home / persoonlijke ontwikkeling / autonomie / behoeften / persoonlijke behoeften / verwend

Zijn we verwend of ben je verwend?

Het wordt snel veroordelend gezegd: ‘hij is verwend’ of  ‘zij is een verwend nest’.  Of nog een uitspraak: ‘jongeren zijn in deze tijd verwend’. De vraag is echter: wat is verwend?

Verwennen en behoeften

Er ligt een verbinding tussen verwend worden en persoonlijke behoeften. Ik haal verwennen even uit de zone van iemand die van alles in de schoot geworpen wordt. In onze welvaartsstaat zijn we allemaal wel een beetje verwend wellicht. Vroeger moesten mensen zich inspannen om hun persoonlijke basisbehoeften te vervullen. Ze gingen op jacht en zochten eten. Ze moesten een vuur maken om zich warm te houden en gingen hout kloven in het bos. Kortom: voor het vervullen van de behoeften moest men moeite doen. Tegenwoordig is dat anders. In Nederland is alles aanwezig en is alles in de buurt!  De schappen in de winkels liggen vol, de kroket trek je zo uit de muur en wie ongemak voelt kan naar de huisarts voor een pilletje of zalfje. We hebben overal iets voor in de aanbieding.

In feite hoeft iemand die verwend wordt, weinig of geen moeite te doen om zijn behoeften te vervullen. Anders gezegd: de strijd voor de basisbehoeften in dit leven hoeven we niet meer te voeren.

Gewend aan gemak

Ik maak nogal eens mee dat mensen gewend kunnen raken aan gemak. Nogmaals: bij verwennen wordt vaak gedacht aan van alles krijgen (veel cadeaus op de verjaardag, een mooie scooter, rijbewijs of auto). Maar het zit soms in heel andere dingen. Ik noem even een voorbeeld van Rogier.

Rogier kon gemakkelijk studeren. Lagere school: een eitje, allemaal achten en negens. Daarna het VWO en ook dat was een peuleschil. Rogier deed een HBO-opleiding en wederom was hij de beste van de klas. Hoe dat zo gekomen is? Rogier heeft een scherp verstand, kan goed studeren en heeft geen moeite om een opleiding te volgen.

Totdat hij ging werken. Opeens kwam hij in de problemen. Zijn baas was niet zo tevreden over zijn prestaties. Weinig structuur, slechte planning, weinig proactief. Hoe dat kwam? Rogier heeft nooit leren knokken. Het ging allemaal gemakkelijk en vanzelf. En in de werksituatie kon hij het blijkbaar niet meer doen met de competentie ‘we zien wel’ of ‘laat het er maar op aankomen’.

Zie je dat verwend zijn niet altijd met materiële zaken te maken hoeft te hebben? Zie je ook dat Rogier hier niets te verwijten valt? Maar zie je ook dat Rogier zodanig gewend geraakt is aan gemak dat hij gemakzuchtig is geworden?

De rekening wordt gepresenteerd

Zo langzamerhand wordt de rekening van de welvaart gepresenteerd. Er is een duidelijke onbalans tussen ontspanning en inspanning. We zijn ontwend geraakt om met tegenslagen om te gaan en we menen dat de wereld en ook ons leven maakbaar is. We zijn gewend geraakt aan een bepaalde luxe of welvaart. Het aantal burn-outs  is gestegen tot een absolute top. We zijn opgegroeid als een goudvis en wanneer we moeten zwemmen in zee dan lukt dat niet meer. Niet meer opgewassen tegen het leven.