het misgaat, hoef je niet bij mij op de stoep te staan voor hulp’.
Dit is kritiek: veroordelend of erop gericht om Klaas tot andere gedachten te brengen. Deze reactie komt voort uit de kritische ouderrol. Klaas vraagt feedback en hij ontvangt kritiek c.q. advies. -
Advies
De vader van Klaas zegt: ‘ik zou je dringend adviseren om dit huis niet te kopen. Zelf heb ik dat vroeger ook bij de hand gehad maar het feit is dat je je geld maar één keer kunt uitgeven’.
Vader zegt: ‘ik zou dit of ik zou dat’.
Missers bij het geven van kritiek, advies of feedback
En zo ontstaat er miscommunicatie. Wat gebeurt er?
- iemand vraagt om feedback maar hij/zij krijgt advies of iemand vraagt om feedback maar hij/zij krijgt kritiek
- iemand vraagt om advies maar hij/zij krijgt feedback of kritiek
- iemand vraagt om kritiek (wil jij eens kritisch naar dit rapport kijken?) maar bedoelt in feite dat hij/zij feedback wil
- iemand vraagt helemaal niets (laat mij het eerst zelf eens proberen) maar krijgt ongewenste feedback, advies of kritiek
Leerdoelen training feedbackvaardigheden
Dit artikel schreef ik in de serie over leerdoelen voor de training feedback geven en ontvangen.
